Türkiye, Körfez bölgesinde kanlı bıçaklı olduğu Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile barışıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın davetiyle Ankara’ya gelen Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid el-Nahyan‘la güç, etraf, finans ve ticaret alanlarında direkt yatırımları içeren 10 muahede imzalandı.
BAE, Türkiye’ye ekonomik olarak büyük dertler yaşandığı bir devirde 10 milyar dolarlık fon açıyor. Reuters’e konuşan üst seviye Türk yetkililer de muhtemel bir swap mutabakatına yönelik ön görüşme yürütüldüğünü kaydetti.
Türkiye’nin 15 Temmuz darbe teşebbüsünün ardında olmakla suçladığı, İhvan hareketine dayanağından ötürü Libya’ya uzanan bir coğrafyada karşı karşıya geldiği, Sedat Peker üzere bir ismi ağırlayan BAE ile olağanlaşma adımlarını gazeteci İslam Özkan ile konuştuk.
‘İki taraf da pragmatik olmasa bu noktaya gelinmez’
İslam Özkan’a bakılırsa, Türkiye ile BAE, iki tarafta da ilkesel bir yaklaşım bulunmadığı için bir ortaya gelebiliyor. İki ülkenin vizyonlarının hayli farklı olduğunu belirten Özkan, Ankara’nın Müslüman Kardeşler’i destekleyerek ‘İslami bir bölge vizyonu’ tasavvur ederken, BAE’nin tam bilakis Müslüman Kardeşler’in bileğini bükmek için gerekirse sosyalistleri ve seküler hareketleri bile desteklediğini söylemiş oldu:
“İki taraf da görüşmelere açık olmasa, pragmatik olmasa bu noktaya gelinmez. İdeolojik yahut ilkesel bir yaklaşım kelam konusu olmadı. Türkiye ‘BAE bana fazlaca ziyan verdi’ ya da karşı taraf, ‘Türkiye ile benim dünya görüşüm uymuyor ötürüsıyla biz bir ortaya gelemeyiz’ üzere bir tavır ortasında olmadı. İki taraf da oportünizme götürecek kadar pragmatik. Alışılmış ki iki tarafın da bir vizyonu var. Lakin şayet aşikâr bir duruşunuz yoksa her an restore edilebilir, yenilenebilir bakış açısı. Her iki taraf da buna yatkın. Türkiye ile BAE içinde olması çok enteresan. Zira bölge vizyonları fazlaca farklı. Bir tarafta Müslüman Kardeşler’i ‘destekleyen’ bir yapılanma ve kendince ‘İslami bir bölge vizyonu tasavvur eden’ ve Türkiye’nin bu vizyona önderlik edeceğini düşünen bir yaklaşım. Öbür taraftan bunu büsbütün yok etmeyi açık biçimde tabir etmiş. Arap Baharı’nda karşı devrimci rolüyle net biçimde kendini ortaya koymuş BAE. Mısır darbesini finanse etmekten tutun da ne kadar Müslüman Kardeşler tersi yapılanma var; Marksist, sosyalist bulunmasına bakmaksızın bütün hareketleri finanse eden bir BAE ve Körfez oluşumu görüyoruz. ötürüsıyla bir ortaya gelmesi mümkün olmayan iki yapı görüşüyor. BAE desteklemekten çekinmez lakin karşıdaki yapılanma Marksist ise olağanda yanaşmaması gerekir. Ancak seküler ve sosyalist hareketleri Tunus ve Fas’ta desteklediğini biliyoruz. İhvan’ı Müslüman Kardeşler’i iktidardan uzaklaştırmak için… Doğal ki prensipli ve dengeli Marksist bir hareketin olağanda BAE ile ya da Körfez’le bağlantısı olamaz. Müslüman Kardeşler ile kanlı bıçaklı fakat ondan evvel Cemal Abdülnasır ile yani Sovyet bloku ve sosyalistlerle kanlı bıçaklıydı. Abdülnasır’ı devirmek için ellerinden geleni yaptılar. 60’lı 70’li senelerda da Abdülnasır’ın öfkesinden nasibini alan Müslüman Kardeşler hareketinin sığınağı Riyad’dı. Suudi Arabistan Krallığı himaye ediyordu. bu biçimde da Körfez ilerici sosyalist Arap güçleriyle çatışıyordu.”
