Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, CNN Türk’te katıldığı canlı yayında, dış siyasette öne çıkan gelişmelere ait değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’deki Suriyelilerle ilgili genel tartışmalara siyasi, insani, toplumsal ve toplumsal bir açıdan bakılması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, “Onurlu bir dönüşten bahsediyoruz. İnsanların ülkelerine dönmesini de sağlamak lazım, bunu da sağduyulu bir biçimde yapmak lazım. İnsan haklarına saygılı, milletlerarası hukuka ve kendi anayasamıza uygun bir biçimde yapmak lazım” tabirini kullandı.
Türkiye’nin demografik yapısının bozulup bozulmadığına ait bir soruya ise Çavuşoğlu, hudut bölgelerinde aşikâr bir yoğunluğun olduğunu lakin Türkiye genelinde bir demografik bozulmanın olmadığını belirtti.
Suriyelilerin meskenlerine dönmeleri konusunda evvela can güvenliklerinin garanti altına alınması gerektiğinin altını çizen Çavuşoğlu, “O beşerler meskenlerine döndükten daha sonra temel muhtaçlıklarını karşılamak lazım. Barınak, çocuklarına eğitim, hastane, iş imkanı yaratacak projeler gibi” sözünü kullandı.
Çavuşoğlu, burada en değerli ögenin can güvenliği olduğunu, Suriye rejiminin “Geri dön” daveti yapmasına rağmen denetim ettiği yerlerdeki insanlara kâfi hizmetleri veremediğini lisana getirerek önemli meşakkatlerin olduğunu gördüklerini, alandaki gözlemcilerin bunları rapor ettiğini söylemiş oldu.
Suriyeliler haricinde, Türkiye’nin topraklarına yasa dışı yollardan giren göçmenleri geri göndermeye devam ettiğini belirten Çavuşoğlu, geçen sene yurt dışına geri gönderilen göçmen sayısının yüz binlerce olduğunu, bu yılın birinci üç ayında 21 bin küsur göçmenin birebir sürece tabi tutulduğunu aktardı.
‘Düzenli sistemsiz göçmen sayısı 5 milyona yakın’
Çavuşoğlu, “Türkiye’de nizamlı sistemsiz göçmen sayısı 5 milyona yakın. Geçen yıl kaçak yollarla ülke içine girmeye çalışan 451 bin göçmenin ülkeye girişini engellemişiz. 2022’de ise şu ana kadar 127 bin göçmenin Türkiye’ye girişi engellendi. Duvarlar, çitler, optik kameralar üzere alınan önlemler var. aslına bakarsan AB de alınan önlemleri destekliyor. Hudutta inşa edilen duvarlar dahil projelere katkı sağlıyor. Onların da emeli Türkiye’ye gelmesinler, daha sonrasında Avrupa’ya gitme riski var” formunda konuştu.
Çavuşoğlu, “Göçmen sorunu, sığınmacı sorunu Esad rejimiyle tanımadan da olsa angajmana girilebilecek bir sorun mudur?” sorusuna, “Uluslararası hukuk çerçevesinde tahlilin bulunması gerektiği için BM ve memleketler arası örgütlerin (rejimle) angajmana girmesi lazım. Rejim taahhütte bulunacaksa onlara bulunması lazım” karşılığını verdi.
‘NATO’ya bağlı ülkelerin ortasında savaş devam etsin isteğinde olanlar var’
İstanbul’daki müzakerelerden daha sonra Rusya-Ukrayna savaşının bu kadar uzayacağını düşünmediklerini aktaran Çavuşoğlu, “Ama NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’ndan daha sonra kanaat oluştu; bu savaşın devam etmesini isteyenler de var, NATO’ya bağlı ülkelerin ortasında savaş devam etsin dileğinde olanlar var. Savaş devam etsin, Rusya daha zayıflasın diye” dedi.
