Koleksiyoncular tarafınca Türkiye‘nin en bedelli banknotu olarak nitelendirilen İngiltere basımı 1. emisyon 1000 lira, müzayedede satışa çıkarıldı. Tedavüle çıktığı 1927 yılında 1000 Cumhuriyet altını karşılığı olan tarihi para, müzayedede 800 bin lira açılış fiyatıyla yeni sahibini arıyor.
Müzayedeyi düzenleyen araştırmacı muharrir Necati Doğan, AA muhabirine, Cumhuriyet’in birinci senelerında 1. emisyon 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık banknotların İngiltere’de Thomas de la Rue Matbaası‘nda basıldığını belirtti.
’23 adeti değiştirilmek üzere Merkez Bankası’na iade edilmedi’
Bu paralar içerisinde 1000 liralık banknotun hem devrindeki ekonomik kıymeti tıpkı vakitte baskı adediyle değerli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Doğan bahse ait şu biçimde bilgi verdi:
“1927 yılında basılan 1. emisyon 1000 lira 1939’da tedavülden kaldırıldı. Tedavülde kaldığı yaklaşık 12 yıl boyunca 15 bin 374 adet basıldı. 1939’da tedavülden kaldırıldığında 23 adeti değiştirilmek üzere Merkez Bankası’na iade edilmedi. İade edilmeyen 23 banknottan bugüne yalnızca 7 adedinin ulaştığı iddia ediliyor. Bu durum da bu paraya ‘oldukca ender’ özelliği kazandırıyor.”
Banknotun karşılığı 1000 Cumhuriyet altınıydı
Tarihi banknotun tedavüle çıktığı 1927 yılında 1000 Cumhuriyet altını karşılığının bulunduğuna dikkati çeken Doğan, “1. emisyon 1000 lira tedavülde kaldığı müddette büyük bir ekonomik kıymete sahipti. Bu tarafıyla sıklıkla bankaların ve büyük tüccarların elinde bulunuyordu. Hem tedavülde olduğu dönemki mali büyüklüğü birebir vakitte günümüze ulaşan az sayıdaki baskı adedi bu paraya Türkiye’nin en bedelli banknotu niteliği kazandırıyor” dedi.
‘Harf inkılabından evvel basıldı’
Doğan, 1. emisyon 1000 liranın ön yüzünde Atatürk portresi, art yüzünde ise Sakarya Demiryolu Sınırı’nın Geyve Boğazı kısmına ilişkin görselin yer aldığını belirterek şunları kaydetti:
“Üzerinde, devrin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda’nın imzası olan banknot, harf inkılabından evvel basıldığı için ‘Türkiye Cumhuriyeti’ ibaresi Osmanlı Türkçesi ile yazılmış. Ayrıyeten Fransızcanın o devir diplomatik lisan olması sebebiyle parada Fransızca sözlere de yer verilmiş.”
“Çok nadir” niteliğindeki tarihi paranın online müzayedede satışa çıkarıldığını duyuran Doğan, banknotun 800 bin lira açılış fiyatıyla müzayedede yer aldığını bildirdi.
Müzayedeyi düzenleyen araştırmacı muharrir Necati Doğan, AA muhabirine, Cumhuriyet’in birinci senelerında 1. emisyon 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık banknotların İngiltere’de Thomas de la Rue Matbaası‘nda basıldığını belirtti.
’23 adeti değiştirilmek üzere Merkez Bankası’na iade edilmedi’
Bu paralar içerisinde 1000 liralık banknotun hem devrindeki ekonomik kıymeti tıpkı vakitte baskı adediyle değerli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Doğan bahse ait şu biçimde bilgi verdi:
“1927 yılında basılan 1. emisyon 1000 lira 1939’da tedavülden kaldırıldı. Tedavülde kaldığı yaklaşık 12 yıl boyunca 15 bin 374 adet basıldı. 1939’da tedavülden kaldırıldığında 23 adeti değiştirilmek üzere Merkez Bankası’na iade edilmedi. İade edilmeyen 23 banknottan bugüne yalnızca 7 adedinin ulaştığı iddia ediliyor. Bu durum da bu paraya ‘oldukca ender’ özelliği kazandırıyor.”
Banknotun karşılığı 1000 Cumhuriyet altınıydı
Tarihi banknotun tedavüle çıktığı 1927 yılında 1000 Cumhuriyet altını karşılığının bulunduğuna dikkati çeken Doğan, “1. emisyon 1000 lira tedavülde kaldığı müddette büyük bir ekonomik kıymete sahipti. Bu tarafıyla sıklıkla bankaların ve büyük tüccarların elinde bulunuyordu. Hem tedavülde olduğu dönemki mali büyüklüğü birebir vakitte günümüze ulaşan az sayıdaki baskı adedi bu paraya Türkiye’nin en bedelli banknotu niteliği kazandırıyor” dedi.
‘Harf inkılabından evvel basıldı’
Doğan, 1. emisyon 1000 liranın ön yüzünde Atatürk portresi, art yüzünde ise Sakarya Demiryolu Sınırı’nın Geyve Boğazı kısmına ilişkin görselin yer aldığını belirterek şunları kaydetti:
“Üzerinde, devrin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda’nın imzası olan banknot, harf inkılabından evvel basıldığı için ‘Türkiye Cumhuriyeti’ ibaresi Osmanlı Türkçesi ile yazılmış. Ayrıyeten Fransızcanın o devir diplomatik lisan olması sebebiyle parada Fransızca sözlere de yer verilmiş.”
“Çok nadir” niteliğindeki tarihi paranın online müzayedede satışa çıkarıldığını duyuran Doğan, banknotun 800 bin lira açılış fiyatıyla müzayedede yer aldığını bildirdi.