‘Erdoğan’ı kurtarmaya yönelik bir operasyon’
Özkan’a bakılırsa BAE’nin Türkiye’yle swap muahedesine dair haberler ve ‘kesenin ağzını açma’ istikametindeki atılımı ‘Erdoğan’ı kurtarmaya yönelik bir operasyon.’
“Türkiye’yi bütün mahfillerde sert bir biçimde eleştiren Pir ne oldu da artık Erdoğan’ı kurtarmaya çalışıyor” diye soran Özkan, karşılığında ne verildiğinin sorulması gerektiğini vurguladı:
“Üst seviye iki Türk yetkili Reuters’a konuşmuş, swap muahedesi yapıldığını teyit etmişler. Merkez Bankası ile BAE yetkilileri içinde swap mutabakatı ne demek? Çok kısa vadeli bir şeyden bahsediyoruz. Erdoğan’ı kurtarmaya yönelik bir operasyon. Çatışmanın taraflarından bin Zayid, Türkiye’nin çekmiş olduğu birtakım dizilere alternatif olarak Osmanlı’yı kötüleyen diziler çeken Muhammed Dahlan, 15 Temmuz darbe teşebbüsüyle ilgili tezler, Türkiye’yi bütün mahfillerde sert bir biçimde eleştiren Pir ne oldu da artık Erdoğan’ı kurtarmaya çalışıyor? Swap’ın kaçtan yapıldığını bilmiyoruz. Türkiye’deki doların 11 lira olacağını evvelde varsayım edenler bu görünen bir şey değil. Geçen sene ya da iki sene evvel yapılan swap takasları 11 TL’den yapılmıştı. Şu anda swap kaçtan yapılacak ve niye BAE, Zayid bu biçimde bir şeye imza atıyor, epey farklı. Bunun karşılığında ne verildi?”
‘Ankara BAE’nin mali gücüne muhtaç, BAE Türk SİHA’larına ilgi duyuyor’
Ankara’nın BAE’nin nakdî gücüne muhtaç durumda olduğunu söyleyen Özkan, Türkiye’ye yatırım yapması planlanan Abu Dabi Yatırım Fonu’nun Arap dünyasının en büyük fonu olduğunu anımsattı. Öteki fonların da kelam konusu olduğunu vurgulayan Özkan, karşılığında Cibuti’den Somali’ye ve Yemen’e eli uzanan BAE’nin de Türkiye’nin savunma endüstrisine, bilhassa de SİHA’larına ilgi duyduğunu belirtti:
“İki ülkenin yakınlaşmasının o kadar epeyce sebebi var ki… En temel uyuşmazlık Libya’da. Lakin Libya’nın haricinde Türkiye, BAE’nin mali gücüne muhtaç. Türkiye’de yatırım yapması planlanan ve Zayid ile gelerek görüşmelere katılan Abu Dabi Yatırım Fonu, Arap dünyasının en büyük fonu. 792 milyar dolarlık bir varlık fonundan bahsediyoruz. Dünyada da Norveç emeklilik fonundan daha sonra ikinciymiş. Muhtemelen Norveç Varlık Fonu da 1 trilyon doları geçkin. 792 milyar dolar yalnızca Abu Dabi Yatırım Fonu, onun haricinde Dubai yatırım fonu üzere üç dört tane daha dünyada dereceye giren fonlar var. Buyrukluğun bütün fonlarını bir ortada düşündüğümüzde 2 trilyona yakın bir paradan bahsediyoruz ve bu vahim bir para. Savunma sanabir daha ilgi duyduğundan bahsediliyor. Türkiye’nin SİHA üretimi yurt haricinde dikkat çekiyor, Afrika ve Arap ülkelerinden almak isteyenler var. Suudi Arabistan’la savaşta olan Yemen’deki Ensarullah hareketi Türk SİHA’sı düşürdüklerini söylemişlerdi. Türkiye birfazlaca yere satıyor. Birfazlaca yere alenen, bir kısmını saklı biçimde satıyor. Suudi Arabistan’a satışı yıllar daha sonra Husiler ele geçirdikten daha sonra gördük. Erken başladı Türkiye, tahminen de 2000’lerin başında projelendirilmesine başladılar. 