Çavuşoğlu, Ukrayna’yı bir rekabet alanı olarak görmemek gerektiğini belirterek “Ama yalnızca bundan dolayı değil, alandaki kaideler zorlaştıkça da (müzakereler) zorlaşıyor yalnızca bu durumu savaşın bitmesini istemeyenlere bağlamamak lazım” değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Türkiye’de buluşması ihtimalinin hala masada olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Prensip olarak her ikisi de bir ortaya gelme konusunda olumlu şeyler söylüyorlar, kaideler oluştuğunda” dedi.
Bakan Çavuşoğlu kelamlarına şöyleki devam etti:
“Antalya’daki görüşmelerde biz de bir şey çıkacağını umuyorduk. Değerli olan tarafları orada bir ortaya getirmekti. İstanbul’daki görüşmelerden daha sonra umutlarımız artmıştı. İki taraf hala müzakerelere devam ediyor. Putin-Zelenskiy her an görüşebilir. Putin ve Zelenskiy içinde görüşme gerçekleşirse İstanbul’da da Antalya’da da olabilir.
Taraflarla görüşmelerde müzakerelerdeki son durumları ele alıyoruz. Bizim mayından dolayı çıkamayan gemilerimiz var. Daha evvel sipariş verdiğimiz yüklü gemilerimiz var. Ayçiçek, mısır üzere mamüllerin olduğu 22 gemimiz var. Bir kısmı geldi.
Ukrayna’nın istediği birtakım talepler var. Garanti talep ediyor. Taraflar içerikleri metinleri paylaşıyorlar. Her iki taraf da Türkiye’ye güveniyor. esasen metinlerin ortasındaki mevzular muhakkak.
Türkiye konumunu birinci günden belirledi. Biz ateşkes için çalışacağız dedi. Unsurlu bir tavır sergiledik. Montrö’yü devreye sokuyoruz dedik. İki tarafla da münasebetlerimizi devam ettirmemiz takdir topladı. Şeffaf ve prensipli bir tavır sergiledik.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, S-400 ve F-35 krizinde rastgele bir tahlilin kelam konusu olup olmadığına ait, “Bu yaklaşım devam ederse artık olmasa bile önümüzdeki süreçte gelebileceğine inanıyorum” dedi.
Yaklaşan turizm dönemiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Çavuşoğlu, İngiltere, Almanya üzere Avrupa ülkelerinin yanı sıra Orta Asya, İskandinavya ve Balkan ülkelerinden önemli sayıda insanın tatil için Türkiye’ye gelmesini, Ukrayna ve Rusya’dan ise turist sayısında düşüş bekledikleri tabir ederek, “Burada saydıklarım Antalya ile ilgili. Öbür yerlere gelen turistleri Avrupa’dan gelenlerle telafi edebiliyoruz. Turizm bakanımın bana anlattıklarını size aktarıyorum. Bu savaş ortamında turizm döneminin en az biçimde etkilenmesi için uğraş sarf ediyoruz” halinde konuştu.
Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya içindeki muhtemel bir muahedede güvenlik boyutunun garantörlüğünü üstlenmek için ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu birtakım ülkelerin prensipte bunu kabul ettiğini lakin Ukrayna’nın istediği biçimde garantörlük uygulamasının NATO’nun 5. unsuruna benzeri biçimde düzenlenmesi isteğine Ankara dahil her insanın “hayır” söylemiş olduğini lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin Türkiye’ye yönelik CAATSA yaptırımlarının kaldırılması konusunda emareler olup olmadığı sorusuna, “Daha esnek olduklarını görüyoruz, bir tahlil yolu bulmaya çalışıyoruz. (ABD Lideri Joe) Biden ile Cumhurbaşkanımızın görüşmesinde Biden’ın teklif ettiği stratejik sistem kuruldu. Bakan yardımcıları seviyesinde Ankara’da görüşme gerçekleştirdik. 18 Mayıs’ta bakanlar seviyesinde görüşeceğiz” cevabını verdi.
