Kasım ayında binlerce göçmenin Polonya- Belarus hududunda toplanmasıyla had safhaya varan mülteci krizi, bugünlerde Minsk idaresinin ataklarıyla durulmuş olsa da, Batı ülkelerinin insanlık krizlerinde pasif tavrı bir kere daha tezahür etmiş oldu. Göçmenlerin hudutta AB’ye geçmek için ağır olarak beklediği o devir, Polonya göçmenlere göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla müdahale etmişti. AB sonları içine girişlerine müsaade verilmeyen ve günlerce dondurucu soğuk altında bekleyen göçmenler sonrasındasında, Belarus hükümeti tarafınca hudut yakınlarındaki bir barınma tesisine yerleştirilmiş, hatta ülkelerine geri dönmek isteyen göçmenler için ise kelam konusu ülkelerin hükümetleri ve Belarus hükümeti işbirliği ile uçak seferleri düzenlenmişti.
Bugünlerde göçmenlerin bekleyişi bu eforlarla bitmiş oldurilmiş olsa da Avrupa’nın kriz sürerken maksadında Belarus ve Rusya’nın yanı sıra Türkiye de vardı. Batı medyası o devirde ismi açıklanmayan yetkililere dayandırdığı haberlerle, Türk Hava Yolları ve Rus Aeroflot havayolu firmalarının Belarus- Polonya sonuna göçmen taşıdığını tez etmiş, bu suçlamalar her iki ülkeden yetkililer tarafınca yalanlanmıştı.
meğer, Türkiye ve Belarus’un Batı medyasının argümanlarının amacı olmanın ötesinde bir fazlaca ortak paydası var. Bunların en önemlilileri, her iki ülkenin önderlerinin 1.5 milyar dolara yükselmesi hedeflenen ticaret hacmi, bir oburu de Türkiye’nin dört bir yanına ‘küçücük kesimler halinde’ dağılmış olan Belarus diasporası ve tıpkı Belarus üzere Türkiye’nin de Batılı ülkelerin ‘kapı duvar’ siyaseti sebebiyle mülteci krizinin tüm yükünü üstlenmiş olması. Belarus Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Aleksey Shved, hem bu iki alanda ülkelerin yapabileceklerini tıpkı vakitte mülteci krizinin art planını ve Sputnik’e anlattı.
‘Türkiye ve Belarus’un 1.5 milyar dolarlık ticaret hacmi amacı konusunda umutluyuz’
Belarus’un Türkiye ile ticaretinde öncelikli amacı nedir? Bu münasebetler hangi alanlarda geliştirilmelidir? Başkonsolos Shved’in bu soruya cevabı “Daha küçük ölçekte de olsa Belarus, Türkiye’nin iktisadını tamamlayıcı bir iktisat olarak bakılırsarek ticaretimizi en son olarak istikrarda tutmaya çalışıyor. Türkiye’nin meyve/sebze, dokuma yahut makine üzere klâsik emtia ihracatı pek rekabetçiyken; besin eserleri, gübre, petrokimya yahut odun üretimi üzere dallarda de Belarus’un rahat hissedebileceğini söyleyebiliriz. Birkaç yıl evvel, Belarus ve Türkiye’nin cumhurbaşkanları, ekonomilerimizi ikili ticarette yılda toplam 1.5 milyar ABD doları olarak belirlenen bir pahayla üst hududa bağlamayı kabul etti. Ne yazık ki, geçen yıl global beklenti konusunda epey sayıda başarısızlıklar yaşadık, fakat bu yılın başından itibaren her iki iktisatta de sağlanan ikili ticaret rekoruyla birlikte yükselen bir büyüme kaydedilmesi, bize başarılı olacağımıza dair optimist bir his veriyor” oldu.