2010’ların başlarında prototip üretildi. Son üç yılda seri üretime geçildi. Son birkaç yıldır da ihracat yapılıyor. BAE de SİHA üretimine el atmış durumda ve İsrail ile işbirliği yapıyor. Üretim yapmak istediğinizde çabucak olmuyor. Seri üretime geçmek vakit alıyor. BAE, Yemen savaşından Afrika’daki uyuşmazlıklara varana kadar geniş bir ilgi alanına sahip. Askeri havalimanları, askeri limanlar kiralıyor. Cibuti’den Somali’ye kadar ve Yemen’de askeri varlığı olan bir ülkeden bahsediyoruz. ötürüsıyla BAE’nin SİHA’ya fazlaca büyük bir talebi var. Kendisi üretene kadar birinci şık Türk SİHA’larından yararlanmak istiyor olabilir. Lakin galiba iş biraz daha ötede. Türkiye ile ortak bir yatırıma girebilirler. Ya da Türklerin SİHA konusundaki deneyiminden yararlanmak istiyor olabilirler. Fakat bu bahisteki asıl işbirliği İsrail ile devam ediyor.”
‘Türkiye’nin İsrail ile yakınlaşan ülkeleri eletirmesi tutarsız, kendisinin münasebeti varken bu biçimde bir hakkı yok’
Erdoğan’ın İsrail ile BAE içinde 2020’deki Abraham Mutabakatı niçiniyle BAE ile ilgileri askıya almaktan kelam etmesinin özü prestijiyle gerçek ancak tutarsız olduğunu belirten Özkan, en başta Türkiye’nin İsrail’le öteden beri uygun bağlantılarına atıfta bulundu:
“Erdoğan’ın geçmişte İsrail’le alaka kuran BAE’yle diplomatik münasebetleri kesmesine dair açıklaması özünde gerçek fakat tutarsız bir açıklamaydı. Türkiye’nin İsrail ile büyük bağlantıları var, her sene kırılan ticari rekorlar var. İsrail ile her vakit yakın dost olmuş ve şu anda bağları olağanlaştırmaya çalışan bir ülkeden bahsediyoruz. Kalkıp da Türkiye’nin İsrail ile yakınlaşmak isteyen ülkeleri eleştirmesi tutarsız. Özü itibariyle ben katılırım. İsrail’in yasal bir devlet olduğunu düşünmüyorum. Bir İran’ın BAE’yi eleştirmeye sonuna kadar hakkı var, zira dengeli. Venezüella’nın hakkı olabilir. İrlanda’nın bile hakkı olabilir lakin Türkiye’nin hakkı olduğunu düşünmüyorum.”
‘Mısır para babası bir ülke değil; Türkiye’nin Mısır’la normalleşmede de asıl maksadı Körfez’
Özkan, Mısır ile alakaları olağanlaştırma yoluna giden Erdoğan idaresinin Kahire’den mali bir beklentisinin olamayacağını, asıl maksadının kendini içine düşürdüğü yalnızlaşmadan çıkarak Körfez ülkeleriyle münasebetleri rayına oturtmak olduğu görüşünde:
“Muhammed bin Zayid’in gelmesi büyük bir sürpriz aslında. Bunun altyapısını aylardır hazırlandığını düşünüyorum. Türkiye’nin Mısır ile ilgilerini güzelleştirme noktasında asıl maksadının Körfez ile bağlantılarını sürdürme, orada bir kapı açmak olduğunu düşünüyorum. Zira Mısır ile tansiyonun ortadan kalkması Türkiye için fazlaca acil bir fayda getirecek bir şey değil. Mısır para babası bir ülke değil. Tahminen Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin işlerini kolaylaştırabilirdi. Türkiye’nin o noktada vizyon sahibi bir ülke olmadığını da biliyoruz. Doğu Akdeniz’de değil yalnızca Ortadoğu ve dünyada da kendini yalnızlaştırmış bir ülke. halbuki vizyoner bir ülke olsa, Mısır ile de alakalarını düzeltir. Mahpuslarda on binlerce İhvan üyesinin bu kadar eziyet çekmesine seyirci kalmak yerine bir an evvel süreci hızlandırıp tahliyeyi sağlayabilirdi. Lakin bunu yapmadı. Mısır ile büsbütün pragmatist biçimde asıl amacın Körfez’i mutlu etmek olduğu bir alaka yürüttü. Şu anda yayın yapan üç tane kanal var; Mekameleen, El Sharq ve Vatan. Bu kanallarda Sisi idaresini sert eleştiren programlar durduruldu ve bu İhvan içerisinde büyük reaksiyon çekti. Bir daha sonraki adımın kapatılmak olduğunu herkes hissediyor.”
