Dövizdeki dalgalanmalar biroldukça meslek kolunda maliyetleri arttırırken, alım gücünü de düşürdü. Bu meslek kollarından biri de gazetecilik.
Dövize endeksli elektronik eşyalarda yüzde 100’ü geçen bir fiyat artışı yaşandı. Daha evvel en düşük yarı profesyonel fotoğraf makinalarının fiyatı 5 bin liradan başlarken şuan 15 bin liranın altında yarı profesyonel fotoğraf makinası bulmak bir çok güç. Profesyonel bir fotoğraf makinasının fiyatı ise daha evvelinde 16 bin liradan başlarken başlarken şuan 50 bin ile 130 bin içinde değişiyor. Sputnik Türkiye gazetecilikte artan ekipman ve haber maliyetlerini araştırdı.
Profesyonel ekipman 300 bini, yarı profesyonel ekipman maliyeti 100 bini geçiyor
Fotoğraf makinası, lens, kamera, mikrofon, bilgisayar, tripod, hafıza kartları, kart okuyucular, hard diskler, orta kablolar, ses kayıt aygıtları gazeteciliğin temel ekipmanları içinde yer alıyor.
Bu ekipmanlar biroldukca elektronik eşyada olduğu üzere döviz kuruna bağlı. Dövizdeki artış ile bu ekipman fiyatları da bir çok yükseldi. Profesyonel gazetecilik için bu ekipmanların şuanki toplam maliyeti 300 bin lirayı geçerken, yarı profesyonel ekipman için ise 100 bin liranın üstünde bir fiyat kelam konusu. Taban fiyatla çalışan bir gazeteci tüm maaşını buna yatırdığı var iseyılsa profesyonel ekipmanları alabilmesi için en az 7 yıl, yarı profesyonel ekipman için ise en az 2 yıl çalışması gerekir.
Kimi cep telefonu kullanıyor, kimi ödünç alıyor, kimisi de mesleği bırakıyor
Artan ekipman maliyetleri en çok telif karşılığı çalışan özgür gazetecileri etkiliyor. Aylık sabit bir geliri olmayan ve fazlaca düşük telif fiyatları ile çalışmak zorunda kalan özgür gazetecilerin bu ekipmanları alması hayli sıkıntı. Kıt kanaat imkanlarla mesleklerini icra etmeye çalışan gazeteciler artan bu maliyetler ve hayat pahalılığı niçiniyle kimisi arkadaşlarından ekipman ödünç alıyor, kimisi yalnızca yazılı haber ve cep telefonu çekimleri ile çalışmak zorunda kalıyor kimisi de mesleği bırakmak zorunda kalıyor.
‘Yeni bir ekipmana geçmeye kalksam en az 300 bin lira’
Ulusal ve memleketler arası basın kuruluşlarına telifle haber, fotoğraf ve görüntü geçen hür gazetecilerden Metin Yoksu artan ekipman maliyetlerini ve çalışma kaidelerini anlattı.
“10 yıldır birebir fotoğraf makinasını kullanıyorum” diyen Yoksu şu biçimde devam ediyor: “Hafıza Kart yuvası bozuk. Önünde eski model 24-70 bir lens bulunuyor. Bunun yanında ikinci bir body bulunuyor. Aldığım ikinci makinanın kredisini hala ödüyorum. Önünde 70-200 bir lens bulunuyor. Görüntüler için bir kamera, mikrofon ve bir tripodum var. Bunları satmaya kalksam hepsi 40 bin TL etmez malum eski ve ikinci el. Kullandığım bilgisayar 5 yıldır değişmemişti. Bundan bir ay evvel borç alarak 5 bin TL pahasında ömrümde birinci kere sıfır bir bilgisayar aldım. Ve maalesef borca aldığım bilgisayarda görüntüleri montaj edemiyorum. Yalnızca yazı yazmak ve fotoğraf editlemek için kullanıyorum. Montaj yapmak için eşten dostan emanet bilgisayar ile hallediyorum. Sırt ağrılarına vb mahal vermeyecek daha yavaşça yeni bir ekipmana geçmeye kalksam en az 300 bin TL.”
