Türkiye’de derinleşen ekonomik krizin dış siyasete direkt tesirleri giderek daha görünür hale geliyor. Ankara son senelerda alakaların hasmane boyutlar aldığı Körfez ülkeleriyle ekonomik ve ticari münasebetleri geliştirmek için yeni atılımlar yaparken, geçen yıla kadar argümanlı olduğu Doğu Akdeniz siyasetlerinde itidalli tavır takınmış görünüyor.
Ankara’nın Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yaptığı açılım ve İsrail’le de yeni açılım sinyali vermesinin akabinde son olarak Ermenistan’la özel temsilci atanması sonucu geldi.
Türk dış siyaseti ve ekonomik krizin tesirleri, Körfez/İsrail’e yönelen açılım ve ‘dış güçler saldırısını’ argümanlarını Maltepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hasan Ünal ile konuştuk.
‘Katar’ın öteki Araplarla barışması, Türkiye’yi mevcut dış siyasetinin sürdürülemez hale geldiğini inandırdı’
Prof. Hasan Ünal’a nazaran, Türkiye için arbedeli ilgileri onarma mecburiyetinin belirmesinde iki olay belirleyici oldu: Mısır’la Libya’da karşı karşıya gelinmesi ile Mısır dahil Arap ülkelerinin ve İsrail’in Yunanistan’la birebir safta durmaları. Ankara’da ‘alarm zillerinin’ çaldığını belirten Ünal, en yakın müttefik Katar’ın öteki Araplarla barışmasının da Türkiye’yi dış siyasetinin sürdürülemez olduğuna inandırdı:
“Daha evvelki arbedeli münasebetleri onarma mecburiyetinin ortaya çıkması tahminen bu yaşadığımız ekonomik krizden daha evvel başlayan bir olaydı. Geçen sene iki hadise hayli belirleyici oldu. Türkiye’nin Mısır ile karşı karşıya gelmesi ve Mısır’ın Sirte ve Cufra çizgisini kırmızı çizgi olarak gördüğünü açıklayarak Türkiye’nin askeri olarak karşısına dikilmesi oldu. Bu uyarıcı bir şeydi. Akabinde Yunanistan ile giriştiği askeri-diplomatik kriz sırasında Arap ülkeleri, Mısır ve İsrail’in adeta askeri manada Yunanistan’ın yanında duracaklarının, birlikte hareket edebileceklerini gösterircesine bir hal sergilemeleri Türkiye’de alarm zillerini büsbütün çaldı ve o noktada bir şeyler uyandı, yani sürdürülemez hale geldi. Bizim dışımızda gelişen olaylar da var. Türkiye’nin yalnızlığı sırasında en kıymetli müttefik Katar’ın öteki Araplarla barışması, bizi mevcut dış siyasetimizin sürdürülemez hale geldiğini inandırdı.”
‘Olumlu adımlar atıldı lakin yavaş gidiyor; Suriye siyasetinde ısrar etmek yanlış’
Ünal, Ankara’nın olumlu adımları başlasa da sürecin yavaş ilerlediğini söyleren, İhvan ve Filistin kolu Hamas’la ilgili mevzuların belirsizliğini sürdürdüğüne işaret etti. Ünal’a bakılırsa büyük bir sığınmacı sorunu yaşanırken Suriye siyasetinde inatlaşmayı sürdürmek savunulması imkansız bir siyaset:
“Olumlu adımlar başladı fakat bence yavaş gidiyor. Mısır ve İsrail ile ilgiler, Körfez’deki üzere hızlanabilmiş değil. Oralarda hala geçmiş periyodun ideolojik tortuları var. İhvan ne olacak, Hamas ile bağları nasıl düzenleyeceğiz; Türkiye açısından bütün bunlar ulusal güvenlik sorunu haline gelmişken, bir de hayli ağır ve sonuçları tam olacağı aşikâr olmayan bir krizden geçerken, bu tip sorunlarla Türkiye’nin dış siyaset gündemini meşgul etmek yanlışsız değil. Bilhassa Suriye ile inatlaşmayı sürdürerek, sığınmacıları göndermemekte ısrar etmek, buraya sıkıntı koşullarda geldiklerini ve bizim geri gönderemeyeceğimizi tabir etmek bence giderek savunulması imkansız bir siyaset halinde. Zira Suriye’de savaş bitti, kaideler yerinde. Onları göndermemek demek Suriye ile arbedeli alakaları sürdüreceğiz demek ki, bu biçimde ne olacak? Bu gerçek bir iş değil. Birtakım işler güzel gidiyor.”