‘Türkiye eninde sonunda Libya’dan çekilmek zorunda kalacak’
Türkiye-BAE münasebetlerinde Libya da uyuşmazlık konusuyken, İslam Özkan’a nazaran, Ankara aslına bakarsan eninde sonunda Libya’dan çekilmek zorunda kalacak.
“Türkiye esasen eninde sonunda Libya’dan çekilmek zorunda kalacak. Şu anda tarafların kendi ortalarında yaptıkları mutabakatlar, bütün yabancı güçlerin çekilmesi noktasında. Taraflar Libya’da gerçek barışın fakat bütün askeri güçlerin çekilmesiyle mümkün olduğunu söylüyor. Doğrusu da bu. Bir yabancı güç kalıp öbürleri ayrılırsa orada gerçek bir barış olmaz aslına bakarsanız. Burada bunu sağlamaya dönük adımlarda Türkiye daima direndi, ‘Ben BM’nin tanıdığı yasal hükümetle anlaştım. ötürüsıyla ben bu mutabakatın haricindeyım, öteki yabancı güçler için geçerli’ diyor. Öbürleri de Türkiye ayak diriyorsa biz niçin ayrılalım diyorlar. Şayet Türkiye inat ederse barışı çıkmaza sokabilir. Büyük uzaklıklar kat edilen Libya barışı tehlikeye girebilir. Biden seçildikten daha sonra bölgede değişiklikler oldu. Katar krizi Biden gelir gelmez bir hafta ortasında sona ermesinin de hissesi var. Katar ile de barışınca Türkiye ile barışmasının önü açılmış oldu.”
‘BAE önemli bir taviz koparmadan Sedat Peker konusunda bir adım atmaz’
Özkan, Türk hükümeti ve en başta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya ait bir epey ifşaatta bulunan ve Dubai’ye sığınmış durumdaki cürüm dünyası önderi Sedat Peker‘in durumunun da Türkiye-BAE normalleşmesinden etkilenebileceği görüşünde.
“BAE önemli taviz koparmadan Peker konusunda adım atmaz” diyen Özkan, lakin Ankara’nın vereceği epeyce kuvvetli odunların bu biçimde bir pencere açabileceğini söylemiş oldu:
“Bir de işin ortasında Sedat Peker muamması var. Sedat Peker’in burada hiç bir rolünün olmadığını söylemek mümkün değil. Filistinli gazeteci Yusuf el Şerif, Sedat Peker’in teslim edilmesinin mümkün olmadığını söylemişti. BAE yetkilileri de teslim etmeyeceklerini söylemişlerdi. Fakat o açıklamalar bende hiç bir şey tabir etmiyor. Şayet BAE karşılığında fazlaca kuvvetli bir taviz alırsa, ondan niçin vazgeçmesin. Bunun bir sürü formülü var. Direkt teslim edecek halleri yok. Pasaportu olmayan bir Sedat Peker var. Hudut dışı edildiğinde otomatikman aslına bakarsanız gidecek bir yeri olmadığı için Türkiye’ye gelmek durumunda kalabilir. İllaki bu biçimde de olmayabilir. Ancak BAE’yi razı edecek fazlaca büyük ekonomik ödünler kelam konusu olabilir. Burada karşılığında hiç bir biçimde bir şey verilmedi merak etmeyin halinde bir açıklama esasen gelmedi. Gelse de ne kadar tatmin edici bilemiyoruz. Herkes biliyor ki BAE önemli bir taviz koparmadan bu noktada bir adım atmaz.”