Metin Yoksu
© Sputnik
‘En yakın habere gitmenin 300-500 lira masrafı oluyor’
Eski ekipmanlar ile çalışmanın haberin kalitesini düşürdüğünü belirten Yoksu “Sürekli bir yanılgı veriyor. Üstüne beşerler düzgün imaj istiyor. Uygun kadrajlar bekliyor. Lakin bunları da düzgün kalite ile bekliyor. Bu beklentide olan okuyucu, izleyici maalesef haberi ücretsiz istiyor. En yakın habere gitmek birtakım bazı 300-500 TL içinde masrafı oluyor. Fakat haberin telifi esasen 250 TL! Ve haber verdiğiniz yerler sizden özel haber istiyor, belge haber istiyor. ‘Her haberi’ almam diyor. Lakin haberin telifleri fazlaca düşük. Bugün mahallî bir gazete telefon açıp ‘asgari fiyat vereceğiz gel yarın muhabirimiz ol’ dese yalnızca iktisadı için bunu kabul edeceğim. Zira yaşamak için buna mecburuz. Lakin ben gazetecilik yapmak istiyorum. Haber üretmek istiyorum. Ay başında kirayı öderken mesken sahibime ‘Abi bak bu ay şu haberi yaptım al kirayı’ diyemiyorum. Telefon, internet bunlar da haberin masrafları yahut içtiğimiz çay bile bugün haberin masrafı” biçiminde konuştu.
‘Telefonla çekim yapmak zorunda kalıyoruz’
Daha evvel mahallî gazetelerden çalışan ve işten çıkarıldığı için özgür çalışan Ali Abbas Yılmaz kendi imkanları ile kurdukları ‘Sur Ajans’ ile mesleğini icra etmeye çalışıyor.
Ali Abbas Yılmaz
© Sputnik
Yılmaz’ın cep telefonu haricinde hiç bir ekipmanı yok ki istese de alamayacak durumda. Alanda elinde cep telefonu ile hem fotoğraf hem görüntü çeken Yılmaz, kimi vakit de etrafından aldığı kamera ile çekim yapıyor. Yılmaz şunları söylemiş oldu:
“Tüm ekipmanları, araç gereçleri dövize endeksli basın işçileri ülkedeki ekonomik krizin maliyetini daha da ağır bir biçimde hissetti. Bilgisayar, kamera, mikrofon, tripot, fotoğraf makinesi, kayıt aygıtı vs. haber üretiminde kullanılan tüm ekipmanların fiyatı misliyle katlandı. Mesleğe yeni başlayan gazeteciler ya da ekipmanları eksik olan gazetecilerin artık ekipman alması hayal oldu. Son 6 ayda ekipman meblağları 2 katına çıktı. Kamera, fotoğraf makinesi temin edemediğimiz için ben ve biroldukca meslektaşımız telefonla çekim yapmak zorunda kalıyoruz.”
‘Zorunlu hayat masraflarını dahi karşılayamayan gazetecilerin yeni ekipman alma imkanı yok’
Habere erişim maliyetinin de arttığını belirten Yılmaz “Kurumsal basın yayın organları haricinde kalan birfazlaca meslektaşımız araç imkanından da mahrumdur. Ulaşım sorunu habere erişimde önemli bir handikap olarak basın işçilerinin karşısına çıkmaktadır. Anlık haber takibi için toplu ulaşım araçlarını kullanmak fonksiyonel olmadığı üzere turkuaz basın kartı verilmeyen meslektaşlarımızın toplu ulaşımdan fiyatsız biçimde yararlanamaması da önemli bir meseledir. Son süreçteki artırımlarla bir arada ortalama bir kameranın maliyeti 40 bin TL’nin üzerindedir. Buna tripod, mikrofon, kayıt aygıtı vs. eklediğinizde 50 bin TL’yi aşıyor. Fotoğraf makinesi, objektif fiyatları hakeza 30-40 bin TL içinde değişiyor. Bilgisayar fiyatları ortalama 15-20 bin TL aralığında. Yani bir gazetecinin görüntülü içerik üretmesi için en az 100 bin TL bir maliyeti göze alması gerekiyor. Meslektaşlarımızın genelinin minimum fiyat ve biraz üstünde bir maaş aldığını göz önünde bulundurduğumuzda kendi zarurî hayat masraflarını dahi karşılayamayan gazetecilerin 100 bin TL üzere bir maliyetle ekipmanlarını karşılayabilmesinin imkanı yoktur” dedi.
‘Hepsini almaya çalışsam 100 bin TL’yi geçer’
Gazeteciliğe yeni başlayan Bağlantı Fakültesi Mezunu Mahsum Kara artan maliyetler ve telif fiyatlarının düşük olması niçiniyle gazeteciliğe makus bir giriş yaptığını söylüyor.