‘Körfez’le münasebetlerde iktisat ve mali bahislerin öne çıkması doğal, esasen diğer ne üzerine şuraya olabilir?’
Ünal’a bakılırsa Körfez Araplarıyla münasebetlerde ekonomik ve mali bahislerin öne çıkması doğal. Ankara’nın Araplara karışmama, kavgalarının modülü olmaması gerektiğini belirten Ünal, tartının iktisada kaymasının değerli olduğunu vurguladı:
“Körfez ülkeleriyle Türkiye’nin bağlantılarında ekonomik ve finansal hususların ön plana çıkması bence çok tabi. Zira bu ülkelerle yapacağımız işbirliğinin ana çizgileri bunun üzerine konseyi olmalı, aslına bakarsanız öbür neleri üzerine olabilir. Onlardaki finansmanın Türkiye’de yatırıma dönüşmesi, en makus portföy yatırımları halinde Türkiye’ye gelmesi; bu çerçevede olur diye düşünüyorum. Onlar kendi ortalarında bölünmesinler, etraf ülkeleriyle kavgalarının kesimi olmayalım, İran üzere. Bu açıdan BAE’nin İran ile yumuşama siyaseti izlemekte olması sevindirici, zira bölgede bağlantıların olağanlaşması ve yükün iktisada kayması lazım ki, orada Türkiye’nin işbirlikleri daha fazla konuşulmalıydı. Türkiye iktisadının bu krizden ne kadar büyük yaralarla çıkacağı sıkıntısı var.”
‘ABD’nin Exxon Mobil-Katar aramaları için teminat vermesi Rumların Türk kıta sahanlığını tanıması manasına mı geliyor?’
Ünal, bu şartlarda Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de filosunu limanlara çektiği ve geri adım attığı görünümünün hakim olduğunu lisana getirdi. Amerikan Exxon Taşınabilir ile Katar şirketinin Rumlardan Türkiye’nin kıta sahanlığı saydığı bölgenin bir kısmı için aldığı ruhsata atıf yapan Ünal, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun buralarda faaliyet gösterilmeyeceği yolunda ABD’nin ‘güvence’ verdiğini söylemesini problemli buluyor. Ünal, “bu biçimde Rumlar Türkiye’nin kıta sahanlığını kabul ve tescil mi ediyorlar?” sorusunun belirdiğini vurguladı. Ünal’a nazaran bir daha Kuzey Kıbrıs’ın haklarının ne olacağı sıkıntısı var:
“Doğu Akdeniz’de bir bakış açısına göre geri adımlar kelam konusu üzere. Bizdeki filonun limanlara çekilmiş görünüm sergilemesi bu kararı çıkarmamız için kâfi. Türkiye, Doğu Akdeniz’deki sondaj işlerine Rum tarafının ihale ve ruhsatlarıyla yabancı şirketlerin bu işe soyunmasıyla başladı. Onları o bölgeden kovalama siyaseti kâfi olmadı ve artan oranda ‘Siz yaparsanız biz de yaparız’a dönüştü. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun parlamentoda yaptığı açıklamalarda tam olarak mevzuyu anlayabilmiş değilim, pratikte ne olacağını görmemiz lazım. Rumların lisans verdiği bahsi geçen parselde Katar Exxon arama yapmayacakmış, oraya girmeyecekmiş. bu biçimde bizim kıta sahanlığımıza girmeyeceklerine yemin ettiler. Rum tarafı, Türkiye’nin oradaki kıta sahanlığını kabul ve tescil ediyor mu ki bunlara verdiği ruhsatta, Rum tarafına ‘Biz buralara girmeyiz, Türkiye bizi kovar buradan’ dediler mi? Demedilerse Çavuşoğlu’nun söylemiş oldukleri ne manaya geliyor? İkincisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilgili parseldeki hakları ne olacak? KKTC Dışişleri Bakanlığı, ‘Biz haklarımızın savunucusu olacağız’ diye açıklama yaptı. bu biçimde KKTC, bizim filodaki gemilerden birini kiralayıp oraya gönderebilir mi? çok mantıklı. Onu bir görmek lazım. Şayet Türkiye orada kulağının üzerine yatarsa olmaz. Onlar gelip orada arama yaparlarsa, Türkiye de görmezden gelirse sadece Katar var diye olmaz. Bunun katiyetle önemli yansımaları olur. Türk kamuoyunun bu kadar ajite hale geldiği bir devirde bunun mümkün olmasını kabul edemiyorum.”