‘Karadeniz ile Baltık Denizi ortası kara ilişkisi canlandırılabilir’
Alakaların ülkelerin birbirini ekonomik manada destekleyen ve tamamlayan bir strateji güttüğü takdirde süratle yükseleceğini söyleyen Shved “Bana nazaran ekonomik tamamlayıcılık bu uğraşın merkezinde olmalıdır. Belarus, sadece yurt ortasında değil, beraberinde Avrasya Ekonomik Birliği’nin daha büyük pazarlarına yönelik tasarlanan bir dizi cazip teşvikle, Avrasya Ekonomik Birliği’ne açılan kıymetli bir kapıdır. Coğrafik olarak karayla çevrili olsa da Belarus, Karadeniz ile Baltık Denizi’nin tam ortasında bir ülke. Bu da denizler ortası ilişkinin daha canlı bir yolunun açabileceğini işaret ediyor. Türkiye, kendisini hem bölgesel bir ekonomik önder olarak tıpkı vakitte muhakkak dallarda global bir paydaş olarak konumlandırmakla güzel bir iş çıkardı. Her iki ülke için de yararlı olabilecek şey, bölgesel refah ve güvenliği öne çıkaran ortak projelerde sinerji bulmaktır” diye anlattı.
‘Türkiye ve Belarus halkları birbiri hakkında az şey biliyor’
Türkiye’deki Belarus vatandaşlarının da ülkeler ortası münasebetlerdeki rolünü hatırlatan Shved
“Türkiye ve Beyaz Rusya halkları içindeki kültürel münasebetler nasıl güçlendirilebilir” diye sorulması üzerine ise şunları söylüyor:
“şahsi görüşüm, Belarusluların ve Türklerin kültürel kimliği konusunda farkındalık eksikliğimizin devam ettiği tarafında. Coğrafyamız ve iklimimiz hakkında hayli şey biliyoruz, fakat iki topluluğumuzun gözünde kim olduğumuz hakkında epey daha az şey biliyoruz. Çok açıkça örneklendirmek gerekirse, Belaruslular, deniz görünümler ve bunun üzere şeylerin tadını çıkarmak için Türkiye’ye seyahat etme eğilimindeler. Alternatif olarak, birfazlaca Türk, Minsk’in gece ömrü ve kumarhaneleriyle ilgilenmeyi seviyor. Odak noktamız, ülkelerimizin çeşitliliği hakkında farkındalık yaratmak olmalıdır. Bu yıl TÜRSAB’ın, insanların Belarus’a bir aile gezisi için gidebilmelerini sağlamak ismine hangi noktalarda kendimizi geliştirebileceğimize dair fikirlerini paylaşmasına yardımcı olduk. Ortak eğitim projelerimiz de devam ediyor, arkeolojik işbirliğini başlatmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl diasporayla ilgili etkinlikler haricinde da, bağlarımızın kültürel açıdan ağır gündemini artırabilmek için, Türkiye’de birkaç manalı projeyi hayata geçirmeyi planlıyoruz. Harika ülkenizin mutfak, folklor, tarih ve natürel ki doğal bedelleriyle daha yeni bir imaj oluşturup tanıtmak için Minsk’teki Türk Büyükelçiliği’nin de bize katılacağını umuyorum.”
‘Göçmen krizininin asıl sorumlusu Belarus’la irtibatı kesen, hudut altyapısının geliştirilmesini reddedenler’
Başkonsolos Shved ile epey büyük oranda geri kalmış olan göçmen krizinin art planını da Sputnik’e anlattı. Pekala, ne oldu da Belarus-Polonya sonundaki göçmen sorunu Kasım ayında süratle tırmandı? “Bu krizinin en kıymetli kriz tetikleyicisinin Orta Doğu, Afganistan ve savunmasız Afrika ülkelerinde savaşları başlatan, yürüten ve körükleyen üst seviye “yardımcılar”dır. Temel niye budur ve asla unutulmamalıdır” diyen Başkonsolos şunları anlattı:
“Belarus, güzel yahut makus niyetli tüm giriş ve çıkışlar için harika bir geçiş merkezi olarak konumlandırılmıştır. Bunu nazaranbilmek için haritaya bir göz atmak kâfi. birebir vakitte, Belarus üzerinden transit olarak yasadışı göç, farklı ölçeklerde de olsa daima var olmuştur. Bu göçmenlere ‘destek veren’ her çeşitten büyük ve küçük “yardımcılar” batıya hakikat giden mülteciler üzerinden servet kazanırlardı. Siyasi niçinlerle hudut altyapısının geliştirilmesi için devam eden teknik finansmanı reddedenler, kriz ortaya çıkmadan evvel Belarus ile tüm irtibat kanallarını kesenler, donma derecesindeki havada silahsız göçmenlere yasadışı yollarla saldırmak için tazyikli su ve böcek ilacı kullanan, sonuç olarak da bu yasa dışı geri püskürtmelerle durumu tehlikeli bir tırmanış noktasına taşıyanlar da onlar. Öte yandan, Belarus, bu garip durumda başından sonuna kadar açık ve şeffaf oldu, hiç bir şey saklamadı ve memleketler arası yükümlülüklerini ihlal etmedi. Milletlerarası insani yardım kuruluşlarına erişim sağlanarak göçmenlere, barınma, yiyecek ve su yardımında bulunuldu. hiç bir vakit göçmen akını için sonuncu bir maksat olmadık, bu yüzden ülkemizdeki göçmenlerin fazlaca azı burada kalmak için sığınma talebinde bulundu.”