Kara “Elimde yarı profesyonel fotoğraf makinesi var. Onla yalnızca fotoğraf çekme imkanım oluyor. Maalesef artan maliyetler benim yeni kamera almaya gücüm yetmiyor. Bu da benim gazeteciliği daha kaliteli bir biçimde yapmama mahzur oluyor. Ülkedeki ekonomik durum ortada her gün her şeye artırım geliyor. Bugün en az markası düşük bir fotoğraf makinesi almaya kalsam 15 binden başlıyor. esasen iş bir gazeteciyim benim ekipman eksikliğimi tamamlamam epeyce güç. Bende yalnızca fotoğraf makinesi var. Tripod, kamera lensi, mikrofon ve bir gazeteci için bu süreçte en gereksinim duyduğu bilgisayarım bile yok alamıyorum. Hepsini almaya çalışsam 100 bin TL’yi geçer bir maliyet önüme çıkıyor. Ekipman eksikliğimden dolayı haberlerimin birçoklarını telefondan ya da arkadaşlardan aldığım bilgisayarla yazmak zorunda kalıyorum.” dedi.
Mahsun Kara
© Sputnik
‘Yeni ekipman almak güç olmasa gerek, imkansız!’
Telif fiyatlarının haber masrafını karşılamadığını söz eden Kara şöyleki devam etti:
“Harcadığım masrafların fiyatını almıyorum ne yazık ki. Bir haber planım olduğunda, bir günümü ful ona ayırmak zorundayım. Haberi yazmak için bir ofisim olmadığı için genelde haberleri kafelerde oturup yazıyorum. Buna yol ve yemek harcamalarını da eklendiğimde bir haber için aşağı üst bir 80 ile 90 TL içinde bir günlük harcama çıkıyor. Maalesef haber telifleri ile ekipman almak epeyce güç. aslına bakarsan telifli çalıştığımız için şimdi her gün haber bulmak zorundayız. Aldığımız telif fiyatları fakat meskenin kirası, faturalar ve haber için harcadığım masraflara yetiyor o da her vakit değil tabi. Bundan dolayı telifli haber telifleriyle yeni ekipman almak sıkıntı olmasa gerek, imkansız!”
Dövize endeksli elektronik eşyalarda yüzde 100’ü geçen bir fiyat artışı yaşandı. Daha evvel en düşük yarı profesyonel fotoğraf makinalarının fiyatı 5 bin liradan başlarken şuan 15 bin liranın altında yarı profesyonel fotoğraf makinası bulmak bir çok güç. Profesyonel bir fotoğraf makinasının fiyatı ise daha evvelinde 16 bin liradan başlarken başlarken şuan 50 bin ile 130 bin içinde değişiyor. Sputnik Türkiye gazetecilikte artan ekipman ve haber maliyetlerini araştırdı.
Profesyonel ekipman 300 bini, yarı profesyonel ekipman maliyeti 100 bini geçiyor
Fotoğraf makinası, lens, kamera, mikrofon, bilgisayar, tripod, hafıza kartları, kart okuyucular, hard diskler, orta kablolar, ses kayıt aygıtları gazeteciliğin temel ekipmanları içinde yer alıyor.
Bu ekipmanlar biroldukca elektronik eşyada olduğu üzere döviz kuruna bağlı. Dövizdeki artış ile bu ekipman fiyatları da bir çok yükseldi. Profesyonel gazetecilik için bu ekipmanların şuanki toplam maliyeti 300 bin lirayı geçerken, yarı profesyonel ekipman için ise 100 bin liranın üstünde bir fiyat kelam konusu. Taban fiyatla çalışan bir gazeteci tüm maaşını buna yatırdığı var iseyılsa profesyonel ekipmanları alabilmesi için en az 7 yıl, yarı profesyonel ekipman için ise en az 2 yıl çalışması gerekir.
Kimi cep telefonu kullanıyor, kimi ödünç alıyor, kimisi de mesleği bırakıyor
Artan ekipman maliyetleri en çok telif karşılığı çalışan özgür gazetecileri etkiliyor. Aylık sabit bir geliri olmayan ve fazlaca düşük telif fiyatları ile çalışmak zorunda kalan özgür gazetecilerin bu ekipmanları alması hayli sıkıntı. Kıt kanaat imkanlarla mesleklerini icra etmeye çalışan gazeteciler artan bu maliyetler ve hayat pahalılığı niçiniyle kimisi arkadaşlarından ekipman ödünç alıyor, kimisi yalnızca yazılı haber ve cep telefonu çekimleri ile çalışmak zorunda kalıyor kimisi de mesleği bırakmak zorunda kalıyor.
