Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Yerhov: Rus tahılı kimsenin ilgisini çekmiyor mu?

Kurnazlik

Global Mod
Global Mod
Hürriyet gazetesinden Selçuk Böke’ye konuşan Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Ukrayna tahılına gösterilen ilginin Rus tahılına gösterilmediğini belirterek rahatsızlığı lisana getirdi.


Yerhov şu sözleri kullandı:

“Ukrayna tahılına gösterilen ilgi dikkate pahadır. Pekala, Rus tahılı kimsenin ilgisini çekmiyor mu? Onun yazgısı hakkında kimse sual etmiyor. Sorsalar uygun olur, zira Rusya’nın tahıl potansiyeli, bu yılın rekor hasadı gözönüne alınırsa, Ukraynalı komşularımızın ihracat imkânlarını önemli bir biçimde aşıyor. Sanki sorun, Ukrayna tarım bölümünün lehtarları ile ilgili olabilir mi? 22 Temmuz’da İstanbul’da yapılan, Ukrayna besin materyallerinin ihracatı konusundaki ‘Karadeniz girişimi’ denilen mutabakatlar ve Rusya-BM içindeki bizim tarım mamüllerinin ve gübrelerin ihracatını olağanlaşma muhtırası, paket halinde akdedildi ve birbirine bağlı olarak yerine getirilmeli. Ukrayna’dan 8.5 milyon ton besin ihraç edildi. Ancak Rusya-BM Muhtırasının uygulanmasında bu kadar nizamlı hareket edilmedi. Bu bölümde ana finans kuruluşu olan ‘Rosselhozbank’ın SWIFT sisteminden ihraç edildiği şartlarda teslim edilen malların ödemelerini alamıyoruz. Avrupa ülkeleri üzerinden Rus gübrelerinin ihracatı önündeki mahzurlar kalkmadı. Avrupa yaptırımlarının 8. paketine Rusya Deniz Sicili dahil edilmiş olup bundan dolayı pratikte gemilerimizin Avrupa limanlarına girmesi yasaklandı. Yüklerimize ve taşıyıcıların sorumluluğuna ait sigorta yapılmamasıyla ilgili sorun sürüyor. ‘Tahıl anlaşması’ kapsamında kargoların dağılım adaleti konusunda en önemli alıcıları yüzde 51 oranında AB, Britanya, İsrail ve Güney Kore. En muhtaç Afrika ülkelerinin hissesi yüzde 3. bu biçimde bir dağılım adil mi? Rusya’ya gelince, bu şartlarda ‘Karadeniz girişimi’ne ve müddetinin uzatılmasına nasıl bakabiliriz?
Ukrayna liderliği, Batılı ülkelerinin takviyesiyle, bundan Rusya’yı sorumlu tutmak için Kiev’in denetimindeki topraklarda ‘kirli bomba’ kullanacağı bir provokasyon hazırlıyor. Bu önemli tasalara yol açıyor, bilhassa Kiev rejimi, bu cins radyolojik patlayıcılar üretmek için gerekli teknolojik üretim imkânlarına sahipken. Daha da kaygı verici olanı, Kiev’in ve Batı’nın bu bahiste başlatmış olduğu propagandist ‘yaygara’. Ukrayna’nın ‘kirli bomba’ kullanımını nükleer terör aksiyonu olarak değerlendireceğiz. Rusya’nın evvelce Ukrayna’da nükleer silah kullanma niyetinde olmadığı üzere artık de bu niyette olmadığını bir sefer daha hatırlatmanın son derece kıymetli olduğunu düşünüyoruz.

‘Kıbrıs’ta tavrımız eskisi gibi’

Kıbrıs tahlili konusundaki resmi tavrımız evvelden olduğu üzeredir. Rusya, tüm tarafların kabul edeceği, sürdürülebilir ve adil, memleketler arası hukuk çerçeveleri dahilinde, BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarında tespit edilmiş tahlilden yanadır. Bu sonuncu tahlil, Kıbrıs’ın Rum ve Türk toplulukları tarafınca bulunmalıdır.