Türkiye’deki Suriyelilerle ilgili genel tartışmalara siyasi, insani, toplumsal ve toplumsal bir açıdan bakılması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, “Onurlu bir dönüşten bahsediyoruz. İnsanların ülkelerine dönmesini de sağlamak lazım, bunu da sağduyulu bir biçimde yapmak lazım. İnsan haklarına saygılı, milletlerarası hukuka ve kendi anayasamıza uygun bir biçimde yapmak lazım” tabirini kullandı.
Türkiye’nin demografik yapısının bozulup bozulmadığına ait bir soruya ise Çavuşoğlu, hudut bölgelerinde aşikâr bir yoğunluğun olduğunu lakin Türkiye genelinde bir demografik bozulmanın olmadığını belirtti.
Suriyelilerin meskenlerine dönmeleri konusunda evvela can güvenliklerinin garanti altına alınması gerektiğinin altını çizen Çavuşoğlu, “O beşerler meskenlerine döndükten daha sonra temel muhtaçlıklarını karşılamak lazım. Barınak, çocuklarına eğitim, hastane, iş imkanı yaratacak projeler gibi” sözünü kullandı.
Çavuşoğlu, burada en değerli ögenin can güvenliği olduğunu, Suriye rejiminin “Geri dön” daveti yapmasına rağmen denetim ettiği yerlerdeki insanlara kâfi hizmetleri veremediğini lisana getirerek önemli meşakkatlerin olduğunu gördüklerini, alandaki gözlemcilerin bunları rapor ettiğini söylemiş oldu.
Suriyeliler haricinde, Türkiye’nin topraklarına yasa dışı yollardan giren göçmenleri geri göndermeye devam ettiğini belirten Çavuşoğlu, geçen sene yurt dışına geri gönderilen göçmen sayısının yüz binlerce olduğunu, bu yılın birinci üç ayında 21 bin küsur göçmenin birebir sürece tabi tutulduğunu aktardı.
‘Düzenli sistemsiz göçmen sayısı 5 milyona yakın’
Çavuşoğlu, “Türkiye’de nizamlı sistemsiz göçmen sayısı 5 milyona yakın. Geçen yıl kaçak yollarla ülke içine girmeye çalışan 451 bin göçmenin ülkeye girişini engellemişiz. 2022’de ise şu ana kadar 127 bin göçmenin Türkiye’ye girişi engellendi. Duvarlar, çitler, optik kameralar üzere alınan önlemler var. aslına bakarsan AB de alınan önlemleri destekliyor. Hudutta inşa edilen duvarlar dahil projelere katkı sağlıyor. Onların da emeli Türkiye’ye gelmesinler, daha sonrasında Avrupa’ya gitme riski var” formunda konuştu.
Çavuşoğlu, “Göçmen sorunu, sığınmacı sorunu Esad rejimiyle tanımadan da olsa angajmana girilebilecek bir sorun mudur?” sorusuna, “Uluslararası hukuk çerçevesinde tahlilin bulunması gerektiği için BM ve memleketler arası örgütlerin (rejimle) angajmana girmesi lazım. Rejim taahhütte bulunacaksa onlara bulunması lazım” karşılığını verdi.
‘NATO’ya bağlı ülkelerin ortasında savaş devam etsin isteğinde olanlar var’
İstanbul’daki müzakerelerden daha sonra Rusya-Ukrayna savaşının bu kadar uzayacağını düşünmediklerini aktaran Çavuşoğlu, “Ama NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’ndan daha sonra kanaat oluştu; bu savaşın devam etmesini isteyenler de var, NATO’ya bağlı ülkelerin ortasında savaş devam etsin dileğinde olanlar var. Savaş devam etsin, Rusya daha zayıflasın diye” dedi.
