Ortadoğu yeni yıla geçmiş senelera oranla daha sakin bir atmosferde girerken, rekabet ve hatta hasımlık altında olan güçler içinde yeni temaslar dikkat çekiyor.
İran, 6 yıl evvel Pir Nimr’in idamının akabinde ilgilerin kesildiği Suudi Arabistan‘a İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde diplomatlarını gönderirken, geçen yıl Irak’ın arabuluculuğunda başlayan temasların alakaların bir daha tesisine yol açması umuluyor. Fakat İran’ın nükleer müzakereleri ve Yemen savaşı alakaları durumu derinden etkiliyor.
Körfez’de yılın birinci sıcak gelişmesi ise Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Abu Dabi kentindeki sanayi bölgesine insanlık hava araçlarıyla düzenlenen atak oldu. 3 yakıt tankerindeki patlama geniş bir alanı enkaz yerine çevirdi. Yemen’deki Husi hareketinin üstlendiği olayın ardında ABD İran’ın bulunduğu argümanında.
Bu ortamda dikkatler bir yandan da şubat ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirmesi beklenen Suudi Arabistan ziyaretinde. Ankara, BAE’nin akabinde Suudi Arabistan’la Kaşıkçı cinayetinden bu yana hasımlığa dönüşen bağları onarmak beklentisinde.
Erdoğan’ın ziyareti öncesinde Körfez’deki durumu gazeteci-yazar Ramazan Bursa ile konuştuk.
‘İran’ın 6 yıl daha sonra Suudi Arabistan’a diplomatlarını göndermesi görüşmelerde ilerleme kaydedildiğinin işareti’
Ramazan Bursa’ya göre, Körfez ülkeleri ile İran içindeki gerginlik azalacak lakin bitmeyecek. Geçen sene Irak arabuluculuğunda başlayan temaslara dikkat çeken Bursa, diplomatik temsilciliklerin bir daha açılmasının da dahil olduğu görüşmelerde en öne çıkan konulardan birisinin yedi yıldır bir türlü bitmeyen Yemen savaşı olduğunu anımsattı. Bursa’ya nazaran 6 yıl daha sonra İran’ın Suudi Arabistan’a İslam İşbirliği Teşkilatı için diplomatlarını göndermesi ilerleme kaydedildiğine işaret:
“Körfez ile İran içindeki gerginlik noktaları azalacak lakin büsbütün bitmeyecek. Suudi Arabistan ile İran içindeki bu diyalog Irak aracılığıyla yapılıyor, iki tarafın heyetleri bir ortaya geliyorlar. Biroldukca başlık konuşuluyor, diplomatik temsilcilik problemi var. Ayrıyeten Körfez’in güvenliği sıkıntısı var. Körfez’in teziyle İran’ın Arap ülkelerinin iç işlerine karıştığına dair argümanlar var. İlaveten Yemen sıkıntısı tahminen de en çok konuşulanlardan biri. ötürüsıyla bunlarda yer yer nazaranceli olarak ilerleme kaydedildiği söz ediliyor. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın merkezi Suudi Arabistan’da. İran’ın 6 yıl daha sonra burada nazaranv yapmak üzere diplomatları göndermesi haberlerde çıkan İran-Suudi görüşmelerinden ilerleme kaydedildi argümanlarının aslında gerçek olduğunu da kanıtlıyor. Suudi Arabistan-İran içinde tahminen büyükelçilik seviyesinde olmasa bile aşikâr bir seviyede diplomatik temasların bir daha başlamasının da habercisi olabilir. En son diplomatik temaslar Nimr’in idamı daha sonrası Tahran’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’nin kuşatılarak ateşe verilmesi daha sonrası kesilmişti. O günden bugüne dünyada, Körfez’de hayli bir şey değişti. ötürüsıyla yeni adımlar, haberler bekleyebiliriz.”
‘Körfez’deki Çin faktörü kendisini hissettirmeye başladı’
Bursa’ya bakılırsa ABD’de yeni idarenin tavrına paralel olarak Körfez’deki Çin faktörü kendini hissettiriyor:
“Dünyada epeyce önemli manada dönüşümler var. Çin faktörü kendini önemli manada hissettiriyor. Amerika’dan dolayı Çin ile yakın bağlantıya girmeyen ülkelerin artık Çin ile de temas kurmanın hem siyasi hem ekonomik alakaları geliştirme noktasında adımlar attığını görüyoruz. Öbür tarafta Asya bölgesinin yükselişini görüyoruz. Buna paralel olarak da Körfez’deki diplomatik hareketliliği gözlemliyoruz. Amerika’daki idare değişikliği ve NATO ve Avrupa’nın kendi ortasında bulunduğu durum ve gelişmeler tüm dünyada birbirini etkileyen, önemli, tahminen de bir 5-6 sene daha sonra daha net anlayacağımız olaylar cereyan ediyor.”
