AB’nin talepleri uyarınca 2021’de Doğu Akdeniz’de hareketsizliğe yönelen Türkiye, karşısında Yunanistan, Güney Kıbrıs ve İsrail ile Mısır’ın giderek bağlantılarını koordine ettiği bir tabanla karşı karşıya kalmıştı.
Türk dış siyasetinde ‘olağanlaşma‘ başlığının açılmasına yol açan gelişmelerin yaşanırken, daima ‘EastMed’ projesi öne çıarıldı. Geçen hafta ise ABD idaresinden dikkat cazibeli bir çıkış geldi. Washington idaresi, güç uzmanlarının uzun müddettir verimli ve işleyebilir bulmadığı EastMed projesine Trump idaresinden bu yana verilen dayanağın çekildiğini duyurdu. Atina ve Tel Aviv’e bu mevzuda bilgi verildiği kaydedildi.
Ankara, bu gelişmeyi ‘tezlerinin onaylanması’ olarak algıladı. bir müddetdir İsrail’le olağanlaşma için ‘kapı aralayan’ iletiler veren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çabucak gerisinden yaptığı açıklamalar dikkat çekti. Erdoğan İsrail Cumhurbaşkanı İtzak Herzog’un Türkiye’yi ziyaret edebileceğini belirtirken, EastMed projesiyle ilgili koşulları görüşebileceklerini söylemiş oldu.
Yılan kıssasına dönen Türkiye-İsrail olağanlaşması ve ‘Türkiye’nin dahil olabileceği EastMed’ bahisli teşebbüsleri Tel Aviv Üniversitesi Moshe Dayan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi ve Kudüs Güvenlik ve Strateji Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr. Hay Eytan Yanarocak ile konuştuk.
‘İsrail açısından olağanlaşma için kesinlikle İstanbul’daki Hamas terör hücresi kapatılmalı’
Dr. Hay Eytan Yanarocak, uzun müddettir konuşulan Türkiye-İsrail normalleşmesinin bu sefer sonuç vermesi umudunu lisana getirirken, İsrail açısından Hamas’la ilgili koşulların geçerli olduğunu vurguladı:
“Bu defa inşallah dananın kuyruğunun kopacağını ümit ediyorum. Fakat İsrail bakış açısıyla topun hala Türkiye’nin alanında olduğunu görüyoruz. 23 Aralık tarihinde İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in yaptığı bir açıklama var. Lapid, Batı Şeria’da terör ögelerine yapılan bir operasyonun akabinde 50 Hamaslı teröristin yakalandığını ve çeşitli terör akınlarında bulunduklarını ve bu akınların buyruğunun İstanbul’da bulunan Hamas terör hücresi tarafınca verildiğini açıkça söylemişti. Türkiye ile İsrail içinde bir olağanlaşmaya ulaşılabilmesi için kesinlikle İstanbul’daki Hamas terör hücresinin kapatılması gerektiğini söylemişti. İsrail tarafında bu mevzuda rastgele bir esneme yok.”
‘ABD’nin demesiyle EastMed meyyit kararı çıkarılmasın, Avrupa faktörü var’
ABD’nin EastMed projesine takviyesi kesmesinin ‘malumun ilanı’ olduğu görüşündeki Yanarocak, uzmanların uygulanabilirlik ve maliyet kuşkularını uzun müddettir lisana getirdiklerini anımsattı. İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın bu projeyi ‘bir ortaya gelme bahanesi’ olarak kullandıklarını söyleyen Yanarocak, öteki yandan Avrupa faktörü niçiniyle projenin büsbütün meyyit ilan edilemeyeceği görüşünde:
“En son Amerikan idaresinden gelen bir açıklama kelam konusu; o da EastMed. Doğu Akdeniz doğal gaz çizgisi konusunda Amerika’nın artık bu projeyi desteklemeyeceği ortaya çıktı. Bu biraz da malumun ilanı oldu. Her ne kadar İsrail, Yunanistan yahut Kıbrıs’ta bu yüksek sesle lisana getirilmese de projenin uygulanabildiğine dair kuşkular, epey kıymetli olduğuna dair soru işaretleri vardı. Bu üç ülke Kıbrıs, Yunanistan ve İsrail neden bu hususta devam etmeyi seçti? Bu üç ülke bu projeyi kullanmak suretiyle bir ortaya gelmek için bir mazeret buluyordu. Şu anda aslında Amerika bu projeden dayanağını çektiğini söylemiş oldukten daha sonra bu üç ülkenin ortalarındaki ittifakı devam ettirebilmek için yeni bir mazeret bulmaları gerekiyor. Bu münasebetin ismini koymaları gerekiyor yani. Amerika’nın demesiyle bu projenin öldüğü kararınu çıkarmayalım. Burada Avrupa faktörü de var.”