BAE, Türkiye’ye ekonomik olarak büyük dertler yaşandığı bir devirde 10 milyar dolarlık fon açıyor. Reuters’e konuşan üst seviye Türk yetkililer de muhtemel bir swap mutabakatına yönelik ön görüşme yürütüldüğünü kaydetti.
Türkiye’nin 15 Temmuz darbe teşebbüsünün ardında olmakla suçladığı, İhvan hareketine dayanağından ötürü Libya’ya uzanan bir coğrafyada karşı karşıya geldiği, Sedat Peker üzere bir ismi ağırlayan BAE ile olağanlaşma adımlarını gazeteci İslam Özkan ile konuştuk.
‘İki taraf da pragmatik olmasa bu noktaya gelinmez’
İslam Özkan’a bakılırsa, Türkiye ile BAE, iki tarafta da ilkesel bir yaklaşım bulunmadığı için bir ortaya gelebiliyor. İki ülkenin vizyonlarının hayli farklı olduğunu belirten Özkan, Ankara’nın Müslüman Kardeşler’i destekleyerek ‘İslami bir bölge vizyonu’ tasavvur ederken, BAE’nin tam bilakis Müslüman Kardeşler’in bileğini bükmek için gerekirse sosyalistleri ve seküler hareketleri bile desteklediğini söylemiş oldu:
“İki taraf da görüşmelere açık olmasa, pragmatik olmasa bu noktaya gelinmez. İdeolojik yahut ilkesel bir yaklaşım kelam konusu olmadı. Türkiye ‘BAE bana fazlaca ziyan verdi’ ya da karşı taraf, ‘Türkiye ile benim dünya görüşüm uymuyor ötürüsıyla biz bir ortaya gelemeyiz’ üzere bir tavır ortasında olmadı. İki taraf da oportünizme götürecek kadar pragmatik. Alışılmış ki iki tarafın da bir vizyonu var. Lakin şayet aşikâr bir duruşunuz yoksa her an restore edilebilir, yenilenebilir bakış açısı. Her iki taraf da buna yatkın. Türkiye ile BAE içinde olması çok enteresan. Zira bölge vizyonları fazlaca farklı. Bir tarafta Müslüman Kardeşler’i ‘destekleyen’ bir yapılanma ve kendince ‘İslami bir bölge vizyonu tasavvur eden’ ve Türkiye’nin bu vizyona önderlik edeceğini düşünen bir yaklaşım. Öbür taraftan bunu büsbütün yok etmeyi açık biçimde tabir etmiş. Arap Baharı’nda karşı devrimci rolüyle net biçimde kendini ortaya koymuş BAE. Mısır darbesini finanse etmekten tutun da ne kadar Müslüman Kardeşler tersi yapılanma var; Marksist, sosyalist bulunmasına bakmaksızın bütün hareketleri finanse eden bir BAE ve Körfez oluşumu görüyoruz. ötürüsıyla bir ortaya gelmesi mümkün olmayan iki yapı görüşüyor. BAE desteklemekten çekinmez lakin karşıdaki yapılanma Marksist ise olağanda yanaşmaması gerekir. Ancak seküler ve sosyalist hareketleri Tunus ve Fas’ta desteklediğini biliyoruz. İhvan’ı Müslüman Kardeşler’i iktidardan uzaklaştırmak için… Doğal ki prensipli ve dengeli Marksist bir hareketin olağanda BAE ile ya da Körfez’le bağlantısı olamaz. Müslüman Kardeşler ile kanlı bıçaklı fakat ondan evvel Cemal Abdülnasır ile yani Sovyet bloku ve sosyalistlerle kanlı bıçaklıydı. Abdülnasır’ı devirmek için ellerinden geleni yaptılar. 60’lı 70’li senelerda da Abdülnasır’ın öfkesinden nasibini alan Müslüman Kardeşler hareketinin sığınağı Riyad’dı. Suudi Arabistan Krallığı himaye ediyordu. bu biçimde da Körfez ilerici sosyalist Arap güçleriyle çatışıyordu.”