‘ABD’de idare değişikliği hem Viyana sürecini tıpkı vakitte İran ile Körfez ülkeleri içindeki irtibatı hızlandırdı’
Bursa, İran’ın Viyana’da ABD’nin tek taraflı olarak çekilmiş olduğu nükleer muahedeye dönülmesi için yürütülen görüşmelerine atıf yaparken, Çin ve Rusya’nın uzlaşma arayışındaki eforlarına vurgu yaptı. Bursa, hem Viyana sürecinden birebir vakitte Trump’ın ABD siyasetinden çekilmesiyle siyasetlerini değiştiren Körfez ülkeleriyle İran içinde irtibatın hızlandığı bir ortam oluştuğu görüşünde:
“Viyana’da tıkanıklık şu. İki tarafın ortaya koyduğu münasebetler ya da taleplerin birbiriyle çatışması. İran, ‘ABD nükleer mutabakattan çekildi, ben de nükleer mutabakata uygun olarak uranyum zenginleştirme faaliyetlerimi arttırdım’ diyor. ötürüsıyla ABD ön şartsız biçimde muahedeye geri dönerse ben de gerekli adımları atarım diyor. İran mutabakata dönülmesi ve yaptırımların kaldırılmasını istiyor. ABD ise birinci adımın İran’dan gelmesini istiyor, ‘Sen muahede çerçevesinde faaliyetlerini bir daha düzenle, ben de gerekeni yapacağım’ diyor. Burada önemli bir uyuşmazlık var idi. Lakin evvelki hafta Rusya’nın Viyana’daki daimi temsilcisi epeyce dikkat cazip bir açıklama yaptı. ‘Çin ile birlikte İran’ı kimi taleplerinden vazgeçme noktasında ikna ettik’ tabirini kullandı. Hangi taleplerden vazgeçildiğine dair ayrıntı vermedi. İran tarafınca da bir açıklama gelmedi. ABD’den de. Bizler için bir belirsizlik oluşturuyor. Günün sonunda Viyana’da nükleer muahedeye dönüleceği kanaatindeyim. Zira gelişmeler bunu gösteriyor. Bu da İran ile Körfez münasebetlerine ve İran ile Körfez ülkelerinin bir masaya oturup görüşmesine katkı sağlayacak. Çünkü Körfez, ne vakit Trump’ın lider olmayacağını anladı, Biden’a nazaran süratli bir biçimde bölgesel ve memleketler arası siyasetlerini dizayn etmeye başladı. ötürüsıyla hem Viyana’daki görüşmeler birebir vakitte İran ile Körfez ülkeleri içindeki irtibatı hızlandırdı ve daha müspet sonuçlar alınması konusunda da katkı sağladığını söyleyebiliriz.”