’10 yılın dış siyaset hovardalıkları birinci kere dış siyasetimize sahip çıkıyoruz, o yüzden üzerimize çullanıyor diye izah edilirse…’
Biden’ın dış siyasette Ortadoğu’yu ikinci plana atmasının bölge ülkelerini ortalarında farklı ittifak arayışlarını getirdiğini belirten Ünal, bunun epeyce kutupluluğun da gereği olduğu görüşünde. Türkiye’nin dış siyasette ‘ilk kez dik durduğu’ yolundaki sunumun hakikat olmadığını söyleyen Ünal, 10 yılın dış siyaset hovardalığının kararında ortaya çıkan büyük yanlışlıklar ve riskler, “İlk kere dış siyasetimize sahip çıkıyoruz, o yüzden herkes üzerimize çullanmaya çalışıyor” diye izah edildiğinde dış siyasetin bilinmediği manasına geldiği değerlendirmesinde bulundu:
“Biden’ın dış siyasetini anlamakta zorlanıyoruz. Biden’ın Ortadoğu’yu genel çizgileriyle ikinci plana itmeye çalışan bir dış siyaseti var. Tümüyle gözden çıkaran değil ancak daha ikincil bir hususa dönüştürmeye çalışan bir siyaseti var. Bu çerçevede bölge ülkeleri kendi ortalarında değişik ittifak arayışlarına girmiş durumdalar. Bunu ben sağlıklı görüyorum, epey kutuplu dünya nizamı bu biçimde şekillenecek. O hareketliliği anlamsız ve tehlikeli görmüyorum. Temel sorun şu, artık ‘O bizle uğraşıyor’ mantığından çıkmak lazım. ‘İlk kere Türkiye dış siyasetinde çıkarlarına sahip çıkarak dik duruyor, kendini edilgen biçimden çıkarıyor, o yüzden de herkes üzerimize geliyor, o yüzden yalnızsak yalnızız…’ Bu görüş, dış siyasetin tabiatına muhalif bir şeydi. Herkes bilir ki Türk dış siyasetinde üzerine çullanan, her şeyin dikte edilebilceği bir ülke değildir. Suriye üzere NATO blokunun karşısında olan ülkelere karşı da gerekirse diplomatik-askeri prosedürlerle çıkarlarını savunur ve sonuç alırdı. NATO’nun ortasında Yunanistan üzere ülkelere karşı da çıkarlarına dikkat eden lakin gücünü vaktinde kullanan bir ülkeydi. 10 yılın dış siyasetinin hovardalığının kararında ortaya çıkan büyük yanlışlıklar ve riskleri, ‘İlk kez dış siyasetimize sahip çıkıyoruz, o yüzden bütün herkes üzerimize çullanmaya çalışıyor, natürel ki bu biçimde olacak’ mantığıyla izah etmeye kalkışırsanız bu dış politikayı bilmediğiniz manasına gelir.”