‘Belarus, Polonya’nın bilakis gözlemci olmayı değil hayat kurtarmayı seçti’
Kriz daha sonrası bilançoyu da aktaran Başkonsolos Shved “Bazı varsayımlara bakılırsa bölgede, bu biçimdedan beri geriye 3,5 binin üzerinde göçmen kaldı. Kasım ayının başından beri Bruzgi yakınlarında, sonun Belarus tarafındaki süreksiz bir kampta, yaklaşık bin sığınmacı, mülteci ve göçmen kalmaya devam ediyor. Belarus, Polonyalı yetkililerin tersine bir yan gözlemci olmayı değil, göçmenlerin hayatlarını kurtarmak için gereken her türlü şeyle onlara yardımcı olmayı seçti. Polonya bu süreçte yalnızca sığınma talebinde bulunan yabancılara karşı değil, bununla birlikte sıkıntı durumdaki insanlara merhamet göstermeye çalışan kendi vatandaşlarına karşı da kanunsuz siyasetler izledi. Örneğin, Polonya Halk Birliği, istekli tabiplerin, Polonya ordusu tarafınca akına uğradığı ve ordunun tekerlekleri yumruklayarak ve farları kırarak tabiplerin otomobillerine ziyan verdiğini bildirdi. Gazetecilerin hudut bölgelerine erişimi hiç olmadı. Oraya girmeyi başaranlar kendilerini zorla gözaltına alınma riskiyle karşı karşıya buluyor. Belarus ise tersine, yabancılar da dahil olmak üzere lokal gazetecilere ve medya temsilcilerine kapılarını daima açık tuttu” diye devam etti.
‘Batı tüm bağlantı araçlarını baltaladığından, Belarus’un elinde Türkiye’ye kıyasla daha az şey kaldı’
olağan olarak, Türkiye ve Belarus’un ortak paydalarından birisi de her iki ülkenin Batı ülkelerinin göç konusundaki ‘kapı duvar’ siyasetiyle karşı karşıya kalması. Çünkü, AB ile göç muahedesi imzaladığı 18 Mart 2016’dan bugüne kadar Türkiye’nin elinde birliğe üyeliğinin hızlandırılması, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve vize muafiyetinin sağlanması üzere gerçekdışı vaatler ve geciken ödemeler kaldı.
Türkiye-AB göçmen krizi ile Batı ülkeleri ve Belarus içindeki krizi kıyaslayan Başkonsolos Shved “Göç krizlerinin genel niçinleri benzeridir. Çaresiz beşerler, anavatanlarındaki yıkımdan kaçarak daha düzgün bir hayat için çabalarlar. Büsbütün makul ve adil olan, karışıklık ve çöküşe niye olan bireylerin sorumluluğu kabul etmeleri ve üstlenmeleridir. Bu, Batı’nın ikili standartlarının ortaya çıktığı, kaçındığı ve yarattığı karmaşayı temizlemek yerine mutabakatları tekrar yine müzakere etmeye istekli hale geldiği noktadır. Belarus ile Türkiye içinde farklı olan yalnızca coğrafya ve müzakere araçlarıdır. Ne yazık ki, Batı sessiz kalmayı, tüm irtibat araçlarını baltalamayı ve hatta sonumuza Berlin’inki üzere bir duvar dikmeyi tercih ettiğinden, Türkiye’ye kıyasla elimizde daha az şey olduğunu söyleyebilirim” değerlendirmesi yaptı.