‘Suudi Arabistan ve BAE, arbede ettiği ülkelerle barışırken rekabet içerisine girdi’
Bursa, bu süreçte Suudi Arabistan ile BAE’nin ortasının açıldığı görüşünde. Bu durumun en başta Yemen savaşında bariz olduğunu söyleyen Bursa, Yemen’e ve Katar’a karşı birlikte hareket eden, Türkiye’ye karşı da birlikte cephe alan Körfez’in bu iki değerli ülkesinin arbede ettikleri ülkelerle barışırken ortalarında bir rekabete tutuştukları değerlendirmesinde bulundu. Bursa’ya nazaran bunun niçini bölgede ‘ağabey’ rolü kapmak için yürütülen rekabet:
“BAE’nin son senelerda Suudi Arabistan’ın da önüne geçecek biçimde bölge problemlerinde etkin olmasının iki sebebi var. Bunlardan birisi, Suudi Arabistan’ın ABD’ye, BAE’ninse İngiltere’ye daha yakın olduğu konusudur. ötürüsıyla burada BAE ile Suudiler içinde yaşanan bölgesel aktör olma krizi yahut rekabeti aslında İngiltere ve ABD rekabeti olarak da okunması bence gerçekçidir. İkinci bir niye ise bunun bir yansıması olarak görünür biçimde Suudi Arabistan ile BAE, bölgede ağabey rolü kapmak için bir rekabet içerisinde. Uzun vakittir bölgeyi domine eden Suudi Arabistan idi. Fakat BAE artık ortaya çıkma noktasında bir karar verdi ve birlikte girişmiş oldukları 2015 başında Yemen savaşında farklı bir projeksiyon ortaya koydu. Suudi Arabistan birleşik bütün bir Yemen’in denetimini sağlamayı savunurken, BAE bölünmüş bir Yemen siyasetini yürütmeye başladı. Bu koalisyon içerisinde de birtakım çatlaklar oluşturdu. Bin Zayed ile Bin Salman içinde hayli dostça görülen, abi-kardeş olarak kabul edilen bu alaka zedelendi. Daha yakın bir vakitte BAE Dışişleri Bakanlığı’nda hazırlanmış, Bin Salman’ın yetersiz olduğunu ve global siyaseti anlamakta zorlandığını lisana getiren bir rapor sızdı. Burada ana rekabet noktası bölgenin belirleyici gücü olmak. En net meselai Yemen üzerinden görüyoruz. Buna karşılık Bin Salman’ın da bir adımı oldu. Global şirketlerin bölgesel ofisleri Dubai ve Abu Dabi’dedir, bunları Riyad’a taşıma noktasında önemli atılımlar yaptı. BAE de bu ataklara karşı sessiz kalmadı. O da tutumunu ortaya koydu. Nispeten petrol üzerinden bir kriz yaşandı. OPEC’te de fikir ayrılığı yaşadılar. ötürüsıyla aslında epey enteresan bir tabloyla karşı karşıyayız. 2015’te Yemen’e karşı birlikte hareket eden, 2017’de Katar’a karşı birlikte hareket eden, bir daha 2013’ten daha sonra Türkiye’ye karşı birlikte cephe alan Körfez’in iki kıymetli ülkesi tüm arbede ettikleri ülkelerle barışırken kendileri içinde bir rekabet içerisine girdiler. Bu açıdan fevkalâde kıymetli. Körfez ülkeleri, Asya, Çin ile hatta Afganistan Taliban idaresiyle irtibat kurarken, Türkiye ile bağlantılarını tamir ederken, Afrika’da da benzeri hareketler içerisinde olmalarına karşın ortalarındaki fikir ayrılığının kısa vakitte nihayete ereceği kanaatinde değilim.”
‘Türkiye, Abu Dabi saldırısına karşı geçmiştekilerden daha net tutum aldı’
Bursa, Abu Dhabi’deki son hücum karşısında Türkiye’nin son senelerdakinin aksine saldırıyı kınayan net tavrına atıfta bulundu. Bunun bağlantılara verilen hassasiyetin sözü olduğunu belirten Bursa, Yemen krizinin de artık uzatığı ve BAE’nin kendini ayırarak alanda attığı adımların bir daha müzakere masasına oturmanın yolunu açabileceği görüşünde:
“Türkiye’de Husiler olarak söz edilen Ensarullah yahut SANA idaresi öncedenden de Abu Dhabi’ye emsal akınlar yaptı, havaalanını gaye aldı. Ama şimdiki ise daha kapsamlı bir atak. Türkiye’nin daha evvelki hücumlara karşı bu kadar net bir tutum almadığını söyleyebilirim. Lakin artık bağların gelişme evresinde olmasından dolayı net bir tutum aldı. Bu da Türkiye’nin BAE ile düzelen ilgilerine hassasiyetini ve verdiği ehemmiyeti gösteriyor. Yemen krizi oldukça uzadı ve uzun vakittir bir müzakere masası kurulamadı. BAE’nin son devirde Yemen alanında etkin olarak kendini vekil milis güçleri yönlendirmesi noktasında bu hücum gerçekleştirilmişti. Kimi adalara üsler kuruyor ve insansızlaştırıyor. Bu Yemen-BAE gerginliğinin denetimli olduğunu düşünüyorum. Zira olağan vakitte bir müzakere masasını kurmanız fazlaca mümkün olmayabilir. Lakin gerginlik ve kriz tırmandığı surece ‘Bu bu biçimde devam etmeyecek’ deyip tarafları bir masa etrafında toplama imkanınız var. Ben bu tırmanan gerginliğin müzakere masasının kurulmasına vesile olacağını düşünüyorum.”