‘Ankara-Şam olağanlaşması iki ülkenin de çıkarına’

Türkiye ve Suriye içindeki bağların olağanlaşması iki ülkenin de çıkarına. 10 yılı aşkın bir müddetdir yaşadığım Türkiye’ye karşı ve 3 yıl geçirdiğim Suriye’ye karşı en samimi hisleri besleyen ve her iki ülke halklarına en derinden hürmet duyan biriyim. Türkiye-Suriye bağlantılarının normalleşmesinin, Suriye krizinin gerçek siyasi tahliline yönelik ortak çalışmanın bu iki ülkenin çıkarlarını en güzel biçimde karşılayacağına inanıyorum. Türkiye de dahil olmak üzere, herkes uzun müddettir acı çeken bu topraklarda barış ve istikrarın tesis edilmesinden çıkarlı çıkacak. Mülteciler nihayet ocaklarına dönmüş olacak ve Türkiye-Suriye hududu, her iki ülkenin de özlediği, sakin ve karşılıklı fayda sağlayan bir işbirliği bölgesi haline gelecek.”

Öte yandan, Dünya gazetesine de konuşan Rus büyükelçi, gelişmelerin besin ve güç arz güvenliğini olumsuz etkileme potansiyeli taşıdığına dikkat çekti.


Yerhov’dan Türk iş beşerlerine: ‘Batı, jeopolitik emellerinin bedelini cebinizden alacak’


Avrupalı tüketicilerin ucuz Rus gazından vazgeçemeyeceğini belirten Yerhov, Türk iş beşerlerine da seslenerek, “Batı jeopolitik emellerinin bedelini cebinizden alacak” dedi.


Tahil Koridoru’ndan Ukrayna’nın daha fazla yararlandığını, Rus mamüllerinin hala Avrupa’ya sevk edilmediğini kaydeden Büyükelçi, gelişmelerin gelecekte besin güvenliğini tehdit edebileceğini aktardı.


Yerhov’un açıklamalarından satırbaşları şu biçimde:


Gerginliğin devam etmesi halinde, tedarik süreci nasıl etkilenecek?

Çok ihtiyatlı bir terim kullanmışsınız: “gerginliğin devam etmesi”. Olup bitenleri biz “özel askeri harekat” olarak isimlendiriyoruz, Türkiye hükümeti ve öbürleri ise savaş diyorlar. Savaş, her vakit insanlara besinin, birinci muhtaçlıklar mamüllerinin ve en kıymetlilerden biri olan gücün temin edilmesini berbat bir biçimde etkiliyor. Bunun yanında, savaşa direkt katılmayanlara da tahribat, açlık ve mahrumiyet getiriyor. Güç güvenliğinin sağlanması için gereken boru çizgileri patlatılırken, üstüne bir de bu boru sınırının ve ortasındaki gazın sahibini suçlamaya çalışırlarken güç güvenliği hakikaten kelam konusu olabilir mi?
Bu ortada, tercihini yaptırım kısıtlamalarından yana yapan ve bunlardan şahsen kendi sorumlu olacak olan Avrupa’ya “tedarik” konusunda telaş duymanız da farklı. Asya, Afrika ve Latin Amerika ne durumda? örneğin, lisanlara destan “tahıl anlaşmasının” gerçekleştirilmesi çerçevesinde en muhtaç Afrika ülkelerinin (Somali, Etiyopya, Yemen ve Sudan) Ukrayna’dan gönderilen kargolardan aldığı hisse ise %3.
Genel olarak da, bence sualiniz, burada, Türkiye’de ve Türkiye’nin sayesinde akdedilen “tahıl anlaşmasının” değerinin göstergesidir. Lakin bu mutabakatın uygulanmasından Rusya’nın şad olup olmadığını bana sorarsanız, ben tümüyle olumlu bir karşılık veremem. Bu yılın 22 Temmuz tarihinde İstanbul’da akdedilen mutabakatların konusu, yalnızca Ukrayna besin materyallerinin nakliyesi değil, hem de Rusya’dan tarım mamüllerinin ve gübrelerin ihracatının normalleştirilmesidir.

