Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini pazarlığa açmasının akabinde Batı tarafınca ikna uğraşları sürerken, Erdoğan idaresinin ‘Suriye’ye yeni harekat’ kartını çıkarması dikkatleri Ortadoğu’ya çevirdi.
ABD idaresinden arka arda Suriye’de yeni bir harekatın istenmediği beyanları gelirken, Rusya Dışişleri Bakanlığı da Ankara’nın güvenlik kaygılarını anlamakla bir arada meselelerin bölgede Suriye ordusunun denetimi yoluyla sağlanması açıklaması geldi. Rusya Dışişleri Sözcüsü Maria Zakharova, “Ankara’nın Suriye’deki mevcut güç durumu tehlikeli bir biçimde daha da kötüleştirecek aksiyonlardan kaçınmasını umduklarını” kaydetti.
Dikkatler Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un 8 Haziran’daki Türkiye ziyaretine çevrildi.
Gelişmeleri gazeteci Hasan Erel ile konuştuk.
‘Ukrayna yüzünden akıllarını yitirip toplandılar’
Hasan Erel’e nazaran, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğinde ABD’nin geleceğe yönelik Arktik cepheleşmesi planları tesirli. Büyük bir kaynak ve rota görülen Arktik’te Rusya’nın avantajına işaret eden Erel, bunun geleceğe yönelik olması niçiniyle fazla ivedinin bulunmamasının Türkiye’ye vetosunu çekmesi karşılığında fazlaca ağır baskıyı engelliyor olabileceğini söylemiş oldu:
“Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği Amerika için acil değil. Onlar İskandinav ülkelerini daha fazlaca Arktik’teki güç çabası için NATO’ya almayı planlıyorlar. Tahminen orta vadede bir tansiyon noktası olacak orası. Dünyada petrol meblağları yükseliyor, bütün hammadde fiyatlar uçmuş durumda. Orası büyük bir kaynak olarak görülüyor, global ısınmanın da yardımıyla. Rusya’nın orada büyük bir avantajı var. Çok yeni alanları var. Finlandiya ve İsveç’in fazla yok lakin Amerika orada bir NATO cepheleşmesi planlıyor. O yüzden çok tez etmiyorlar. Türkiye de bunu biliyor ve ‘istemiyoruz’ diyebiliyor. Acil isteselerdi ağır baskılar yaparlardı ve sonuç alırlardı. Ukrayna olayı bütün AB’yi NATO şemsiyesi altında meşhur Stalin’in tavuğu üzere, yoluk tavuk adamın ayağına saklanıyor üzere, onlar da Ukrayna yüzünden akıllarını yitirip toplandılar. Kendi akıllarıyla değil Amerikan aklıyla düşünüyorlar. Yaptırımlar Rusya’ya değil kendilerine ziyan verdi.”
‘Türkiye Rusya’nın karşısında durmuyor, Amerika da bundan hoşnut değil’
Ankara’nın Ukrayna harekatını kınasa bile Rusya’nın fazlaca da karşısında durmadığını ve yaptırımlara takviye vermediğini anımsatan Erel, bu durumun ABD’yi hoşnut etmediğini anımsattı. Erel’e göre bir ‘Ukrayna-Suriye denklemi’ bulunduğu için Ankara ve Moskova ‘düşünmeden hareket edemezler’:
“Türkiye’nin birinci öncelikli olarak Rusya yaptırımlarına katılmaması, Karadeniz’deki tatbikatlara müsaade vermemesi, Rusya’nın harekatını kınasa ve İHA verse bile dolaylı olarak Rusya’nın epey karşısında durmuyor. Burada bir Ukrayna-Suriye denklemi de var. İki tarafın da hassas olduğu noktalar var, o yüzden düşünmeden hareket edemezler. Amerika doğal ki bundan hoşnut değil. Amerika’nın Yunanistan’ı ve Suriye’de PKK’yı silahlandırması, Irak’ta benzeri hareketlere girmesi Türkiye’nin iç siyasetinde da tesirli olabilecek şeylerin olmasından kaynaklanıyor. Türkiye’ye karşı reaksiyonlar devam edecektir.”de.