‘ABD Türkiye’de mümkün iktidar değişikliği için partiler üstü bir bahiste daha fazla rencide etmemek için takviyesi çekti’
Yanarocak, ABD’nin EastMed açıklamasını bugün yapmasının Türkiye’deki iç siyasetle alakalı olduğu görüşünde. Mevzunun Türkiye için partiler üstü olduğunu belirten Yanarocak, Washington’ın anketlerin muhtemel iktidar değişimine işaret ettiği bir devirde Türkiye’yi rencide edecek tavırda yarar görmediğini lisana getirdi:
“Amerikalılar neden şu anı seçtiler diye soracak olursak, bence niçini dış siyasetten çok Türk iç siyasetiyle alakalı. Şu anda birinci kere anketlerde Erdoğan hükümetinin bir olasılıkla 2023 seçimlerinde sandıkta ipi göğüslememe durumunun kelam konusu olduğunu görüyoruz. Amerika’nın bu biçimdesi bir kararla, şayet 2023 seçimlerinde AK Parti bir biçimde seçimleri kazanamazsa, hükümeti kuracak olan başka ögelerle uygun bir alaka kurabilmek için, yani Erdoğan daha sonrası oluşabilecek hükümet konusunda Türkiye’yi Çin ve Rus eksenine kaptırmamak için, Batı ekseninde tutmak için partiler üstü bu dış siyaset görüşünde Türkiye’yi daha fazla rencide etmeden bu bahiste bir duruş sergilediğini düşünüyorum. Üç aşağı beş üst bu türlü baktığınızda Amerika için fizibilitesi düşük olan bir projeyle Amerikan-Türk ilgilerinin daha fazla gergin hale getirilmesinin hiç bir katma bedeli yok.”
‘Bennett ve Lapid’in nezaretinde Herzog’a Türkiye ile bağlantılarında yumuşama açısından nazaranv verildi’
Yanarocak Herzog’un artık Türkiye’den farklı olarak İsrail’in sembolik olan cumhurbaşkanlığı makamında oturduğunu anımsatırken, kendisine Başbakan Bennett ve Dışişleri Bakanı Lapid’in nezaretinde Türkiye ile yumuşama açısından bir ‘bakılırsav verildiği’ değerlendirmesinde bulundu. Yanarocak’a bakılırsa, Herzog’un Türkiye’yi ziyaret etmemesi için sebep yok:
“İtzak Herzog, İsrail Devlet Lideri. Fakat Türkiye’de başkanlık sisteminin gelmesindilk öncedenki Cumhurbaşkanı üzere bir devlet lideri. Yani siyasi bir sorumluluğu yok. Siyasal sorumluluk İsrail’de başbakana ilişkin. Başbakan Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in nezareti altında, Herzog’a bu türlü Türkiye ile yumuşama açısından bir misyon verildiğini görüyoruz. Zira Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Devlet Lideri Herzog içinde bir ahenk kelam konusu, en azından basına yansıdığı kadarıyla. Herzog’un Türkiye’ye gelmemesi için hiç bir sebep yok, şüphesiz gelebilir. şahsi olarak her vakit diyalog kanallarının açık tutulmasından yanayım. İki başkanın buluşması, kimi uyuşmazlıkları yüz yüze görüşüp, üstesinden gelme fırsatı yaratacaksa her türlü doruğun yapılması konusunda destekçiyim. İsrail karar alıcılarının da bu türlü davranacağını düşünüyorum.”