Bugünlerde göçmenlerin bekleyişi bu eforlarla bitmiş oldurilmiş olsa da Avrupa’nın kriz sürerken maksadında Belarus ve Rusya’nın yanı sıra Türkiye de vardı. Batı medyası o devirde ismi açıklanmayan yetkililere dayandırdığı haberlerle, Türk Hava Yolları ve Rus Aeroflot havayolu firmalarının Belarus- Polonya sonuna göçmen taşıdığını tez etmiş, bu suçlamalar her iki ülkeden yetkililer tarafınca yalanlanmıştı.
meğer, Türkiye ve Belarus’un Batı medyasının argümanlarının amacı olmanın ötesinde bir fazlaca ortak paydası var. Bunların en önemlilileri, her iki ülkenin önderlerinin 1.5 milyar dolara yükselmesi hedeflenen ticaret hacmi, bir oburu de Türkiye’nin dört bir yanına ‘küçücük kesimler halinde’ dağılmış olan Belarus diasporası ve tıpkı Belarus üzere Türkiye’nin de Batılı ülkelerin ‘kapı duvar’ siyaseti sebebiyle mülteci krizinin tüm yükünü üstlenmiş olması. Belarus Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Aleksey Shved, hem bu iki alanda ülkelerin yapabileceklerini tıpkı vakitte mülteci krizinin art planını ve Sputnik’e anlattı.
‘Türkiye ve Belarus’un 1.5 milyar dolarlık ticaret hacmi amacı konusunda umutluyuz’
Belarus’un Türkiye ile ticaretinde öncelikli amacı nedir? Bu münasebetler hangi alanlarda geliştirilmelidir? Başkonsolos Shved’in bu soruya cevabı “Daha küçük ölçekte de olsa Belarus, Türkiye’nin iktisadını tamamlayıcı bir iktisat olarak bakılırsarek ticaretimizi en son olarak istikrarda tutmaya çalışıyor. Türkiye’nin meyve/sebze, dokuma yahut makine üzere klâsik emtia ihracatı pek rekabetçiyken; besin eserleri, gübre, petrokimya yahut odun üretimi üzere dallarda de Belarus’un rahat hissedebileceğini söyleyebiliriz. Birkaç yıl evvel, Belarus ve Türkiye’nin cumhurbaşkanları, ekonomilerimizi ikili ticarette yılda toplam 1.5 milyar ABD doları olarak belirlenen bir pahayla üst hududa bağlamayı kabul etti. Ne yazık ki, geçen yıl global beklenti konusunda epey sayıda başarısızlıklar yaşadık, fakat bu yılın başından itibaren her iki iktisatta de sağlanan ikili ticaret rekoruyla birlikte yükselen bir büyüme kaydedilmesi, bize başarılı olacağımıza dair optimist bir his veriyor” oldu.
‘Karadeniz ile Baltık Denizi ortası kara ilişkisi canlandırılabilir’
Alakaların ülkelerin birbirini ekonomik manada destekleyen ve tamamlayan bir strateji güttüğü takdirde süratle yükseleceğini söyleyen Shved “Bana nazaran ekonomik tamamlayıcılık bu uğraşın merkezinde olmalıdır. Belarus, sadece yurt ortasında değil, beraberinde Avrasya Ekonomik Birliği’nin daha büyük pazarlarına yönelik tasarlanan bir dizi cazip teşvikle, Avrasya Ekonomik Birliği’ne açılan kıymetli bir kapıdır. Coğrafik olarak karayla çevrili olsa da Belarus, Karadeniz ile Baltık Denizi’nin tam ortasında bir ülke. Bu da denizler ortası ilişkinin daha canlı bir yolunun açabileceğini işaret ediyor. Türkiye, kendisini hem bölgesel bir ekonomik önder olarak tıpkı vakitte muhakkak dallarda global bir paydaş olarak konumlandırmakla güzel bir iş çıkardı. Her iki ülke için de yararlı olabilecek şey, bölgesel refah ve güvenliği öne çıkaran ortak projelerde sinerji bulmaktır” diye anlattı.
