Türkiye ve Yunanistan içinde Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki gerginlik sürerken yeni bir tartışma ise Pontus Rumları üzerinden başladı. Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu’nun ‘Pontus Rumları’nın soykırıma uğradığına’ yönelik kelamlarına Türk Dışişleri Bakanlığı reaksiyon gösterdi.
Yunanistan Cumhurbaşkanı Sakelaropulu, Atina’nın Elliniko-Agrirupoli semtinde inşa edilmesi planlanan “Sürmene Dünya Pontus Helenizmi Sarayı”nın tanıtım merasiminde yaptığı konuşmada, Pontus Rumları’nın Anadolu’daki varlığının trajik bir biçimde son bulduğunu söylemiş oldu. Sakelaropulu ayrıyeten Pontus Rumları’nın “zulüm, katliam, şiddetli İslamlaştırma ve müthiş bir barbarlık” ile sistematik ve metodik bir biçimde soykırıma uğradığını argüman etti. Bu niçinle Rumların anavatanlarını terk ederek sığınmacı durumuna düştüklerini öne sürdü.
Türk Dışişleri Bakanlığı ise bu açıklamaya reaksiyon gösterdi. Bakanlık açıklamasında, Yunan Cumhurbaşkanı’na “Yakın tarihimiz hakkında sarf ettiği mesnetsiz sözler esefle karşılanmıştır” diyerek şunları ekledi:
Bu savlar, Anadolu’yu işgale ve istilaya kalkışanın Yunanistan olduğu, Yunan ordusunun, bilhassa Batı Anadolu bölgemizdeki pak sivil halka karşı barbarca insanlık hataları işlediği gerçeğini değiştirmemektedir. İtilaf Devletleri Tahkikat Komisyonu’nun raporunda da kayıtlı bu kabahatler niçiniyle Yunanistan’a, Lozan Barış Antlaşması’nın 59. hususu uyarınca, savaş hukukuna muhalif hareketlerinden doğan ziyanları tazmin etme yükümlülüğü getirildiğini bir kere daha hatırlatırız. Yunanistan’ın sıkça ortaya attığı gerçek dışı ithamlar, iki ülke içindeki sıkıntıların tahlili yolundaki samimi ve dürüst bir diyalog ortamının oluşturulmasına yönelik adımları gölgelemektedir.Bu çeşit tavır ve davranışlar, devlet ricalinden beklenen sorumluluklarla bağdaşmamaktadır. Bu çerçevede, komşumuz Yunanistan’ı bir defa daha aklıselime ve yapan bir anlayışa davet ediyoruz.
Pontus Rumları’nın tarihi
Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde hayatış olan Pontus Rumları, ismini Antik Yunanca’da “Uzaklardaki deniz” manasına gelen ‘pontos’ sözünden alıyor.
Milattan evvel 3’üncü yüzyılda Karadeniz’de Pontus Krallığı kurulmuştu. vakit içinde güçlenen Pontus Krallığı milattan daha sonra 62’de Roma İmparatorluğu’na bağlandı. Bizans devrinde buradaki hükümdarlar, Pontus yerine Trabzon ismini kullandılar. 1461’de Osmanlı İmparatorluğu’nun denetimi altına giren bölgede Rumlar yaşamaya devam etti.
Pontus ismi ise 20. yüzyıl başında Yunan milliyetçileri tarafınca bir daha gündeme getirildi. 1919’daki Paris Barış Konferansı’nda Pontus Cumhuriyeti isminde bir devletin kurulması önerildi fakat gerçekleştirilemedi.
30 Ocak 1923’te Lozan’da imzalanan mukaveleyle, Türkiye’deki Rumlar Yunanistan, Yunanistan’daki Müslümanlar Türkiye vatandaşı olmuştu. Bu kapsamda gerçekleştirilen nüfus mübadelesi kapsamında Karadeniz’deki fazlaca sayıda Rum da Yunanistan’a göç etti. Çeşitli kaynaklara nazaran göç edenlerin sayısının 200 bin civarında olduğu belirtiliyor.
Yunanistan ile problemler niye çözülemiyor?
Yunan Cumhurbaşkanı Sakelaropulu’nun son açıklaması Türk-Yunan ilgilerinde yeni bir tartışma konusu olarak yer edindi. Pekala, son periyotta Ermenistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Suudi Arabistan ile bağlantılarını olağanlaştırma yolunda adımlar atan Türkiye, Yunanistan ile de bunu başarabilir mi? Eski Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras devri bu olağanlaşmaya örnek olarak gösterilebilir mi? Galatasaray Üniversitesi Milletlerarası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enis Tulça, bu mevzuyu Sputnik’e kıymetlendirdi.