‘Erdoğan İsrail bayrağı önünde basına poz verirse…’
2016’da periyodun başbakanları Netanyahu ile Yıldırım tarafınca başka yerde yapılan, Türk tarafında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eksik olduğu resme atıfta bulunan Yanarocak, bu kere Erdoğan’ın gerisinde İsrail bayrağı ile imaj vermesi ve ‘yandaş medyanın’ yayınlamasının olağanlaşmanın gerçekleşmesinin asıl işareti olacağı görüşünü lisana getirdi:
“2016’da İsrail ile Türkiye içinde olağanlaşmanın ilanını eş vakitli basın toplantısıyla izlemiştik. bu biçimde İsrail Başbakanı Netanyahu, Roma’daydı. bu biçimdeki Başbakan Binali Yıldırım da Ankara’daydı. Ekran ikiye bölünmüştü, tıpkı odada bile değillerdi. Netanyahu’nun ardında yalnızca İsrail bayrağı vardı, Yıldırım’ın gerisinde yalnızca Türk bayrağı vardı. Bu fotoğrafta eksik olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisiydi. 2016’da olağanlaşmanın çökmesindeki en kıymetli sebep Erdoğan’ın bu fotoğrafta yer almamasıydı. Önümüzdeki günlerde şu anda kısık ateşte pişmekte olan olağanlaşmanın gerçeğe evrilip evrilmeyeceğini nereden anlayacağım? Herzog’un mümkün Ankara ziyaretinde şayet Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail bayrağı önünde basına poz verirse, bu biçimde ben bunu gerçek bir olağanlaşmaya gidebileceğine inanacağım. Türkiye’de havuz medyası diye tabir edilen medya kanalları ve gazetelerinde de tıpkı biçimde birinci sayfadan bu haberin verilmesiyle lakin bu türlü ikna olacağım. Umarım bizi ikna ederler.”
‘İsrail’i Güney Kıbrıs ve Yunanistan’a Türkiye itti, vakit içinde İsrail’in çıkarlarına hizmet eder hale geldi’
Yanarocak, Türkiye’nin de yer alacağı bir ‘EastMed’ sınırının epeyce daha ucuz ve fizibilitesinin yüksek olduğunun bilindiğini lakin bu süreçte İsrail’i Yunanistan ve Güney Kıbrıs’la işbirliğine Türkiye’nin Filistin konusundaki tavrın ittiği görüşünde. vakit içinde bu ilgilerin İsrail çıkarlarına hizmet eder hale geldiğini, İsrail ordusu için tatbikat alanları ve AB içerisinde çıkarların korunmasının kolaylaştığını lisana getiren Yanarocak, Türkiye ile mümkün olağanlaşmanın bu stratejik bağlara ziyan getirmeyeceğinin altının çizildiğini anımsattı. Yanarocak’a göre ‘EastMed’ çeşidi bir proje olacaksa bunun karşılıklı ödünlerle yapılması ve Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ın bulunması gerekiyor:
“İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan en son açıklamada aslına bakarsanız Türkiye ile alaka tamiri sürecinde Kıbrıs ve Yunanistan ile olan stratejik bağlantılara rastgele bir ziyan getirilmeyeceğine net olarak açıklandı. Türkiye’nin de katılacağı bir ‘EastMed’ projesi kağıt üzerinde fizibiletisi devasa yükseklikte ve ucuz. Türkiye’nin kendi ortasında bulunduğu TANAP ismi altında bir altyapı esasen mevcut. Nitekim maddi açıdan da bu gazın Türkiye’ye ulaştırılması epey daha karlı ve kolay. Buna karşın Türkiye’nin gütmüş olduğu Filistin yanlısı dış siyaset niçiniyle İsrail kendini Kıbrıs ve Yunanistan’ın kollarında buldu. Bunun akabinde da doğal olarak kimi alakalar gelişmeye başladı. Şu anda İsrail bundan değerli kazanımlar elde etti. Yunanistan hava alanı İsrail uçaklarına açıldı. İsrailli pilotlar burada askeri tatbikatlarını yapabiliyor. Bunun yanında Güney Kıbrıs’ın dağlık topraklarında İsrail komandolarının eğitimleri yapılıyor, bunun için İsrail için değerli. Güney Kıbrıs’ın topografyası Güney Lübnan’ın topografyasına fazlaca benziyor. ötürüsıyla İsrail’in elinde halihazırda kıymetli kazanımlar var. Yunanistan ve Kıbrıs’ın AB üyesi olmasında mütevellit bu iki ülkenin İsrail’in AB içerisindeki çıkarlarında da değerli sahibi olduğunu görüyoruz. Bu iki ülkeyle bağlantıları sıcak tutmak İsrail’in lehine. Türkiye ile bu biçimde bir şey olabilmesi için nasıl ki Türkiyesiz bir EastMed olmayacaksa Yunanistansız ve Kıbrıssız bir EastMed de olmayacak. Aklın yolu bir, İsrail, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ın bir ortada olacağı, karşılıklı odunların verileceği ortak bir projeyle lakin hayata geçirilebilir. Yoksa hiç bir biçimde hayata geçirilemeyeceğini düşünüyorum. Ne Yunanistan ne Türkiye’nin olmadığı bir denklemin yaşayabileceğine inanmıyorum.”