‘Dış siyasetin maliyeti yanlışlarının sürdürülemez hale gelmesi tahminen 10 sene almıştır lakin kurla bu biçimde oynamak 10 hafta almayabilir’
Türkiye’nin yaşadığı son kur krizinin ortada bir siyaset bulunmadığına işaret ettiği görüşündeki Ünal, dış siyasette olduğu üzere iktisat siyasetlerinde da ‘dış güçler üzerimize geliyor’ telaffuzunu eleştirdi. Ünal, “bu biçimdeyse yandık. Bu noktada bir dış siyasetin maliyetiyle, yanlışlarıyla bir ülke için sürdürülemez hale gelmesi tahminen 10 sene almıştır lakin bu biçimde kurla oynamak 10 hafta almayabilir. ötürüsıyla bu tsunaminin önünde nasıl duracağız?” diye sordu:
“Kur krizinde de tek söyleyebileceğim şey şu. Şayet elde alternatif bir siyaset var ise ve bize ‘6 ay ortasında kuru şu biçimde yapacağız, bu ortada yatırım, üretim, istihdam, ihracat yüklü siyasetin sonuçlarını 8 ay ortasında daha bariz alacağız. Lakin bilinen klasik biçimde enflasyon yükselince merkez bankalarının faizi arttırarak enflasyonu düşürmeye çalışıp, iktisadın yavaşlaması riskini göze alarak bunu yapmasına tümüyle katılmayacağız lakin şu oranda yapacağız’ diye ortada bir siyaset olsa bir sorun yok. Evvel faizleri indireceğiz deyip, sonraki gün aşikâr bir noktaya geldi diye merkez bankasının kura müdahalesi mantıklı değil. Beşinci müdahalede 7 milyar dolara yakın para gitmiş. Bu şunu gösteriyor, ortada korkarım ki bir program da siyaset da yok. Bu dış siyasette ‘ilk kere çıkarlarımıza sahip çıktığımız için herkes üzerimize geliyor’ mantığının kur ve iktisat siyasetlerindeki dış güçler karşılığına geliyor. bu biçimdeyse yandık. Bu noktada bir dış siyasetin maliyetiyle, yanlışlarıyla bir ülke için sürdürülemez hale gelmesi tahminen 10 sene almıştır fakat bu biçimde kurla oynamak 10 hafta almayabilir. ötürüsıyla bu tsunaminin önünde nasıl duracağız?”
Ankara’nın Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yaptığı açılım ve İsrail’le de yeni açılım sinyali vermesinin akabinde son olarak Ermenistan’la özel temsilci atanması sonucu geldi.
Türk dış siyaseti ve ekonomik krizin tesirleri, Körfez/İsrail’e yönelen açılım ve ‘dış güçler saldırısını’ argümanlarını Maltepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hasan Ünal ile konuştuk.
‘Katar’ın öteki Araplarla barışması, Türkiye’yi mevcut dış siyasetinin sürdürülemez hale geldiğini inandırdı’
Prof. Hasan Ünal’a nazaran, Türkiye için arbedeli ilgileri onarma mecburiyetinin belirmesinde iki olay belirleyici oldu: Mısır’la Libya’da karşı karşıya gelinmesi ile Mısır dahil Arap ülkelerinin ve İsrail’in Yunanistan’la birebir safta durmaları. Ankara’da ‘alarm zillerinin’ çaldığını belirten Ünal, en yakın müttefik Katar’ın öteki Araplarla barışmasının da Türkiye’yi dış siyasetinin sürdürülemez olduğuna inandırdı:
“Daha evvelki arbedeli münasebetleri onarma mecburiyetinin ortaya çıkması tahminen bu yaşadığımız ekonomik krizden daha evvel başlayan bir olaydı. Geçen sene iki hadise hayli belirleyici oldu. Türkiye’nin Mısır ile karşı karşıya gelmesi ve Mısır’ın Sirte ve Cufra çizgisini kırmızı çizgi olarak gördüğünü açıklayarak Türkiye’nin askeri olarak karşısına dikilmesi oldu. Bu uyarıcı bir şeydi. Akabinde Yunanistan ile giriştiği askeri-diplomatik kriz sırasında Arap ülkeleri, Mısır ve İsrail’in adeta askeri manada Yunanistan’ın yanında duracaklarının, birlikte hareket edebileceklerini gösterircesine bir hal sergilemeleri Türkiye’de alarm zillerini büsbütün çaldı ve o noktada bir şeyler uyandı, yani sürdürülemez hale geldi. Bizim dışımızda gelişen olaylar da var. Türkiye’nin yalnızlığı sırasında en kıymetli müttefik Katar’ın öteki Araplarla barışması, bizi mevcut dış siyasetimizin sürdürülemez hale geldiğini inandırdı.”