‘Türkiye ve Belarus halkları birbiri hakkında az şey biliyor’
Türkiye’deki Belarus vatandaşlarının da ülkeler ortası münasebetlerdeki rolünü hatırlatan Shved
“Türkiye ve Beyaz Rusya halkları içindeki kültürel münasebetler nasıl güçlendirilebilir” diye sorulması üzerine ise şunları söylüyor:
“şahsi görüşüm, Belarusluların ve Türklerin kültürel kimliği konusunda farkındalık eksikliğimizin devam ettiği tarafında. Coğrafyamız ve iklimimiz hakkında hayli şey biliyoruz, fakat iki topluluğumuzun gözünde kim olduğumuz hakkında epey daha az şey biliyoruz. Çok açıkça örneklendirmek gerekirse, Belaruslular, deniz görünümler ve bunun üzere şeylerin tadını çıkarmak için Türkiye’ye seyahat etme eğilimindeler. Alternatif olarak, birfazlaca Türk, Minsk’in gece ömrü ve kumarhaneleriyle ilgilenmeyi seviyor. Odak noktamız, ülkelerimizin çeşitliliği hakkında farkındalık yaratmak olmalıdır. Bu yıl TÜRSAB’ın, insanların Belarus’a bir aile gezisi için gidebilmelerini sağlamak ismine hangi noktalarda kendimizi geliştirebileceğimize dair fikirlerini paylaşmasına yardımcı olduk. Ortak eğitim projelerimiz de devam ediyor, arkeolojik işbirliğini başlatmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl diasporayla ilgili etkinlikler haricinde da, bağlarımızın kültürel açıdan ağır gündemini artırabilmek için, Türkiye’de birkaç manalı projeyi hayata geçirmeyi planlıyoruz. Harika ülkenizin mutfak, folklor, tarih ve natürel ki doğal bedelleriyle daha yeni bir imaj oluşturup tanıtmak için Minsk’teki Türk Büyükelçiliği’nin de bize katılacağını umuyorum.”
‘Göçmen krizininin asıl sorumlusu Belarus’la irtibatı kesen, hudut altyapısının geliştirilmesini reddedenler’
Başkonsolos Shved ile epey büyük oranda geri kalmış olan göçmen krizinin art planını da Sputnik’e anlattı. Pekala, ne oldu da Belarus-Polonya sonundaki göçmen sorunu Kasım ayında süratle tırmandı? “Bu krizinin en kıymetli kriz tetikleyicisinin Orta Doğu, Afganistan ve savunmasız Afrika ülkelerinde savaşları başlatan, yürüten ve körükleyen üst seviye “yardımcılar”dır. Temel niye budur ve asla unutulmamalıdır” diyen Başkonsolos şunları anlattı:
“Belarus, güzel yahut makus niyetli tüm giriş ve çıkışlar için harika bir geçiş merkezi olarak konumlandırılmıştır. Bunu nazaranbilmek için haritaya bir göz atmak kâfi. birebir vakitte, Belarus üzerinden transit olarak yasadışı göç, farklı ölçeklerde de olsa daima var olmuştur. Bu göçmenlere ‘destek veren’ her çeşitten büyük ve küçük “yardımcılar” batıya hakikat giden mülteciler üzerinden servet kazanırlardı. Siyasi niçinlerle hudut altyapısının geliştirilmesi için devam eden teknik finansmanı reddedenler, kriz ortaya çıkmadan evvel Belarus ile tüm irtibat kanallarını kesenler, donma derecesindeki havada silahsız göçmenlere yasadışı yollarla saldırmak için tazyikli su ve böcek ilacı kullanan, sonuç olarak da bu yasa dışı geri püskürtmelerle durumu tehlikeli bir tırmanış noktasına taşıyanlar da onlar. Öte yandan, Belarus, bu garip durumda başından sonuna kadar açık ve şeffaf oldu, hiç bir şey saklamadı ve memleketler arası yükümlülüklerini ihlal etmedi. Milletlerarası insani yardım kuruluşlarına erişim sağlanarak göçmenlere, barınma, yiyecek ve su yardımında bulunuldu. hiç bir vakit göçmen akını için sonuncu bir maksat olmadık, bu yüzden ülkemizdeki göçmenlerin fazlaca azı burada kalmak için sığınma talebinde bulundu.”