‘PKK’yı Rusya ve Suriye değil Amerika destekliyor, operasyona karşı çıkacak olan ülke Amerika olacaktır’
Lavrov’un planlanan Türkiye ziyaretine işaret eden Erel’e göre ‘Ukrayna-Suriye denkleminin’ bozulmaması açısından Moskova, Ankara’nın Suriye’de mümkün operasyonuna yeşil ışık yakabilir. Şam’ın epey da mutsu olmayacağı bir tahlilin bulunabileceği görüşündeki Erel’e nazaran, asıl bu işe PKK’yı destekleyen ABD karşı çıkıyor:
“ABD ve Rusya’nın Türkiye’nin muhtemel Suriye harekatına yönelik tavrı kağıt üzerinde birebir üzere gözüküyor. Lakin aslında tıpkı değil. Amerika’ya karşı muhakkak adımlar olursa Astana süreci devam edecek. Lavrov esasen Türkiye’ye geliyor ve bu konuşulacak. Rusya, Suriye’de Türkiye’de katiyetle karşı karşıya gelmiyor. Vakit zaman Şam idaresini, Esad’ı da bu mevzuda etkileyebiliyor. Son tabloda bu biçimde bir şey gözükmüyor. Suriye güçleri yığınak yapıyor, YPG’lilerle işbirliği yapıyor üzere haberler geliyor. Lakin Rusya da Türkiye’nin muhtemel harekatına resmen karşı çıkıyor. Sonuçta Ukrayna-Suriye denkleminin bozulmaması açısından Rusya yeşil ışık yakacaktır. Yer konusunda harekatın kapsamı, bilgileri konuşulur, pazarlık süreci olur. Türkiye, Rusya ve Şam idaresinin fazlaca fazla mutsuz olmayacağı bir tahlil bulunur. Zira Astana süreci 5 yıldır kırık dökük de olsa yürüyor. Rusya, Ukrayna’ya kimi birliklerini kaydırdığı için onların yerini Hizbullah ile İran güçlerinin aldığı söyleniyor. Bundan da Türkiye’nin hoşnut olmadığı söyleniyor. Bunlar da Lavrov ziyaretinde konuşulacaktır. Türkiye orada istediğini bence alır. Amerika tahminen Türkiye’nin sorunu olacaktır. Türkiye bunu PKK’ya karşı yapıyor, bütün telaffuz bunun üzerine şurası. PKK’yı Rusya ve Suriye değil Amerika destekliyor. ötürüsıyla buna karşı çıkacak olan ülke Amerika olacaktır.”
‘Suriye, Yunanistan’la tansiyon, bu planlamalar biraz iç siyasete da yönelik’
Erel, Lavrov’un ziyaretinde ‘Ukrayna-Suriye formülünün’ ortaya çıkabileceğini düşünürken, öteki yandan Ankara’nın Suriye harekatını gündeme taşımasında iç siyasetteki sıkışmışlığın tesirlerine işaret etti. Erel iktidarın gerek Suriye gerekse Yunanistan denkleminde iç durumun tesirini vurgularken, Miçotakis idaresinin tavrının da buna katkısına dikkat çekti.
“Rusya’nın da Ukrayna’daki elini güçlendiriyor. Tahminen artık Türkiye insansız hava aracı vermeyecektir. Bu bahiste da bir görüşme olur. Rusya’nın bundan ne kadar rahatsız olduğunu biliyoruz. En epeyce rahatsız olduğu husus Bayraktar, zira önemli ziyan verebiliyor. O yüzden Rusya’ya yaptırımlara katılmadı, bir epeyce hususta Ankara ve Moskova uyumlu götürdü. İHA sıkıntısı çıban başı üzereydi. Sanırım Lavrov geldiğinde bu da konuşulur. Ukrayna-Suriye formülü ortaya çıkar diye düşünüyorum. Bu planlamalar biraz iç siyasete da yönelik. Yunanistan ile artan tansiyonda de bunu görüyorum. Yunanistan başından beri Amerika’yı devreye soktu, adalarını silahlandırıyor, Miçotakis Kongre’de bizi şikayet ediyor. Daima bu biçimde bir provokatif usul ortasında. Hatta kimi vakit onu Zelenskiy’e de benzetiyorum. Ülkesini o kadar fazla Batı’ya havale etti ki güya orada vekil üzere duruyor. Ülkesinin çıkarlarını düşünmüyor. Yarın bir kriz çıksa, şu ortamda bununla mı karşılacağız? Bunlar iç siyasete da yönelik oluyor. Erken seçim yapılır mı, bu olayların seçime tesiri olur mu, içeride buna yönelik kararlar alınır mı kuşkusuz onun da tesiri var. İç siyasetin dış siyasete tesiri olduğunu görüyoruz.”