‘Olumlu adımlar atıldı lakin yavaş gidiyor; Suriye siyasetinde ısrar etmek yanlış’
Ünal, Ankara’nın olumlu adımları başlasa da sürecin yavaş ilerlediğini söyleren, İhvan ve Filistin kolu Hamas’la ilgili mevzuların belirsizliğini sürdürdüğüne işaret etti. Ünal’a bakılırsa büyük bir sığınmacı sorunu yaşanırken Suriye siyasetinde inatlaşmayı sürdürmek savunulması imkansız bir siyaset:
“Olumlu adımlar başladı fakat bence yavaş gidiyor. Mısır ve İsrail ile ilgiler, Körfez’deki üzere hızlanabilmiş değil. Oralarda hala geçmiş periyodun ideolojik tortuları var. İhvan ne olacak, Hamas ile bağları nasıl düzenleyeceğiz; Türkiye açısından bütün bunlar ulusal güvenlik sorunu haline gelmişken, bir de hayli ağır ve sonuçları tam olacağı aşikâr olmayan bir krizden geçerken, bu tip sorunlarla Türkiye’nin dış siyaset gündemini meşgul etmek yanlışsız değil. Bilhassa Suriye ile inatlaşmayı sürdürerek, sığınmacıları göndermemekte ısrar etmek, buraya sıkıntı koşullarda geldiklerini ve bizim geri gönderemeyeceğimizi tabir etmek bence giderek savunulması imkansız bir siyaset halinde. Zira Suriye’de savaş bitti, kaideler yerinde. Onları göndermemek demek Suriye ile arbedeli alakaları sürdüreceğiz demek ki, bu biçimde ne olacak? Bu gerçek bir iş değil. Birtakım işler güzel gidiyor.”
‘Körfez’le münasebetlerde iktisat ve mali bahislerin öne çıkması doğal, esasen diğer ne üzerine şuraya olabilir?’
Ünal’a bakılırsa Körfez Araplarıyla münasebetlerde ekonomik ve mali bahislerin öne çıkması doğal. Ankara’nın Araplara karışmama, kavgalarının modülü olmaması gerektiğini belirten Ünal, tartının iktisada kaymasının değerli olduğunu vurguladı:
“Körfez ülkeleriyle Türkiye’nin bağlantılarında ekonomik ve finansal hususların ön plana çıkması bence çok tabi. Zira bu ülkelerle yapacağımız işbirliğinin ana çizgileri bunun üzerine konseyi olmalı, aslına bakarsanız öbür neleri üzerine olabilir. Onlardaki finansmanın Türkiye’de yatırıma dönüşmesi, en makus portföy yatırımları halinde Türkiye’ye gelmesi; bu çerçevede olur diye düşünüyorum. Onlar kendi ortalarında bölünmesinler, etraf ülkeleriyle kavgalarının kesimi olmayalım, İran üzere. Bu açıdan BAE’nin İran ile yumuşama siyaseti izlemekte olması sevindirici, zira bölgede bağlantıların olağanlaşması ve yükün iktisada kayması lazım ki, orada Türkiye’nin işbirlikleri daha fazla konuşulmalıydı. Türkiye iktisadının bu krizden ne kadar büyük yaralarla çıkacağı sıkıntısı var.”
‘ABD’nin Exxon Mobil-Katar aramaları için teminat vermesi Rumların Türk kıta sahanlığını tanıması manasına mı geliyor?’