‘Belarus, Polonya’nın bilakis gözlemci olmayı değil hayat kurtarmayı seçti’
Kriz daha sonrası bilançoyu da aktaran Başkonsolos Shved “Bazı varsayımlara bakılırsa bölgede, bu biçimdedan beri geriye 3,5 binin üzerinde göçmen kaldı. Kasım ayının başından beri Bruzgi yakınlarında, sonun Belarus tarafındaki süreksiz bir kampta, yaklaşık bin sığınmacı, mülteci ve göçmen kalmaya devam ediyor. Belarus, Polonyalı yetkililerin tersine bir yan gözlemci olmayı değil, göçmenlerin hayatlarını kurtarmak için gereken her türlü şeyle onlara yardımcı olmayı seçti. Polonya bu süreçte yalnızca sığınma talebinde bulunan yabancılara karşı değil, bununla birlikte sıkıntı durumdaki insanlara merhamet göstermeye çalışan kendi vatandaşlarına karşı da kanunsuz siyasetler izledi. Örneğin, Polonya Halk Birliği, istekli tabiplerin, Polonya ordusu tarafınca akına uğradığı ve ordunun tekerlekleri yumruklayarak ve farları kırarak tabiplerin otomobillerine ziyan verdiğini bildirdi. Gazetecilerin hudut bölgelerine erişimi hiç olmadı. Oraya girmeyi başaranlar kendilerini zorla gözaltına alınma riskiyle karşı karşıya buluyor. Belarus ise tersine, yabancılar da dahil olmak üzere lokal gazetecilere ve medya temsilcilerine kapılarını daima açık tuttu” diye devam etti.
‘Batı tüm bağlantı araçlarını baltaladığından, Belarus’un elinde Türkiye’ye kıyasla daha az şey kaldı’
olağan olarak, Türkiye ve Belarus’un ortak paydalarından birisi de her iki ülkenin Batı ülkelerinin göç konusundaki ‘kapı duvar’ siyasetiyle karşı karşıya kalması. Çünkü, AB ile göç muahedesi imzaladığı 18 Mart 2016’dan bugüne kadar Türkiye’nin elinde birliğe üyeliğinin hızlandırılması, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve vize muafiyetinin sağlanması üzere gerçekdışı vaatler ve geciken ödemeler kaldı.
Türkiye-AB göçmen krizi ile Batı ülkeleri ve Belarus içindeki krizi kıyaslayan Başkonsolos Shved “Göç krizlerinin genel niçinleri benzeridir. Çaresiz beşerler, anavatanlarındaki yıkımdan kaçarak daha düzgün bir hayat için çabalarlar. Büsbütün makul ve adil olan, karışıklık ve çöküşe niye olan bireylerin sorumluluğu kabul etmeleri ve üstlenmeleridir. Bu, Batı’nın ikili standartlarının ortaya çıktığı, kaçındığı ve yarattığı karmaşayı temizlemek yerine mutabakatları tekrar yine müzakere etmeye istekli hale geldiği noktadır. Belarus ile Türkiye içinde farklı olan yalnızca coğrafya ve müzakere araçlarıdır. Ne yazık ki, Batı sessiz kalmayı, tüm irtibat araçlarını baltalamayı ve hatta sonumuza Berlin’inki üzere bir duvar dikmeyi tercih ettiğinden, Türkiye’ye kıyasla elimizde daha az şey olduğunu söyleyebilirim” değerlendirmesi yaptı.