‘Erdoğan’ı kurtarmaya yönelik bir operasyon’
Özkan’a bakılırsa BAE’nin Türkiye’yle swap muahedesine dair haberler ve ‘kesenin ağzını açma’ istikametindeki atılımı ‘Erdoğan’ı kurtarmaya yönelik bir operasyon.’
“Türkiye’yi bütün mahfillerde sert bir biçimde eleştiren Pir ne oldu da artık Erdoğan’ı kurtarmaya çalışıyor” diye soran Özkan, karşılığında ne verildiğinin sorulması gerektiğini vurguladı:
“Üst seviye iki Türk yetkili Reuters’a konuşmuş, swap muahedesi yapıldığını teyit etmişler. Merkez Bankası ile BAE yetkilileri içinde swap mutabakatı ne demek? Çok kısa vadeli bir şeyden bahsediyoruz. Erdoğan’ı kurtarmaya yönelik bir operasyon. Çatışmanın taraflarından bin Zayid, Türkiye’nin çekmiş olduğu birtakım dizilere alternatif olarak Osmanlı’yı kötüleyen diziler çeken Muhammed Dahlan, 15 Temmuz darbe teşebbüsüyle ilgili tezler, Türkiye’yi bütün mahfillerde sert bir biçimde eleştiren Pir ne oldu da artık Erdoğan’ı kurtarmaya çalışıyor? Swap’ın kaçtan yapıldığını bilmiyoruz. Türkiye’deki doların 11 lira olacağını evvelde varsayım edenler bu görünen bir şey değil. Geçen sene ya da iki sene evvel yapılan swap takasları 11 TL’den yapılmıştı. Şu anda swap kaçtan yapılacak ve niye BAE, Zayid bu biçimde bir şeye imza atıyor, epey farklı. Bunun karşılığında ne verildi?”
‘Ankara BAE’nin mali gücüne muhtaç, BAE Türk SİHA’larına ilgi duyuyor’
Ankara’nın BAE’nin nakdî gücüne muhtaç durumda olduğunu söyleyen Özkan, Türkiye’ye yatırım yapması planlanan Abu Dabi Yatırım Fonu’nun Arap dünyasının en büyük fonu olduğunu anımsattı. Öteki fonların da kelam konusu olduğunu vurgulayan Özkan, karşılığında Cibuti’den Somali’ye ve Yemen’e eli uzanan BAE’nin de Türkiye’nin savunma endüstrisine, bilhassa de SİHA’larına ilgi duyduğunu belirtti:
“İki ülkenin yakınlaşmasının o kadar epeyce sebebi var ki… En temel uyuşmazlık Libya’da. Lakin Libya’nın haricinde Türkiye, BAE’nin mali gücüne muhtaç. Türkiye’de yatırım yapması planlanan ve Zayid ile gelerek görüşmelere katılan Abu Dabi Yatırım Fonu, Arap dünyasının en büyük fonu. 792 milyar dolarlık bir varlık fonundan bahsediyoruz. Dünyada da Norveç emeklilik fonundan daha sonra ikinciymiş. Muhtemelen Norveç Varlık Fonu da 1 trilyon doları geçkin. 792 milyar dolar yalnızca Abu Dabi Yatırım Fonu, onun haricinde Dubai yatırım fonu üzere üç dört tane daha dünyada dereceye giren fonlar var. Buyrukluğun bütün fonlarını bir ortada düşündüğümüzde 2 trilyona yakın bir paradan bahsediyoruz ve bu vahim bir para. Savunma sanabir daha ilgi duyduğundan bahsediliyor. Türkiye’nin SİHA üretimi yurt haricinde dikkat çekiyor, Afrika ve Arap ülkelerinden almak isteyenler var. Suudi Arabistan’la savaşta olan Yemen’deki Ensarullah hareketi Türk SİHA’sı düşürdüklerini söylemişlerdi. Türkiye birfazlaca yere satıyor. Birfazlaca yere alenen, bir kısmını saklı biçimde satıyor. Suudi Arabistan’a satışı yıllar daha sonra Husiler ele geçirdikten daha sonra gördük. Erken başladı Türkiye, tahminen de 2000’lerin başında projelendirilmesine başladılar. 2010’ların başlarında prototip üretildi. Son üç yılda seri üretime geçildi. Son birkaç yıldır da ihracat yapılıyor. BAE de SİHA üretimine el atmış durumda ve İsrail ile işbirliği yapıyor. Üretim yapmak istediğinizde çabucak olmuyor. Seri üretime geçmek vakit alıyor. BAE, Yemen savaşından Afrika’daki uyuşmazlıklara varana kadar geniş bir ilgi alanına sahip. Askeri havalimanları, askeri limanlar kiralıyor. Cibuti’den Somali’ye kadar ve Yemen’de askeri varlığı olan bir ülkeden bahsediyoruz. ötürüsıyla BAE’nin SİHA’ya fazlaca büyük bir talebi var. Kendisi üretene kadar birinci şık Türk SİHA’larından yararlanmak istiyor olabilir. Lakin galiba iş biraz daha ötede. Türkiye ile ortak bir yatırıma girebilirler. Ya da Türklerin SİHA konusundaki deneyiminden yararlanmak istiyor olabilirler. Fakat bu bahisteki asıl işbirliği İsrail ile devam ediyor.”