‘Tedariklerimizin kolaylaştırılmasında verilen kelamlar yerine getirilmedi’

Ukrayna’yla ilgili kısmın uygulanma durumu âlâ üzere. Ukrayna limanlarından 8,5 milyon ton tahıl çıkmıştır. Rusya’dan ihracat konusunda ise önemli değişiklikler çabucak hemen görülmüyor. Olağan ki, biz kendi imkanlarımızla, klasik olarak bizden büyük ölçüde tahıl satın alan Türkiye de dahil memleketler arası piyasaya birtakım eserleri tedarik ediyoruz. Ancak tedariklerimizin kolaylaştırılması konusunda bize verilen kelamların yerine getirildiğini görmüyoruz. Bu dalda ana finans kuruluşu olan
“Rosselhozbank”ın SWIFT sisteminden ihraç edildiği şartlarda teslim edilen malların ödemelerini alamıyoruz. Avrupa ülkeleri üzerinden Rus gübrelerinin ihracatı önündeki pürüzler kalkmamıştır. Rus gemileri için Avrupa limanlarına erişim kapalıdır. Yüklerimize ve taşıyıcıların sorumluluğuna ait sigorta yapılmamasıyla ilgili sorun devam etmektedir. Bu ortada tüm bunlar besin güvenliğini olumsuz bir biçimde etkileme potansiyeline sahiptir.

‘Rusya artık sivil gemilerin güvenliğini garanti edemez”

Şimdi durum, işleyen tahıl koridoru etrafında tırmandı. Kiev rejiminin 29 Ekim’de İngiliz uzmanların iştirakiyle tahıl koridoru’nun güvenliğini sağlamakla misyonlu Rus gemilerine yönelik gerçekleştirdiği terör saldırısından dolayı Rusya, Karadeniz Girişimi’ne katılan sivil kuru yük gemilerinin güvenliğini artık garanti edemez ve bu niçinle Cumartesi günü bu uygulamayı askıya almak zorunda kalmıştır.

‘Tüketiciler ucuz Rus gazından vazgeçemeyecekler’


Avrupa Birliği’nin ve Birlik dışı kimi ülkelerin Rusya’dan gaz alımını en aza indirme, mümkünse sonlandırma istikametinde siyaset beyanları oldu. Ortauzun vadede, Rusya tarafı bu kararlardan geri dönüş olacağını var iseymakta mıdır?


Size nazaran orta-uzun vadede gaz ve petrol piyasasında Rusya-Avrupa ve başka ülkelerin konumu ne olur? Sualiniz en az doktora tezi kadar geniş karşılık gerektirir. Lakin bunu da bana değil, şu anda varsayımlar yapmaya çalışan petrol ve doğalgaz bölümünün uzmanlarına sormak gerekir. örneğin, bizim saygıdeğer meslektaşımız, Memleketler arası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol’a. Geçenlerde yaptığı fazlaca manalı bir açıklamaya nazaran, “dünyanın Rus petrolüne muhtaçlığı var”. Şunu da söyleyeyim, “Rusya’dan gazın alımlarının durdurulması” sloganı, bir efsaneye dönüşmüş. Tüketicilerin ucuz Rus gazından vazgeçemeyecekleri ortaya çıktı. Piyasa, piyasadır. Gelecekte ne olacak görürüz. Avrupa devletlerinin hükümetleri büsbütün kusurlu ve şahsen kendileri için ziyanlı yaptırım siyasetinden vazgeçmek isterlerse, onlar için daha güzel olur. İstemezlerse, o ülkelerdeki seçmenler bunun için yüksek bir bedel ödeyecekler ve eminim ki, bu durumdan yanlışsız çıkarımlar yapma imkanı elde edecekler. Dünya güç piyasasında Rusya vardı, var ve hem orta birebir vakitte uzun vadede var olacaktır.