‘Yeni bir ekipmana geçmeye kalksam en az 300 bin lira’
Ulusal ve memleketler arası basın kuruluşlarına telifle haber, fotoğraf ve görüntü geçen hür gazetecilerden Metin Yoksu artan ekipman maliyetlerini ve çalışma kaidelerini anlattı.
“10 yıldır birebir fotoğraf makinasını kullanıyorum” diyen Yoksu şu biçimde devam ediyor: “Hafıza Kart yuvası bozuk. Önünde eski model 24-70 bir lens bulunuyor. Bunun yanında ikinci bir body bulunuyor. Aldığım ikinci makinanın kredisini hala ödüyorum. Önünde 70-200 bir lens bulunuyor. Görüntüler için bir kamera, mikrofon ve bir tripodum var. Bunları satmaya kalksam hepsi 40 bin TL etmez malum eski ve ikinci el. Kullandığım bilgisayar 5 yıldır değişmemişti. Bundan bir ay evvel borç alarak 5 bin TL pahasında ömrümde birinci kere sıfır bir bilgisayar aldım. Ve maalesef borca aldığım bilgisayarda görüntüleri montaj edemiyorum. Yalnızca yazı yazmak ve fotoğraf editlemek için kullanıyorum. Montaj yapmak için eşten dostan emanet bilgisayar ile hallediyorum. Sırt ağrılarına vb mahal vermeyecek daha yavaşça yeni bir ekipmana geçmeye kalksam en az 300 bin TL.”
Metin Yoksu
© Sputnik
‘En yakın habere gitmenin 300-500 lira masrafı oluyor’
Eski ekipmanlar ile çalışmanın haberin kalitesini düşürdüğünü belirten Yoksu “Sürekli bir yanılgı veriyor. Üstüne beşerler düzgün imaj istiyor. Uygun kadrajlar bekliyor. Lakin bunları da düzgün kalite ile bekliyor. Bu beklentide olan okuyucu, izleyici maalesef haberi ücretsiz istiyor. En yakın habere gitmek birtakım bazı 300-500 TL içinde masrafı oluyor. Fakat haberin telifi esasen 250 TL! Ve haber verdiğiniz yerler sizden özel haber istiyor, belge haber istiyor. ‘Her haberi’ almam diyor. Lakin haberin telifleri fazlaca düşük. Bugün mahallî bir gazete telefon açıp ‘asgari fiyat vereceğiz gel yarın muhabirimiz ol’ dese yalnızca iktisadı için bunu kabul edeceğim. Zira yaşamak için buna mecburuz. Lakin ben gazetecilik yapmak istiyorum. Haber üretmek istiyorum. Ay başında kirayı öderken mesken sahibime ‘Abi bak bu ay şu haberi yaptım al kirayı’ diyemiyorum. Telefon, internet bunlar da haberin masrafları yahut içtiğimiz çay bile bugün haberin masrafı” biçiminde konuştu.
‘Telefonla çekim yapmak zorunda kalıyoruz’
Daha evvel mahallî gazetelerden çalışan ve işten çıkarıldığı için özgür çalışan Ali Abbas Yılmaz kendi imkanları ile kurdukları ‘Sur Ajans’ ile mesleğini icra etmeye çalışıyor.
Ali Abbas Yılmaz
© Sputnik
Yılmaz’ın cep telefonu haricinde hiç bir ekipmanı yok ki istese de alamayacak durumda. Alanda elinde cep telefonu ile hem fotoğraf hem görüntü çeken Yılmaz, kimi vakit de etrafından aldığı kamera ile çekim yapıyor. Yılmaz şunları söylemiş oldu:
“Tüm ekipmanları, araç gereçleri dövize endeksli basın işçileri ülkedeki ekonomik krizin maliyetini daha da ağır bir biçimde hissetti. Bilgisayar, kamera, mikrofon, tripot, fotoğraf makinesi, kayıt aygıtı vs. haber üretiminde kullanılan tüm ekipmanların fiyatı misliyle katlandı. Mesleğe yeni başlayan gazeteciler ya da ekipmanları eksik olan gazetecilerin artık ekipman alması hayal oldu. Son 6 ayda ekipman meblağları 2 katına çıktı. Kamera, fotoğraf makinesi temin edemediğimiz için ben ve biroldukca meslektaşımız telefonla çekim yapmak zorunda kalıyoruz.”