‘Ortak projeler geliştirilebilmesi için inanç eksikliğinin giderilmesi ve iki sene süt liman bir periyot gerekiyor’
Lakin Yanarocak, Türkiye ile İsrail ortasının düzelmesi ve ortak projeler geliştirilebilmesi için itimat eksikliğinin giderilmesi gerektiğine işaret ederken, iki sene boyunca rastgele bir olayın yaşanmayacağı süt liman bir periyot gerekiyor:
“Yunanistan ve Kıbrıs denen iki devlet yeryüzünde olmasaydı bile İsrail açısından bir sorun var. İsrail ile Türkiye içinde bir itimat eksikliği var. Bu da yıllar içerisinde inanç erozyonuna uğradı. Bu inanç eksikliğinin ortadan kalkması için bu iki sene boyunca hiç bir vukatın yaşanmayacağı, süt liman denilebilecek bir periyot geçirirsek bu biçimde birtakım değişikliklerden kelam edebiliriz. Büyük projelere girme konusunda altyapının sağlandığını gorebiliriz. İsrail bunu ister. Zira İsrail hiç bir vakit Türkiye’yi karşısına almayı kendi ulusal güvenlik siyaseti açısından istemez.”
Türk dış siyasetinde ‘olağanlaşma‘ başlığının açılmasına yol açan gelişmelerin yaşanırken, daima ‘EastMed’ projesi öne çıarıldı. Geçen hafta ise ABD idaresinden dikkat cazibeli bir çıkış geldi. Washington idaresi, güç uzmanlarının uzun müddettir verimli ve işleyebilir bulmadığı EastMed projesine Trump idaresinden bu yana verilen dayanağın çekildiğini duyurdu. Atina ve Tel Aviv’e bu mevzuda bilgi verildiği kaydedildi.
Ankara, bu gelişmeyi ‘tezlerinin onaylanması’ olarak algıladı. bir müddetdir İsrail’le olağanlaşma için ‘kapı aralayan’ iletiler veren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çabucak gerisinden yaptığı açıklamalar dikkat çekti. Erdoğan İsrail Cumhurbaşkanı İtzak Herzog’un Türkiye’yi ziyaret edebileceğini belirtirken, EastMed projesiyle ilgili koşulları görüşebileceklerini söylemiş oldu.
Yılan kıssasına dönen Türkiye-İsrail olağanlaşması ve ‘Türkiye’nin dahil olabileceği EastMed’ bahisli teşebbüsleri Tel Aviv Üniversitesi Moshe Dayan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi ve Kudüs Güvenlik ve Strateji Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr. Hay Eytan Yanarocak ile konuştuk.