Çavuşoğlu, Ukrayna’yı bir rekabet alanı olarak görmemek gerektiğini belirterek “Ama yalnızca bundan dolayı değil, alandaki kaideler zorlaştıkça da (müzakereler) zorlaşıyor yalnızca bu durumu savaşın bitmesini istemeyenlere bağlamamak lazım” değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Türkiye’de buluşması ihtimalinin hala masada olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Prensip olarak her ikisi de bir ortaya gelme konusunda olumlu şeyler söylüyorlar, kaideler oluştuğunda” dedi.
Bakan Çavuşoğlu kelamlarına şöyleki devam etti:
“Antalya’daki görüşmelerde biz de bir şey çıkacağını umuyorduk. Değerli olan tarafları orada bir ortaya getirmekti. İstanbul’daki görüşmelerden daha sonra umutlarımız artmıştı. İki taraf hala müzakerelere devam ediyor. Putin-Zelenskiy her an görüşebilir. Putin ve Zelenskiy içinde görüşme gerçekleşirse İstanbul’da da Antalya’da da olabilir.
Taraflarla görüşmelerde müzakerelerdeki son durumları ele alıyoruz. Bizim mayından dolayı çıkamayan gemilerimiz var. Daha evvel sipariş verdiğimiz yüklü gemilerimiz var. Ayçiçek, mısır üzere mamüllerin olduğu 22 gemimiz var. Bir kısmı geldi.
Ukrayna’nın istediği birtakım talepler var. Garanti talep ediyor. Taraflar içerikleri metinleri paylaşıyorlar. Her iki taraf da Türkiye’ye güveniyor. esasen metinlerin ortasındaki mevzular muhakkak.
Türkiye konumunu birinci günden belirledi. Biz ateşkes için çalışacağız dedi. Unsurlu bir tavır sergiledik. Montrö’yü devreye sokuyoruz dedik. İki tarafla da münasebetlerimizi devam ettirmemiz takdir topladı. Şeffaf ve prensipli bir tavır sergiledik.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, S-400 ve F-35 krizinde rastgele bir tahlilin kelam konusu olup olmadığına ait, “Bu yaklaşım devam ederse artık olmasa bile önümüzdeki süreçte gelebileceğine inanıyorum” dedi.
Yaklaşan turizm dönemiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Çavuşoğlu, İngiltere, Almanya üzere Avrupa ülkelerinin yanı sıra Orta Asya, İskandinavya ve Balkan ülkelerinden önemli sayıda insanın tatil için Türkiye’ye gelmesini, Ukrayna ve Rusya’dan ise turist sayısında düşüş bekledikleri tabir ederek, “Burada saydıklarım Antalya ile ilgili. Öbür yerlere gelen turistleri Avrupa’dan gelenlerle telafi edebiliyoruz. Turizm bakanımın bana anlattıklarını size aktarıyorum. Bu savaş ortamında turizm döneminin en az biçimde etkilenmesi için uğraş sarf ediyoruz” halinde konuştu.
Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya içindeki muhtemel bir muahedede güvenlik boyutunun garantörlüğünü üstlenmek için ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu birtakım ülkelerin prensipte bunu kabul ettiğini lakin Ukrayna’nın istediği biçimde garantörlük uygulamasının NATO’nun 5. unsuruna benzeri biçimde düzenlenmesi isteğine Ankara dahil her insanın “hayır” söylemiş olduğini lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin Türkiye’ye yönelik CAATSA yaptırımlarının kaldırılması konusunda emareler olup olmadığı sorusuna, “Daha esnek olduklarını görüyoruz, bir tahlil yolu bulmaya çalışıyoruz. (ABD Lideri Joe) Biden ile Cumhurbaşkanımızın görüşmesinde Biden’ın teklif ettiği stratejik sistem kuruldu. Bakan yardımcıları seviyesinde Ankara’da görüşme gerçekleştirdik. 18 Mayıs’ta bakanlar seviyesinde görüşeceğiz” cevabını verdi.