ABD idaresinden arka arda Suriye’de yeni bir harekatın istenmediği beyanları gelirken, Rusya Dışişleri Bakanlığı da Ankara’nın güvenlik kaygılarını anlamakla bir arada meselelerin bölgede Suriye ordusunun denetimi yoluyla sağlanması açıklaması geldi. Rusya Dışişleri Sözcüsü Maria Zakharova, “Ankara’nın Suriye’deki mevcut güç durumu tehlikeli bir biçimde daha da kötüleştirecek aksiyonlardan kaçınmasını umduklarını” kaydetti.
Dikkatler Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un 8 Haziran’daki Türkiye ziyaretine çevrildi.
Gelişmeleri gazeteci Hasan Erel ile konuştuk.
‘Ukrayna yüzünden akıllarını yitirip toplandılar’
Hasan Erel’e nazaran, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğinde ABD’nin geleceğe yönelik Arktik cepheleşmesi planları tesirli. Büyük bir kaynak ve rota görülen Arktik’te Rusya’nın avantajına işaret eden Erel, bunun geleceğe yönelik olması niçiniyle fazla ivedinin bulunmamasının Türkiye’ye vetosunu çekmesi karşılığında fazlaca ağır baskıyı engelliyor olabileceğini söylemiş oldu:
“Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği Amerika için acil değil. Onlar İskandinav ülkelerini daha fazlaca Arktik’teki güç çabası için NATO’ya almayı planlıyorlar. Tahminen orta vadede bir tansiyon noktası olacak orası. Dünyada petrol meblağları yükseliyor, bütün hammadde fiyatlar uçmuş durumda. Orası büyük bir kaynak olarak görülüyor, global ısınmanın da yardımıyla. Rusya’nın orada büyük bir avantajı var. Çok yeni alanları var. Finlandiya ve İsveç’in fazla yok lakin Amerika orada bir NATO cepheleşmesi planlıyor. O yüzden çok tez etmiyorlar. Türkiye de bunu biliyor ve ‘istemiyoruz’ diyebiliyor. Acil isteselerdi ağır baskılar yaparlardı ve sonuç alırlardı. Ukrayna olayı bütün AB’yi NATO şemsiyesi altında meşhur Stalin’in tavuğu üzere, yoluk tavuk adamın ayağına saklanıyor üzere, onlar da Ukrayna yüzünden akıllarını yitirip toplandılar. Kendi akıllarıyla değil Amerikan aklıyla düşünüyorlar. Yaptırımlar Rusya’ya değil kendilerine ziyan verdi.”
‘Türkiye Rusya’nın karşısında durmuyor, Amerika da bundan hoşnut değil’
Ankara’nın Ukrayna harekatını kınasa bile Rusya’nın fazlaca da karşısında durmadığını ve yaptırımlara takviye vermediğini anımsatan Erel, bu durumun ABD’yi hoşnut etmediğini anımsattı. Erel’e göre bir ‘Ukrayna-Suriye denklemi’ bulunduğu için Ankara ve Moskova ‘düşünmeden hareket edemezler’:
“Türkiye’nin birinci öncelikli olarak Rusya yaptırımlarına katılmaması, Karadeniz’deki tatbikatlara müsaade vermemesi, Rusya’nın harekatını kınasa ve İHA verse bile dolaylı olarak Rusya’nın epey karşısında durmuyor. Burada bir Ukrayna-Suriye denklemi de var. İki tarafın da hassas olduğu noktalar var, o yüzden düşünmeden hareket edemezler. Amerika doğal ki bundan hoşnut değil. Amerika’nın Yunanistan’ı ve Suriye’de PKK’yı silahlandırması, Irak’ta benzeri hareketlere girmesi Türkiye’nin iç siyasetinde da tesirli olabilecek şeylerin olmasından kaynaklanıyor. Türkiye’ye karşı reaksiyonlar devam edecektir.”de.