‘Marx’ın dediği üzere iş insanları kâr etmeye odaklanır’

Rusya’nın kimi tarım eserleri dahil olmak üzere ihracat yasağı getirdiği eserlerle ilgili kıymetli bir ticari partneri olan Türkiye’ye esneklik sağlanabilir mi? Yani başka ülkelerin alamadığı eserleri Türkiye de mi alamayacak? Rusya, kimsenin kendisiyle kârlı ticaret mutabakatları yapmasını yasaklamıyor, tam aksine, onları teşvik ediyor. Gelin ve bizde bulunan şeyleri satın alın. Gelin ve gereksinimimiz olan şeyleri bize satın. Bize karşı ‘boğucu’ olduğunu düşünmek istedikleri yaptırımları uygulamaya çalışan, bizimle yaptığınız ticaret de dahil olmak üzere ticareti kısıtlamayı çabalayan ABD ve AB’dir. Rusya ile ticaret yapmanın gerekli olup olmadığına siz kendi karar verin artık. Karar verdiyseniz, gelin anlaşalım. Karl Marx’ın belirttiği üzere iş insanları kâr elde etmeye odaklanır. Kâr olacaksa, mutabakatlar da olacak demektir. Birilerinin güzeline gitmeyen alanlarda bile. ‘Ayrıcalıklarla’ alakalı soru bana biraz kurnazca geliyor. Her muahede tarafların isteğinin kararıdur. Şayet hem satıcı tıpkı vakitte alıcı için fiyat uygunsa, muahede yapılır. Uygun değilse yahut bir şeylerden korkuyorsanız, imza atmazsınız. Bu çeşit bahisleri istişare ederken her vakit aklıma 20. yüzyılın tanınmış Amerikan iş adamı, ‘Occidental Petroleum’ petrol şirketinin kurucusu Armand Hammer geliyor. İhtilalden daha sonra Rusya’ya birinci giden, Lenin ile birinci tanışan, diğer kimsenin devrimcilere satmak istemediği ilaç ve başka temel malların teslimatı için birinci kontrat imzalayan kişi oldu. Ve bunun yardımıyla bir servet elde etti. 1969 Libya ihtilalinden daha sonra bu ülkeye giden ve bu ülke idaresi ile temas kuran birinci kişi oldu ve yeni bir servet elde etti. Kendisi epeyce öğretici anılar bıraktı, her insanın okumasını tavsiye ederim. Gerçekten, bir Rus atasözünde dendiği üzere ‘Cesaret muvaffakiyet getirir’. Bütün bunlar gelecekte besin güvenliğine olumsuz bir biçimde etki edebilir.

‘Tahıl üretimimiz 116 milyon tondan 148 milyon tona çıktı’


Gerginliğin Rusya’nın bu yılki ziraî üretimine tesiri oluyor mu?


Özel askeri harekat, tarım kesimimizi etkilemedi. Her şey bu yılki tahıl hasadında rekor olacağını gösteriyor. Basında çıkan haberlere bakılırsa, 20 Ekim datalarına nazaran 148 milyon ton tahıl hasat edildi (önceki yıl – 116 ton). Buna bağlı olarak ihracat potansiyelimiz kıymetli ölçüde artıyor. Rusya, milletlerarası besin güvenliğinin sağlanmasına eskisinden hayli daha tesirli biçimde katkıda bulunmaya hazır olacaktır.

‘Rusya tersi yaptırımlara katılanların uğradıkları ziyanlar tazmin edilmiyor’


Türkiye’nin de Rusya’ya ambargo uygulaması konusunda AB ve ABD’den gelebilecek muhtemel taleplere Rusya’nın hali ne olur? niye “olası”?