‘Türkiye’nin İsrail ile yakınlaşan ülkeleri eletirmesi tutarsız, kendisinin münasebeti varken bu biçimde bir hakkı yok’
Erdoğan’ın İsrail ile BAE içinde 2020’deki Abraham Mutabakatı niçiniyle BAE ile ilgileri askıya almaktan kelam etmesinin özü prestijiyle gerçek ancak tutarsız olduğunu belirten Özkan, en başta Türkiye’nin İsrail’le öteden beri uygun bağlantılarına atıfta bulundu:
“Erdoğan’ın geçmişte İsrail’le alaka kuran BAE’yle diplomatik münasebetleri kesmesine dair açıklaması özünde gerçek fakat tutarsız bir açıklamaydı. Türkiye’nin İsrail ile büyük bağlantıları var, her sene kırılan ticari rekorlar var. İsrail ile her vakit yakın dost olmuş ve şu anda bağları olağanlaştırmaya çalışan bir ülkeden bahsediyoruz. Kalkıp da Türkiye’nin İsrail ile yakınlaşmak isteyen ülkeleri eleştirmesi tutarsız. Özü itibariyle ben katılırım. İsrail’in yasal bir devlet olduğunu düşünmüyorum. Bir İran’ın BAE’yi eleştirmeye sonuna kadar hakkı var, zira dengeli. Venezüella’nın hakkı olabilir. İrlanda’nın bile hakkı olabilir lakin Türkiye’nin hakkı olduğunu düşünmüyorum.”
‘Mısır para babası bir ülke değil; Türkiye’nin Mısır’la normalleşmede de asıl maksadı Körfez’
Özkan, Mısır ile alakaları olağanlaştırma yoluna giden Erdoğan idaresinin Kahire’den mali bir beklentisinin olamayacağını, asıl maksadının kendini içine düşürdüğü yalnızlaşmadan çıkarak Körfez ülkeleriyle münasebetleri rayına oturtmak olduğu görüşünde:
“Muhammed bin Zayid’in gelmesi büyük bir sürpriz aslında. Bunun altyapısını aylardır hazırlandığını düşünüyorum. Türkiye’nin Mısır ile ilgilerini güzelleştirme noktasında asıl maksadının Körfez ile bağlantılarını sürdürme, orada bir kapı açmak olduğunu düşünüyorum. Zira Mısır ile tansiyonun ortadan kalkması Türkiye için fazlaca acil bir fayda getirecek bir şey değil. Mısır para babası bir ülke değil. Tahminen Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin işlerini kolaylaştırabilirdi. Türkiye’nin o noktada vizyon sahibi bir ülke olmadığını da biliyoruz. Doğu Akdeniz’de değil yalnızca Ortadoğu ve dünyada da kendini yalnızlaştırmış bir ülke. halbuki vizyoner bir ülke olsa, Mısır ile de alakalarını düzeltir. Mahpuslarda on binlerce İhvan üyesinin bu kadar eziyet çekmesine seyirci kalmak yerine bir an evvel süreci hızlandırıp tahliyeyi sağlayabilirdi. Lakin bunu yapmadı. Mısır ile büsbütün pragmatist biçimde asıl amacın Körfez’i mutlu etmek olduğu bir alaka yürüttü. Şu anda yayın yapan üç tane kanal var; Mekameleen, El Sharq ve Vatan. Bu kanallarda Sisi idaresini sert eleştiren programlar durduruldu ve bu İhvan içerisinde büyük reaksiyon çekti. Bir daha sonraki adımın kapatılmak olduğunu herkes hissediyor.”