‘İsrail açısından olağanlaşma için kesinlikle İstanbul’daki Hamas terör hücresi kapatılmalı’
Dr. Hay Eytan Yanarocak, uzun müddettir konuşulan Türkiye-İsrail normalleşmesinin bu sefer sonuç vermesi umudunu lisana getirirken, İsrail açısından Hamas’la ilgili koşulların geçerli olduğunu vurguladı:
“Bu defa inşallah dananın kuyruğunun kopacağını ümit ediyorum. Fakat İsrail bakış açısıyla topun hala Türkiye’nin alanında olduğunu görüyoruz. 23 Aralık tarihinde İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in yaptığı bir açıklama var. Lapid, Batı Şeria’da terör ögelerine yapılan bir operasyonun akabinde 50 Hamaslı teröristin yakalandığını ve çeşitli terör akınlarında bulunduklarını ve bu akınların buyruğunun İstanbul’da bulunan Hamas terör hücresi tarafınca verildiğini açıkça söylemişti. Türkiye ile İsrail içinde bir olağanlaşmaya ulaşılabilmesi için kesinlikle İstanbul’daki Hamas terör hücresinin kapatılması gerektiğini söylemişti. İsrail tarafında bu mevzuda rastgele bir esneme yok.”
‘ABD’nin demesiyle EastMed meyyit kararı çıkarılmasın, Avrupa faktörü var’
ABD’nin EastMed projesine takviyesi kesmesinin ‘malumun ilanı’ olduğu görüşündeki Yanarocak, uzmanların uygulanabilirlik ve maliyet kuşkularını uzun müddettir lisana getirdiklerini anımsattı. İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın bu projeyi ‘bir ortaya gelme bahanesi’ olarak kullandıklarını söyleyen Yanarocak, öteki yandan Avrupa faktörü niçiniyle projenin büsbütün meyyit ilan edilemeyeceği görüşünde:
“En son Amerikan idaresinden gelen bir açıklama kelam konusu; o da EastMed. Doğu Akdeniz doğal gaz çizgisi konusunda Amerika’nın artık bu projeyi desteklemeyeceği ortaya çıktı. Bu biraz da malumun ilanı oldu. Her ne kadar İsrail, Yunanistan yahut Kıbrıs’ta bu yüksek sesle lisana getirilmese de projenin uygulanabildiğine dair kuşkular, epey kıymetli olduğuna dair soru işaretleri vardı. Bu üç ülke Kıbrıs, Yunanistan ve İsrail neden bu hususta devam etmeyi seçti? Bu üç ülke bu projeyi kullanmak suretiyle bir ortaya gelmek için bir mazeret buluyordu. Şu anda aslında Amerika bu projeden dayanağını çektiğini söylemiş oldukten daha sonra bu üç ülkenin ortalarındaki ittifakı devam ettirebilmek için yeni bir mazeret bulmaları gerekiyor. Bu münasebetin ismini koymaları gerekiyor yani. Amerika’nın demesiyle bu projenin öldüğü kararınu çıkarmayalım. Burada Avrupa faktörü de var.”
‘ABD Türkiye’de mümkün iktidar değişikliği için partiler üstü bir bahiste daha fazla rencide etmemek için takviyesi çekti’
Yanarocak, ABD’nin EastMed açıklamasını bugün yapmasının Türkiye’deki iç siyasetle alakalı olduğu görüşünde. Mevzunun Türkiye için partiler üstü olduğunu belirten Yanarocak, Washington’ın anketlerin muhtemel iktidar değişimine işaret ettiği bir devirde Türkiye’yi rencide edecek tavırda yarar görmediğini lisana getirdi:
“Amerikalılar neden şu anı seçtiler diye soracak olursak, bence niçini dış siyasetten çok Türk iç siyasetiyle alakalı. Şu anda birinci kere anketlerde Erdoğan hükümetinin bir olasılıkla 2023 seçimlerinde sandıkta ipi göğüslememe durumunun kelam konusu olduğunu görüyoruz. Amerika’nın bu biçimdesi bir kararla, şayet 2023 seçimlerinde AK Parti bir biçimde seçimleri kazanamazsa, hükümeti kuracak olan başka ögelerle uygun bir alaka kurabilmek için, yani Erdoğan daha sonrası oluşabilecek hükümet konusunda Türkiye’yi Çin ve Rus eksenine kaptırmamak için, Batı ekseninde tutmak için partiler üstü bu dış siyaset görüşünde Türkiye’yi daha fazla rencide etmeden bu bahiste bir duruş sergilediğini düşünüyorum. Üç aşağı beş üst bu türlü baktığınızda Amerika için fizibilitesi düşük olan bir projeyle Amerikan-Türk ilgilerinin daha fazla gergin hale getirilmesinin hiç bir katma bedeli yok.”