Bu talepler, anladığım kadarıyla, ağır şantaj dahil hiç bir sistemi kullanmaktan çekinmeden, Türkiye’nin bize uygulanan yaptırımlara katılmasını sağlamaya çalışanlar tarafınca oldukçatan ileri sürülmüştür. Türk iş dünyası ve derneklerinin Batılı ortaklardan aldığı mektupları, telefonları bu türlü yorumlayabilirim. Rusya bu cins hareketleri onaylamıyor, kimse bu tıp biçimleri sevmiyor. Lakin elbette karar bize ilişkin değil, buna Türkiye, hükümeti, iş insanları ve halkı karar verecek.

‘Mir’e yönelik kararla, Türk tüccarları cezalandırıldı’

Sadece şunu hatırlatabilirim; çabucak hemen kimse Rusya aykırısı yaptırımlara katılanların, uğradığı ziyanı tazmin etmedi ve tazmin etme niyetinde de değil. Sevgili Türk teşebbüsçüler, Batı jeopolitik emellerinin bedelini cebinizden alacak. Tıpkı Mir kartlarının kullanmasına son verilmesinde olduğu üzere. Aslında bu biçimdece, otellerde deri ve kürk satan yahut ödeme yapamayan Rus turistleri dükkanlarına çeken Türk tüccarları cezalandırılmış oldu. O yüzden kendiniz düşününüz. Hepimiz yetişkiniz, herkes her şeyi anlıyor.

Türkiye ile Rusya içindeki ticaretin Ruble ve TL üzerinden yapılması konusunda daha evvel varılan mutabakat, daha ileri noktada hayata geçirilebilir mi?

Eminim ki, “geçirilebilir” değil, “geçirilmelidir”. Üçüncü ülkelerin para ünitelerinin ikili ticari faaliyetlere mani oluyorsa, demek ki, öbür araçlarla çalışma konusunda düşünmemiz gerekiyor. Gerçekten hem Türkiye’de hem Rusya’da bunu çok başarılı bir biçimde yapanlar var. Elbet bu, dünya ticaretinin geleceğidir. -Rusya’da iş yapan Türk şirketlerinin, devam eden projelerinin geleceği hakkında ne söyleyebilirsiniz? Bunların ödemelerinde rastgele bir sorun yaşanıyor mu? Düzgün bir soru. Bence bunu kelam konusu şirketlerin kendilerine sormak gerekir. Rus tarafına gelince, biz uzun yıllardır süren işbirliğimizin sonuçlarınden son derece mutluyuz ve bu işbirliğini devam ettirmekte kararlıyız. Alışılmış ki, Türk ortaklarımızın hazır olacağı çerçeveler ve hacimler dahilinde.

Rusya’nın Türkiye’de Avrupa’ya gaz sevkiyatı için bir merkez kurma önerisi ile ilgili ne söyleyeceksiniz?

Anladığım kadarıyla, şu anda ülkelerimiz bu sıkıntıyı uzman düzeyinde ele alıyor. Alışılmış ki burada ayrıntılar epey kıymetli. Mutabakatlara varılır varılmaz bilgi sahibi olacağız.

Türkiye kıymetli ölçüde Rus gazını satın alıyor. Bilhassa kısa vadede (2022-2023 kışı için) gaz tedarikinde ekonomik, politik yahut öbür taraftan bir risk kelam konusu mudur, bu vakitte Rus tarafı Türkiye’nin talebi kadar gaz sevk etmekte rastgele bir risk görmekte midir?

Ülkenizin sorumlu temsilcilerinin bana tekraren söylemiş olduği üzere, Türkiye, Rusya’yı her vakit emniyetli gaz tedarikçisi olarak gördü ve bu güvenirliğin bedelini bildi. Türkiye’ye karşı üstlendiğimiz yükümlülükleri her vakit yerine getirdik. Bu prensipli tavrı sergilemeye devam edeceğimizden kuşku duymak için bir niye yok.
 
Üst