Ünal, bu şartlarda Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de filosunu limanlara çektiği ve geri adım attığı görünümünün hakim olduğunu lisana getirdi. Amerikan Exxon Taşınabilir ile Katar şirketinin Rumlardan Türkiye’nin kıta sahanlığı saydığı bölgenin bir kısmı için aldığı ruhsata atıf yapan Ünal, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun buralarda faaliyet gösterilmeyeceği yolunda ABD’nin ‘güvence’ verdiğini söylemesini problemli buluyor. Ünal, “bu biçimde Rumlar Türkiye’nin kıta sahanlığını kabul ve tescil mi ediyorlar?” sorusunun belirdiğini vurguladı. Ünal’a nazaran bir daha Kuzey Kıbrıs’ın haklarının ne olacağı sıkıntısı var:
“Doğu Akdeniz’de bir bakış açısına göre geri adımlar kelam konusu üzere. Bizdeki filonun limanlara çekilmiş görünüm sergilemesi bu kararı çıkarmamız için kâfi. Türkiye, Doğu Akdeniz’deki sondaj işlerine Rum tarafının ihale ve ruhsatlarıyla yabancı şirketlerin bu işe soyunmasıyla başladı. Onları o bölgeden kovalama siyaseti kâfi olmadı ve artan oranda ‘Siz yaparsanız biz de yaparız’a dönüştü. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun parlamentoda yaptığı açıklamalarda tam olarak mevzuyu anlayabilmiş değilim, pratikte ne olacağını görmemiz lazım. Rumların lisans verdiği bahsi geçen parselde Katar Exxon arama yapmayacakmış, oraya girmeyecekmiş. bu biçimde bizim kıta sahanlığımıza girmeyeceklerine yemin ettiler. Rum tarafı, Türkiye’nin oradaki kıta sahanlığını kabul ve tescil ediyor mu ki bunlara verdiği ruhsatta, Rum tarafına ‘Biz buralara girmeyiz, Türkiye bizi kovar buradan’ dediler mi? Demedilerse Çavuşoğlu’nun söylemiş oldukleri ne manaya geliyor? İkincisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilgili parseldeki hakları ne olacak? KKTC Dışişleri Bakanlığı, ‘Biz haklarımızın savunucusu olacağız’ diye açıklama yaptı. bu biçimde KKTC, bizim filodaki gemilerden birini kiralayıp oraya gönderebilir mi? çok mantıklı. Onu bir görmek lazım. Şayet Türkiye orada kulağının üzerine yatarsa olmaz. Onlar gelip orada arama yaparlarsa, Türkiye de görmezden gelirse sadece Katar var diye olmaz. Bunun katiyetle önemli yansımaları olur. Türk kamuoyunun bu kadar ajite hale geldiği bir devirde bunun mümkün olmasını kabul edemiyorum.”
’10 yılın dış siyaset hovardalıkları birinci kere dış siyasetimize sahip çıkıyoruz, o yüzden üzerimize çullanıyor diye izah edilirse…’
Biden’ın dış siyasette Ortadoğu’yu ikinci plana atmasının bölge ülkelerini ortalarında farklı ittifak arayışlarını getirdiğini belirten Ünal, bunun epeyce kutupluluğun da gereği olduğu görüşünde. Türkiye’nin dış siyasette ‘ilk kez dik durduğu’ yolundaki sunumun hakikat olmadığını söyleyen Ünal, 10 yılın dış siyaset hovardalığının kararında ortaya çıkan büyük yanlışlıklar ve riskler, “İlk kere dış siyasetimize sahip çıkıyoruz, o yüzden herkes üzerimize çullanmaya çalışıyor” diye izah edildiğinde dış siyasetin bilinmediği manasına geldiği değerlendirmesinde bulundu:
“Biden’ın dış siyasetini anlamakta zorlanıyoruz. Biden’ın Ortadoğu’yu genel çizgileriyle ikinci plana itmeye çalışan bir dış siyaseti var. Tümüyle gözden çıkaran değil ancak daha ikincil bir hususa dönüştürmeye çalışan bir siyaseti var. Bu çerçevede bölge ülkeleri kendi ortalarında değişik ittifak arayışlarına girmiş durumdalar. Bunu ben sağlıklı görüyorum, epey kutuplu dünya nizamı bu biçimde şekillenecek. O hareketliliği anlamsız ve tehlikeli görmüyorum. Temel sorun şu, artık ‘O bizle uğraşıyor’ mantığından çıkmak lazım. ‘İlk kere Türkiye dış siyasetinde çıkarlarına sahip çıkarak dik duruyor, kendini edilgen biçimden çıkarıyor, o yüzden de herkes üzerimize geliyor, o yüzden yalnızsak yalnızız…’ Bu görüş, dış siyasetin tabiatına muhalif bir şeydi. Herkes bilir ki Türk dış siyasetinde üzerine çullanan, her şeyin dikte edilebilceği bir ülke değildir. Suriye üzere NATO blokunun karşısında olan ülkelere karşı da gerekirse diplomatik-askeri prosedürlerle çıkarlarını savunur ve sonuç alırdı. NATO’nun ortasında Yunanistan üzere ülkelere karşı da çıkarlarına dikkat eden lakin gücünü vaktinde kullanan bir ülkeydi. 10 yılın dış siyasetinin hovardalığının kararında ortaya çıkan büyük yanlışlıklar ve riskleri, ‘İlk kez dış siyasetimize sahip çıkıyoruz, o yüzden bütün herkes üzerimize çullanmaya çalışıyor, natürel ki bu biçimde olacak’ mantığıyla izah etmeye kalkışırsanız bu dış politikayı bilmediğiniz manasına gelir.”
‘Dış siyasetin maliyeti yanlışlarının sürdürülemez hale gelmesi tahminen 10 sene almıştır lakin kurla bu biçimde oynamak 10 hafta almayabilir’
Türkiye’nin yaşadığı son kur krizinin ortada bir siyaset bulunmadığına işaret ettiği görüşündeki Ünal, dış siyasette olduğu üzere iktisat siyasetlerinde da ‘dış güçler üzerimize geliyor’ telaffuzunu eleştirdi. Ünal, “bu biçimdeyse yandık. Bu noktada bir dış siyasetin maliyetiyle, yanlışlarıyla bir ülke için sürdürülemez hale gelmesi tahminen 10 sene almıştır lakin bu biçimde kurla oynamak 10 hafta almayabilir. ötürüsıyla bu tsunaminin önünde nasıl duracağız?” diye sordu:
“Kur krizinde de tek söyleyebileceğim şey şu. Şayet elde alternatif bir siyaset var ise ve bize ‘6 ay ortasında kuru şu biçimde yapacağız, bu ortada yatırım, üretim, istihdam, ihracat yüklü siyasetin sonuçlarını 8 ay ortasında daha bariz alacağız. Lakin bilinen klasik biçimde enflasyon yükselince merkez bankalarının faizi arttırarak enflasyonu düşürmeye çalışıp, iktisadın yavaşlaması riskini göze alarak bunu yapmasına tümüyle katılmayacağız lakin şu oranda yapacağız’ diye ortada bir siyaset olsa bir sorun yok. Evvel faizleri indireceğiz deyip, sonraki gün aşikâr bir noktaya geldi diye merkez bankasının kura müdahalesi mantıklı değil. Beşinci müdahalede 7 milyar dolara yakın para gitmiş. Bu şunu gösteriyor, ortada korkarım ki bir program da siyaset da yok. Bu dış siyasette ‘ilk kere çıkarlarımıza sahip çıktığımız için herkes üzerimize geliyor’ mantığının kur ve iktisat siyasetlerindeki dış güçler karşılığına geliyor. bu biçimdeyse yandık. Bu noktada bir dış siyasetin maliyetiyle, yanlışlarıyla bir ülke için sürdürülemez hale gelmesi tahminen 10 sene almıştır fakat bu biçimde kurla oynamak 10 hafta almayabilir. ötürüsıyla bu tsunaminin önünde nasıl duracağız?”