‘Zorunlu hayat masraflarını dahi karşılayamayan gazetecilerin yeni ekipman alma imkanı yok’
Habere erişim maliyetinin de arttığını belirten Yılmaz “Kurumsal basın yayın organları haricinde kalan birfazlaca meslektaşımız araç imkanından da mahrumdur. Ulaşım sorunu habere erişimde önemli bir handikap olarak basın işçilerinin karşısına çıkmaktadır. Anlık haber takibi için toplu ulaşım araçlarını kullanmak fonksiyonel olmadığı üzere turkuaz basın kartı verilmeyen meslektaşlarımızın toplu ulaşımdan fiyatsız biçimde yararlanamaması da önemli bir meseledir. Son süreçteki artırımlarla bir arada ortalama bir kameranın maliyeti 40 bin TL’nin üzerindedir. Buna tripod, mikrofon, kayıt aygıtı vs. eklediğinizde 50 bin TL’yi aşıyor. Fotoğraf makinesi, objektif fiyatları hakeza 30-40 bin TL içinde değişiyor. Bilgisayar fiyatları ortalama 15-20 bin TL aralığında. Yani bir gazetecinin görüntülü içerik üretmesi için en az 100 bin TL bir maliyeti göze alması gerekiyor. Meslektaşlarımızın genelinin minimum fiyat ve biraz üstünde bir maaş aldığını göz önünde bulundurduğumuzda kendi zarurî hayat masraflarını dahi karşılayamayan gazetecilerin 100 bin TL üzere bir maliyetle ekipmanlarını karşılayabilmesinin imkanı yoktur” dedi.
‘Hepsini almaya çalışsam 100 bin TL’yi geçer’
Gazeteciliğe yeni başlayan Bağlantı Fakültesi Mezunu Mahsum Kara artan maliyetler ve telif fiyatlarının düşük olması niçiniyle gazeteciliğe makus bir giriş yaptığını söylüyor.
Kara “Elimde yarı profesyonel fotoğraf makinesi var. Onla yalnızca fotoğraf çekme imkanım oluyor. Maalesef artan maliyetler benim yeni kamera almaya gücüm yetmiyor. Bu da benim gazeteciliği daha kaliteli bir biçimde yapmama mahzur oluyor. Ülkedeki ekonomik durum ortada her gün her şeye artırım geliyor. Bugün en az markası düşük bir fotoğraf makinesi almaya kalsam 15 binden başlıyor. esasen iş bir gazeteciyim benim ekipman eksikliğimi tamamlamam epeyce güç. Bende yalnızca fotoğraf makinesi var. Tripod, kamera lensi, mikrofon ve bir gazeteci için bu süreçte en gereksinim duyduğu bilgisayarım bile yok alamıyorum. Hepsini almaya çalışsam 100 bin TL’yi geçer bir maliyet önüme çıkıyor. Ekipman eksikliğimden dolayı haberlerimin birçoklarını telefondan ya da arkadaşlardan aldığım bilgisayarla yazmak zorunda kalıyorum.” dedi.
Mahsun Kara
© Sputnik
‘Yeni ekipman almak güç olmasa gerek, imkansız!’
Telif fiyatlarının haber masrafını karşılamadığını söz eden Kara şöyleki devam etti:
“Harcadığım masrafların fiyatını almıyorum ne yazık ki. Bir haber planım olduğunda, bir günümü ful ona ayırmak zorundayım. Haberi yazmak için bir ofisim olmadığı için genelde haberleri kafelerde oturup yazıyorum. Buna yol ve yemek harcamalarını da eklendiğimde bir haber için aşağı üst bir 80 ile 90 TL içinde bir günlük harcama çıkıyor. Maalesef haber telifleri ile ekipman almak epeyce güç. aslına bakarsan telifli çalıştığımız için şimdi her gün haber bulmak zorundayız. Aldığımız telif fiyatları fakat meskenin kirası, faturalar ve haber için harcadığım masraflara yetiyor o da her vakit değil tabi. Bundan dolayı telifli haber telifleriyle yeni ekipman almak sıkıntı olmasa gerek, imkansız!”