İran, 6 yıl evvel Pir Nimr’in idamının akabinde ilgilerin kesildiği Suudi Arabistan‘a İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde diplomatlarını gönderirken, geçen yıl Irak’ın arabuluculuğunda başlayan temasların alakaların bir daha tesisine yol açması umuluyor. Fakat İran’ın nükleer müzakereleri ve Yemen savaşı alakaları durumu derinden etkiliyor.
Körfez’de yılın birinci sıcak gelişmesi ise Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Abu Dabi kentindeki sanayi bölgesine insanlık hava araçlarıyla düzenlenen atak oldu. 3 yakıt tankerindeki patlama geniş bir alanı enkaz yerine çevirdi. Yemen’deki Husi hareketinin üstlendiği olayın ardında ABD İran’ın bulunduğu argümanında.
Bu ortamda dikkatler bir yandan da şubat ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirmesi beklenen Suudi Arabistan ziyaretinde. Ankara, BAE’nin akabinde Suudi Arabistan’la Kaşıkçı cinayetinden bu yana hasımlığa dönüşen bağları onarmak beklentisinde.
Erdoğan’ın ziyareti öncesinde Körfez’deki durumu gazeteci-yazar Ramazan Bursa ile konuştuk.
‘İran’ın 6 yıl daha sonra Suudi Arabistan’a diplomatlarını göndermesi görüşmelerde ilerleme kaydedildiğinin işareti’
Ramazan Bursa’ya göre, Körfez ülkeleri ile İran içindeki gerginlik azalacak lakin bitmeyecek. Geçen sene Irak arabuluculuğunda başlayan temaslara dikkat çeken Bursa, diplomatik temsilciliklerin bir daha açılmasının da dahil olduğu görüşmelerde en öne çıkan konulardan birisinin yedi yıldır bir türlü bitmeyen Yemen savaşı olduğunu anımsattı. Bursa’ya nazaran 6 yıl daha sonra İran’ın Suudi Arabistan’a İslam İşbirliği Teşkilatı için diplomatlarını göndermesi ilerleme kaydedildiğine işaret:
“Körfez ile İran içindeki gerginlik noktaları azalacak lakin büsbütün bitmeyecek. Suudi Arabistan ile İran içindeki bu diyalog Irak aracılığıyla yapılıyor, iki tarafın heyetleri bir ortaya geliyorlar. Biroldukca başlık konuşuluyor, diplomatik temsilcilik problemi var. Ayrıyeten Körfez’in güvenliği sıkıntısı var. Körfez’in teziyle İran’ın Arap ülkelerinin iç işlerine karıştığına dair argümanlar var. İlaveten Yemen sıkıntısı tahminen de en çok konuşulanlardan biri. ötürüsıyla bunlarda yer yer nazaranceli olarak ilerleme kaydedildiği söz ediliyor. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın merkezi Suudi Arabistan’da. İran’ın 6 yıl daha sonra burada nazaranv yapmak üzere diplomatları göndermesi haberlerde çıkan İran-Suudi görüşmelerinden ilerleme kaydedildi argümanlarının aslında gerçek olduğunu da kanıtlıyor. Suudi Arabistan-İran içinde tahminen büyükelçilik seviyesinde olmasa bile aşikâr bir seviyede diplomatik temasların bir daha başlamasının da habercisi olabilir. En son diplomatik temaslar Nimr’in idamı daha sonrası Tahran’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’nin kuşatılarak ateşe verilmesi daha sonrası kesilmişti. O günden bugüne dünyada, Körfez’de hayli bir şey değişti. ötürüsıyla yeni adımlar, haberler bekleyebiliriz.”
‘Körfez’deki Çin faktörü kendisini hissettirmeye başladı’
Bursa’ya bakılırsa ABD’de yeni idarenin tavrına paralel olarak Körfez’deki Çin faktörü kendini hissettiriyor:
“Dünyada epeyce önemli manada dönüşümler var. Çin faktörü kendini önemli manada hissettiriyor. Amerika’dan dolayı Çin ile yakın bağlantıya girmeyen ülkelerin artık Çin ile de temas kurmanın hem siyasi hem ekonomik alakaları geliştirme noktasında adımlar attığını görüyoruz. Öbür tarafta Asya bölgesinin yükselişini görüyoruz. Buna paralel olarak da Körfez’deki diplomatik hareketliliği gözlemliyoruz. Amerika’daki idare değişikliği ve NATO ve Avrupa’nın kendi ortasında bulunduğu durum ve gelişmeler tüm dünyada birbirini etkileyen, önemli, tahminen de bir 5-6 sene daha sonra daha net anlayacağımız olaylar cereyan ediyor.”