‘Bennett ve Lapid’in nezaretinde Herzog’a Türkiye ile bağlantılarında yumuşama açısından nazaranv verildi’
Yanarocak Herzog’un artık Türkiye’den farklı olarak İsrail’in sembolik olan cumhurbaşkanlığı makamında oturduğunu anımsatırken, kendisine Başbakan Bennett ve Dışişleri Bakanı Lapid’in nezaretinde Türkiye ile yumuşama açısından bir ‘bakılırsav verildiği’ değerlendirmesinde bulundu. Yanarocak’a bakılırsa, Herzog’un Türkiye’yi ziyaret etmemesi için sebep yok:
“İtzak Herzog, İsrail Devlet Lideri. Fakat Türkiye’de başkanlık sisteminin gelmesindilk öncedenki Cumhurbaşkanı üzere bir devlet lideri. Yani siyasi bir sorumluluğu yok. Siyasal sorumluluk İsrail’de başbakana ilişkin. Başbakan Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in nezareti altında, Herzog’a bu türlü Türkiye ile yumuşama açısından bir misyon verildiğini görüyoruz. Zira Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Devlet Lideri Herzog içinde bir ahenk kelam konusu, en azından basına yansıdığı kadarıyla. Herzog’un Türkiye’ye gelmemesi için hiç bir sebep yok, şüphesiz gelebilir. şahsi olarak her vakit diyalog kanallarının açık tutulmasından yanayım. İki başkanın buluşması, kimi uyuşmazlıkları yüz yüze görüşüp, üstesinden gelme fırsatı yaratacaksa her türlü doruğun yapılması konusunda destekçiyim. İsrail karar alıcılarının da bu türlü davranacağını düşünüyorum.”
‘Erdoğan İsrail bayrağı önünde basına poz verirse…’
2016’da periyodun başbakanları Netanyahu ile Yıldırım tarafınca başka yerde yapılan, Türk tarafında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eksik olduğu resme atıfta bulunan Yanarocak, bu kere Erdoğan’ın gerisinde İsrail bayrağı ile imaj vermesi ve ‘yandaş medyanın’ yayınlamasının olağanlaşmanın gerçekleşmesinin asıl işareti olacağı görüşünü lisana getirdi:
“2016’da İsrail ile Türkiye içinde olağanlaşmanın ilanını eş vakitli basın toplantısıyla izlemiştik. bu biçimde İsrail Başbakanı Netanyahu, Roma’daydı. bu biçimdeki Başbakan Binali Yıldırım da Ankara’daydı. Ekran ikiye bölünmüştü, tıpkı odada bile değillerdi. Netanyahu’nun ardında yalnızca İsrail bayrağı vardı, Yıldırım’ın gerisinde yalnızca Türk bayrağı vardı. Bu fotoğrafta eksik olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisiydi. 2016’da olağanlaşmanın çökmesindeki en kıymetli sebep Erdoğan’ın bu fotoğrafta yer almamasıydı. Önümüzdeki günlerde şu anda kısık ateşte pişmekte olan olağanlaşmanın gerçeğe evrilip evrilmeyeceğini nereden anlayacağım? Herzog’un mümkün Ankara ziyaretinde şayet Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail bayrağı önünde basına poz verirse, bu biçimde ben bunu gerçek bir olağanlaşmaya gidebileceğine inanacağım. Türkiye’de havuz medyası diye tabir edilen medya kanalları ve gazetelerinde de tıpkı biçimde birinci sayfadan bu haberin verilmesiyle lakin bu türlü ikna olacağım. Umarım bizi ikna ederler.”