‘PKK’yı Rusya ve Suriye değil Amerika destekliyor, operasyona karşı çıkacak olan ülke Amerika olacaktır’
Lavrov’un planlanan Türkiye ziyaretine işaret eden Erel’e göre ‘Ukrayna-Suriye denkleminin’ bozulmaması açısından Moskova, Ankara’nın Suriye’de mümkün operasyonuna yeşil ışık yakabilir. Şam’ın epey da mutsu olmayacağı bir tahlilin bulunabileceği görüşündeki Erel’e nazaran, asıl bu işe PKK’yı destekleyen ABD karşı çıkıyor:
“ABD ve Rusya’nın Türkiye’nin muhtemel Suriye harekatına yönelik tavrı kağıt üzerinde birebir üzere gözüküyor. Lakin aslında tıpkı değil. Amerika’ya karşı muhakkak adımlar olursa Astana süreci devam edecek. Lavrov esasen Türkiye’ye geliyor ve bu konuşulacak. Rusya, Suriye’de Türkiye’de katiyetle karşı karşıya gelmiyor. Vakit zaman Şam idaresini, Esad’ı da bu mevzuda etkileyebiliyor. Son tabloda bu biçimde bir şey gözükmüyor. Suriye güçleri yığınak yapıyor, YPG’lilerle işbirliği yapıyor üzere haberler geliyor. Lakin Rusya da Türkiye’nin muhtemel harekatına resmen karşı çıkıyor. Sonuçta Ukrayna-Suriye denkleminin bozulmaması açısından Rusya yeşil ışık yakacaktır. Yer konusunda harekatın kapsamı, bilgileri konuşulur, pazarlık süreci olur. Türkiye, Rusya ve Şam idaresinin fazlaca fazla mutsuz olmayacağı bir tahlil bulunur. Zira Astana süreci 5 yıldır kırık dökük de olsa yürüyor. Rusya, Ukrayna’ya kimi birliklerini kaydırdığı için onların yerini Hizbullah ile İran güçlerinin aldığı söyleniyor. Bundan da Türkiye’nin hoşnut olmadığı söyleniyor. Bunlar da Lavrov ziyaretinde konuşulacaktır. Türkiye orada istediğini bence alır. Amerika tahminen Türkiye’nin sorunu olacaktır. Türkiye bunu PKK’ya karşı yapıyor, bütün telaffuz bunun üzerine şurası. PKK’yı Rusya ve Suriye değil Amerika destekliyor. ötürüsıyla buna karşı çıkacak olan ülke Amerika olacaktır.”
‘Suriye, Yunanistan’la tansiyon, bu planlamalar biraz iç siyasete da yönelik’
Erel, Lavrov’un ziyaretinde ‘Ukrayna-Suriye formülünün’ ortaya çıkabileceğini düşünürken, öteki yandan Ankara’nın Suriye harekatını gündeme taşımasında iç siyasetteki sıkışmışlığın tesirlerine işaret etti. Erel iktidarın gerek Suriye gerekse Yunanistan denkleminde iç durumun tesirini vurgularken, Miçotakis idaresinin tavrının da buna katkısına dikkat çekti.
“Rusya’nın da Ukrayna’daki elini güçlendiriyor. Tahminen artık Türkiye insansız hava aracı vermeyecektir. Bu bahiste da bir görüşme olur. Rusya’nın bundan ne kadar rahatsız olduğunu biliyoruz. En epeyce rahatsız olduğu husus Bayraktar, zira önemli ziyan verebiliyor. O yüzden Rusya’ya yaptırımlara katılmadı, bir epeyce hususta Ankara ve Moskova uyumlu götürdü. İHA sıkıntısı çıban başı üzereydi. Sanırım Lavrov geldiğinde bu da konuşulur. Ukrayna-Suriye formülü ortaya çıkar diye düşünüyorum. Bu planlamalar biraz iç siyasete da yönelik. Yunanistan ile artan tansiyonda de bunu görüyorum. Yunanistan başından beri Amerika’yı devreye soktu, adalarını silahlandırıyor, Miçotakis Kongre’de bizi şikayet ediyor. Daima bu biçimde bir provokatif usul ortasında. Hatta kimi vakit onu Zelenskiy’e de benzetiyorum. Ülkesini o kadar fazla Batı’ya havale etti ki güya orada vekil üzere duruyor. Ülkesinin çıkarlarını düşünmüyor. Yarın bir kriz çıksa, şu ortamda bununla mı karşılacağız? Bunlar iç siyasete da yönelik oluyor. Erken seçim yapılır mı, bu olayların seçime tesiri olur mu, içeride buna yönelik kararlar alınır mı kuşkusuz onun da tesiri var. İç siyasetin dış siyasete tesiri olduğunu görüyoruz.”