“Türk-Yunan bağlantılarında Çipras hükümetleri devrini bir bahar periyodu olmaktan epey Yunan tarafında siyasi iradenin başının şahsen diyaloga daha açık olduğu bir devir olarak gorebiliriz” diyen Tulça, şunları söylemiş oldu:
İktidarı devrinde Çipras çeşitli vesilelerle dört kere Türkiye’ye geldi. Lakin İstişari Görüşmeler onun periyodunda kapalıydı. Kiriakos Miçotakis devrinde ise Türkiye konusundaki görüşleri daha ölçülü gözükse de beraberinde Yunanistan’da vakit zaman geçmişte de gördüğümüz üzere farklı güç odakları yahut aktörler tarafınca kullanabilecekleri kırk yıldır biriktirilen bulunmaz bir eser var. Bu da Türk düşmanlığı yahut Türkiye’nin siyasetleri ile ilgisi olmayan algıların Türkiye kaynaklıymış üzere medyanın, insanların ve dış dünyanın yıllardır beyinlerinin yıkanmasıdır. Bu ortam Türkiye’ye karşı bugünkü bölge konjonktürü ve Yunanistan’ın silahlanması ile birleşince siyasi iradeyi de zorlayacak bir biçimde Yunanistan’da ikinci söylemiş olduğim ve tarihi saplantılar içine şuuru kaybolmuş bu kümede olan görüş için alan kazandırıyor ve alanda daha epeyce görünmelerini sağlıyor.
‘Türk-Yunan münasebetleri için ABD yahut AB katkısı tahlil getirmez’
2022 yılında Türk-Yunan bağlarında yaşanması beklenen gelişmeleri de kıymetlendiren Prof. Dr. Tulça, şunları kaydetti:
2022 yılı Türk-Yunan ilgilerinde sürtüşmelere açık bir yıl olacağa benziyor. Diplomasi sanatına çatışma ihtimalini bertaraf ettirecek kıymetli yük düşüyor. Şu sırada Kıbrıs sorunu kilitlenmiş bir durumda. Doğu Akdeniz’de deniz yetki alanları problemi bölge ülkeleri ve Batı ile konjonktürel ve bir güç problemdir. Yalnızca Ege sıkıntıları iki ülkenin karşılıklı uygun niyeti ile tüm Türk-Yunan bağlantılarının bir daha diyalog ve barışçıl sürece sokacak bir kaldıraç olabilir. Bunun için de 1988 Yılmaz-Papulias mutabakatı değerli bir yeniden yola çıkabilme düzeneği olmalıdır. Komşumuzun şu sıradaki üstte bahsetmiş olduğum hasmane tavrı ülkemizde tüm kısımlar tarafınca yanlışsız ve gerçek değerlendirilmedir. Şu tabloda bir çatışma ihtimali yoktur, fakat sıfırdır diyemeyiz. Lakin Türkiye her vakit diyaloga ve işbirliğine açık olduğunu en üst makamlarınca Yunan tarafına tekraren beyan etti. Diyalog için Yunan tarafı ikili olarak Türkiye ile masaya oturmalıdır. Türk-Yunan alakaları için ABD yahut AB katkısı tahlil getirmez.
Yunanistan Cumhurbaşkanı Sakelaropulu, Atina’nın Elliniko-Agrirupoli semtinde inşa edilmesi planlanan “Sürmene Dünya Pontus Helenizmi Sarayı”nın tanıtım merasiminde yaptığı konuşmada, Pontus Rumları’nın Anadolu’daki varlığının trajik bir biçimde son bulduğunu söylemiş oldu. Sakelaropulu ayrıyeten Pontus Rumları’nın “zulüm, katliam, şiddetli İslamlaştırma ve müthiş bir barbarlık” ile sistematik ve metodik bir biçimde soykırıma uğradığını argüman etti. Bu niçinle Rumların anavatanlarını terk ederek sığınmacı durumuna düştüklerini öne sürdü.
Türk Dışişleri Bakanlığı ise bu açıklamaya reaksiyon gösterdi. Bakanlık açıklamasında, Yunan Cumhurbaşkanı’na “Yakın tarihimiz hakkında sarf ettiği mesnetsiz sözler esefle karşılanmıştır” diyerek şunları ekledi:
Bu savlar, Anadolu’yu işgale ve istilaya kalkışanın Yunanistan olduğu, Yunan ordusunun, bilhassa Batı Anadolu bölgemizdeki pak sivil halka karşı barbarca insanlık hataları işlediği gerçeğini değiştirmemektedir. İtilaf Devletleri Tahkikat Komisyonu’nun raporunda da kayıtlı bu kabahatler niçiniyle Yunanistan’a, Lozan Barış Antlaşması’nın 59. hususu uyarınca, savaş hukukuna muhalif hareketlerinden doğan ziyanları tazmin etme yükümlülüğü getirildiğini bir kere daha hatırlatırız. Yunanistan’ın sıkça ortaya attığı gerçek dışı ithamlar, iki ülke içindeki sıkıntıların tahlili yolundaki samimi ve dürüst bir diyalog ortamının oluşturulmasına yönelik adımları gölgelemektedir.Bu çeşit tavır ve davranışlar, devlet ricalinden beklenen sorumluluklarla bağdaşmamaktadır. Bu çerçevede, komşumuz Yunanistan’ı bir defa daha aklıselime ve yapan bir anlayışa davet ediyoruz.
Pontus Rumları’nın tarihi
Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde hayatış olan Pontus Rumları, ismini Antik Yunanca’da “Uzaklardaki deniz” manasına gelen ‘pontos’ sözünden alıyor.