‘Türkiye eninde sonunda Libya’dan çekilmek zorunda kalacak’
Türkiye-BAE münasebetlerinde Libya da uyuşmazlık konusuyken, İslam Özkan’a nazaran, Ankara aslına bakarsan eninde sonunda Libya’dan çekilmek zorunda kalacak.
“Türkiye esasen eninde sonunda Libya’dan çekilmek zorunda kalacak. Şu anda tarafların kendi ortalarında yaptıkları mutabakatlar, bütün yabancı güçlerin çekilmesi noktasında. Taraflar Libya’da gerçek barışın fakat bütün askeri güçlerin çekilmesiyle mümkün olduğunu söylüyor. Doğrusu da bu. Bir yabancı güç kalıp öbürleri ayrılırsa orada gerçek bir barış olmaz aslına bakarsanız. Burada bunu sağlamaya dönük adımlarda Türkiye daima direndi, ‘Ben BM’nin tanıdığı yasal hükümetle anlaştım. ötürüsıyla ben bu mutabakatın haricindeyım, öteki yabancı güçler için geçerli’ diyor. Öbürleri de Türkiye ayak diriyorsa biz niçin ayrılalım diyorlar. Şayet Türkiye inat ederse barışı çıkmaza sokabilir. Büyük uzaklıklar kat edilen Libya barışı tehlikeye girebilir. Biden seçildikten daha sonra bölgede değişiklikler oldu. Katar krizi Biden gelir gelmez bir hafta ortasında sona ermesinin de hissesi var. Katar ile de barışınca Türkiye ile barışmasının önü açılmış oldu.”
‘BAE önemli bir taviz koparmadan Sedat Peker konusunda bir adım atmaz’
Özkan, Türk hükümeti ve en başta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya ait bir epey ifşaatta bulunan ve Dubai’ye sığınmış durumdaki cürüm dünyası önderi Sedat Peker‘in durumunun da Türkiye-BAE normalleşmesinden etkilenebileceği görüşünde.
“BAE önemli taviz koparmadan Peker konusunda adım atmaz” diyen Özkan, lakin Ankara’nın vereceği epeyce kuvvetli odunların bu biçimde bir pencere açabileceğini söylemiş oldu:
“Bir de işin ortasında Sedat Peker muamması var. Sedat Peker’in burada hiç bir rolünün olmadığını söylemek mümkün değil. Filistinli gazeteci Yusuf el Şerif, Sedat Peker’in teslim edilmesinin mümkün olmadığını söylemişti. BAE yetkilileri de teslim etmeyeceklerini söylemişlerdi. Fakat o açıklamalar bende hiç bir şey tabir etmiyor. Şayet BAE karşılığında fazlaca kuvvetli bir taviz alırsa, ondan niçin vazgeçmesin. Bunun bir sürü formülü var. Direkt teslim edecek halleri yok. Pasaportu olmayan bir Sedat Peker var. Hudut dışı edildiğinde otomatikman aslına bakarsanız gidecek bir yeri olmadığı için Türkiye’ye gelmek durumunda kalabilir. İllaki bu biçimde de olmayabilir. Ancak BAE’yi razı edecek fazlaca büyük ekonomik ödünler kelam konusu olabilir. Burada karşılığında hiç bir biçimde bir şey verilmedi merak etmeyin halinde bir açıklama esasen gelmedi. Gelse de ne kadar tatmin edici bilemiyoruz. Herkes biliyor ki BAE önemli bir taviz koparmadan bu noktada bir adım atmaz.”