‘İsrail’i Güney Kıbrıs ve Yunanistan’a Türkiye itti, vakit içinde İsrail’in çıkarlarına hizmet eder hale geldi’
Yanarocak, Türkiye’nin de yer alacağı bir ‘EastMed’ sınırının epeyce daha ucuz ve fizibilitesinin yüksek olduğunun bilindiğini lakin bu süreçte İsrail’i Yunanistan ve Güney Kıbrıs’la işbirliğine Türkiye’nin Filistin konusundaki tavrın ittiği görüşünde. vakit içinde bu ilgilerin İsrail çıkarlarına hizmet eder hale geldiğini, İsrail ordusu için tatbikat alanları ve AB içerisinde çıkarların korunmasının kolaylaştığını lisana getiren Yanarocak, Türkiye ile mümkün olağanlaşmanın bu stratejik bağlara ziyan getirmeyeceğinin altının çizildiğini anımsattı. Yanarocak’a göre ‘EastMed’ çeşidi bir proje olacaksa bunun karşılıklı ödünlerle yapılması ve Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ın bulunması gerekiyor:
“İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan en son açıklamada aslına bakarsanız Türkiye ile alaka tamiri sürecinde Kıbrıs ve Yunanistan ile olan stratejik bağlantılara rastgele bir ziyan getirilmeyeceğine net olarak açıklandı. Türkiye’nin de katılacağı bir ‘EastMed’ projesi kağıt üzerinde fizibiletisi devasa yükseklikte ve ucuz. Türkiye’nin kendi ortasında bulunduğu TANAP ismi altında bir altyapı esasen mevcut. Nitekim maddi açıdan da bu gazın Türkiye’ye ulaştırılması epey daha karlı ve kolay. Buna karşın Türkiye’nin gütmüş olduğu Filistin yanlısı dış siyaset niçiniyle İsrail kendini Kıbrıs ve Yunanistan’ın kollarında buldu. Bunun akabinde da doğal olarak kimi alakalar gelişmeye başladı. Şu anda İsrail bundan değerli kazanımlar elde etti. Yunanistan hava alanı İsrail uçaklarına açıldı. İsrailli pilotlar burada askeri tatbikatlarını yapabiliyor. Bunun yanında Güney Kıbrıs’ın dağlık topraklarında İsrail komandolarının eğitimleri yapılıyor, bunun için İsrail için değerli. Güney Kıbrıs’ın topografyası Güney Lübnan’ın topografyasına fazlaca benziyor. ötürüsıyla İsrail’in elinde halihazırda kıymetli kazanımlar var. Yunanistan ve Kıbrıs’ın AB üyesi olmasında mütevellit bu iki ülkenin İsrail’in AB içerisindeki çıkarlarında da değerli sahibi olduğunu görüyoruz. Bu iki ülkeyle bağlantıları sıcak tutmak İsrail’in lehine. Türkiye ile bu biçimde bir şey olabilmesi için nasıl ki Türkiyesiz bir EastMed olmayacaksa Yunanistansız ve Kıbrıssız bir EastMed de olmayacak. Aklın yolu bir, İsrail, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ın bir ortada olacağı, karşılıklı odunların verileceği ortak bir projeyle lakin hayata geçirilebilir. Yoksa hiç bir biçimde hayata geçirilemeyeceğini düşünüyorum. Ne Yunanistan ne Türkiye’nin olmadığı bir denklemin yaşayabileceğine inanmıyorum.”
‘Ortak projeler geliştirilebilmesi için inanç eksikliğinin giderilmesi ve iki sene süt liman bir periyot gerekiyor’
Lakin Yanarocak, Türkiye ile İsrail ortasının düzelmesi ve ortak projeler geliştirilebilmesi için itimat eksikliğinin giderilmesi gerektiğine işaret ederken, iki sene boyunca rastgele bir olayın yaşanmayacağı süt liman bir periyot gerekiyor:
“Yunanistan ve Kıbrıs denen iki devlet yeryüzünde olmasaydı bile İsrail açısından bir sorun var. İsrail ile Türkiye içinde bir itimat eksikliği var. Bu da yıllar içerisinde inanç erozyonuna uğradı. Bu inanç eksikliğinin ortadan kalkması için bu iki sene boyunca hiç bir vukatın yaşanmayacağı, süt liman denilebilecek bir periyot geçirirsek bu biçimde birtakım değişikliklerden kelam edebiliriz. Büyük projelere girme konusunda altyapının sağlandığını gorebiliriz. İsrail bunu ister. Zira İsrail hiç bir vakit Türkiye’yi karşısına almayı kendi ulusal güvenlik siyaseti açısından istemez.”