Milattan evvel 3’üncü yüzyılda Karadeniz’de Pontus Krallığı kurulmuştu. vakit içinde güçlenen Pontus Krallığı milattan daha sonra 62’de Roma İmparatorluğu’na bağlandı. Bizans devrinde buradaki hükümdarlar, Pontus yerine Trabzon ismini kullandılar. 1461’de Osmanlı İmparatorluğu’nun denetimi altına giren bölgede Rumlar yaşamaya devam etti.
Pontus ismi ise 20. yüzyıl başında Yunan milliyetçileri tarafınca bir daha gündeme getirildi. 1919’daki Paris Barış Konferansı’nda Pontus Cumhuriyeti isminde bir devletin kurulması önerildi fakat gerçekleştirilemedi.
30 Ocak 1923’te Lozan’da imzalanan mukaveleyle, Türkiye’deki Rumlar Yunanistan, Yunanistan’daki Müslümanlar Türkiye vatandaşı olmuştu. Bu kapsamda gerçekleştirilen nüfus mübadelesi kapsamında Karadeniz’deki fazlaca sayıda Rum da Yunanistan’a göç etti. Çeşitli kaynaklara nazaran göç edenlerin sayısının 200 bin civarında olduğu belirtiliyor.
Yunanistan ile problemler niye çözülemiyor?
Yunan Cumhurbaşkanı Sakelaropulu’nun son açıklaması Türk-Yunan ilgilerinde yeni bir tartışma konusu olarak yer edindi. Pekala, son periyotta Ermenistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Suudi Arabistan ile bağlantılarını olağanlaştırma yolunda adımlar atan Türkiye, Yunanistan ile de bunu başarabilir mi? Eski Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras devri bu olağanlaşmaya örnek olarak gösterilebilir mi? Galatasaray Üniversitesi Milletlerarası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enis Tulça, bu mevzuyu Sputnik’e kıymetlendirdi.
“Türk-Yunan bağlantılarında Çipras hükümetleri devrini bir bahar periyodu olmaktan epey Yunan tarafında siyasi iradenin başının şahsen diyaloga daha açık olduğu bir devir olarak gorebiliriz” diyen Tulça, şunları söylemiş oldu:
İktidarı devrinde Çipras çeşitli vesilelerle dört kere Türkiye’ye geldi. Lakin İstişari Görüşmeler onun periyodunda kapalıydı. Kiriakos Miçotakis devrinde ise Türkiye konusundaki görüşleri daha ölçülü gözükse de beraberinde Yunanistan’da vakit zaman geçmişte de gördüğümüz üzere farklı güç odakları yahut aktörler tarafınca kullanabilecekleri kırk yıldır biriktirilen bulunmaz bir eser var. Bu da Türk düşmanlığı yahut Türkiye’nin siyasetleri ile ilgisi olmayan algıların Türkiye kaynaklıymış üzere medyanın, insanların ve dış dünyanın yıllardır beyinlerinin yıkanmasıdır. Bu ortam Türkiye’ye karşı bugünkü bölge konjonktürü ve Yunanistan’ın silahlanması ile birleşince siyasi iradeyi de zorlayacak bir biçimde Yunanistan’da ikinci söylemiş olduğim ve tarihi saplantılar içine şuuru kaybolmuş bu kümede olan görüş için alan kazandırıyor ve alanda daha epeyce görünmelerini sağlıyor.
‘Türk-Yunan münasebetleri için ABD yahut AB katkısı tahlil getirmez’
2022 yılında Türk-Yunan bağlarında yaşanması beklenen gelişmeleri de kıymetlendiren Prof. Dr. Tulça, şunları kaydetti:
2022 yılı Türk-Yunan ilgilerinde sürtüşmelere açık bir yıl olacağa benziyor. Diplomasi sanatına çatışma ihtimalini bertaraf ettirecek kıymetli yük düşüyor. Şu sırada Kıbrıs sorunu kilitlenmiş bir durumda. Doğu Akdeniz’de deniz yetki alanları problemi bölge ülkeleri ve Batı ile konjonktürel ve bir güç problemdir. Yalnızca Ege sıkıntıları iki ülkenin karşılıklı uygun niyeti ile tüm Türk-Yunan bağlantılarının bir daha diyalog ve barışçıl sürece sokacak bir kaldıraç olabilir. Bunun için de 1988 Yılmaz-Papulias mutabakatı değerli bir yeniden yola çıkabilme düzeneği olmalıdır. Komşumuzun şu sıradaki üstte bahsetmiş olduğum hasmane tavrı ülkemizde tüm kısımlar tarafınca yanlışsız ve gerçek değerlendirilmedir. Şu tabloda bir çatışma ihtimali yoktur, fakat sıfırdır diyemeyiz. Lakin Türkiye her vakit diyaloga ve işbirliğine açık olduğunu en üst makamlarınca Yunan tarafına tekraren beyan etti. Diyalog için Yunan tarafı ikili olarak Türkiye ile masaya oturmalıdır. Türk-Yunan alakaları için ABD yahut AB katkısı tahlil getirmez.