‘ABD’de idare değişikliği hem Viyana sürecini tıpkı vakitte İran ile Körfez ülkeleri içindeki irtibatı hızlandırdı’
Bursa, İran’ın Viyana’da ABD’nin tek taraflı olarak çekilmiş olduğu nükleer muahedeye dönülmesi için yürütülen görüşmelerine atıf yaparken, Çin ve Rusya’nın uzlaşma arayışındaki eforlarına vurgu yaptı. Bursa, hem Viyana sürecinden birebir vakitte Trump’ın ABD siyasetinden çekilmesiyle siyasetlerini değiştiren Körfez ülkeleriyle İran içinde irtibatın hızlandığı bir ortam oluştuğu görüşünde:
“Viyana’da tıkanıklık şu. İki tarafın ortaya koyduğu münasebetler ya da taleplerin birbiriyle çatışması. İran, ‘ABD nükleer mutabakattan çekildi, ben de nükleer mutabakata uygun olarak uranyum zenginleştirme faaliyetlerimi arttırdım’ diyor. ötürüsıyla ABD ön şartsız biçimde muahedeye geri dönerse ben de gerekli adımları atarım diyor. İran mutabakata dönülmesi ve yaptırımların kaldırılmasını istiyor. ABD ise birinci adımın İran’dan gelmesini istiyor, ‘Sen muahede çerçevesinde faaliyetlerini bir daha düzenle, ben de gerekeni yapacağım’ diyor. Burada önemli bir uyuşmazlık var idi. Lakin evvelki hafta Rusya’nın Viyana’daki daimi temsilcisi epeyce dikkat cazip bir açıklama yaptı. ‘Çin ile birlikte İran’ı kimi taleplerinden vazgeçme noktasında ikna ettik’ tabirini kullandı. Hangi taleplerden vazgeçildiğine dair ayrıntı vermedi. İran tarafınca da bir açıklama gelmedi. ABD’den de. Bizler için bir belirsizlik oluşturuyor. Günün sonunda Viyana’da nükleer muahedeye dönüleceği kanaatindeyim. Zira gelişmeler bunu gösteriyor. Bu da İran ile Körfez münasebetlerine ve İran ile Körfez ülkelerinin bir masaya oturup görüşmesine katkı sağlayacak. Çünkü Körfez, ne vakit Trump’ın lider olmayacağını anladı, Biden’a nazaran süratli bir biçimde bölgesel ve memleketler arası siyasetlerini dizayn etmeye başladı. ötürüsıyla hem Viyana’daki görüşmeler birebir vakitte İran ile Körfez ülkeleri içindeki irtibatı hızlandırdı ve daha müspet sonuçlar alınması konusunda da katkı sağladığını söyleyebiliriz.”
‘Suudi Arabistan ve BAE, arbede ettiği ülkelerle barışırken rekabet içerisine girdi’
Bursa, bu süreçte Suudi Arabistan ile BAE’nin ortasının açıldığı görüşünde. Bu durumun en başta Yemen savaşında bariz olduğunu söyleyen Bursa, Yemen’e ve Katar’a karşı birlikte hareket eden, Türkiye’ye karşı da birlikte cephe alan Körfez’in bu iki değerli ülkesinin arbede ettikleri ülkelerle barışırken ortalarında bir rekabete tutuştukları değerlendirmesinde bulundu. Bursa’ya nazaran bunun niçini bölgede ‘ağabey’ rolü kapmak için yürütülen rekabet:
“BAE’nin son senelerda Suudi Arabistan’ın da önüne geçecek biçimde bölge problemlerinde etkin olmasının iki sebebi var. Bunlardan birisi, Suudi Arabistan’ın ABD’ye, BAE’ninse İngiltere’ye daha yakın olduğu konusudur. ötürüsıyla burada BAE ile Suudiler içinde yaşanan bölgesel aktör olma krizi yahut rekabeti aslında İngiltere ve ABD rekabeti olarak da okunması bence gerçekçidir. İkinci bir niye ise bunun bir yansıması olarak görünür biçimde Suudi Arabistan ile BAE, bölgede ağabey rolü kapmak için bir rekabet içerisinde. Uzun vakittir bölgeyi domine eden Suudi Arabistan idi. Fakat BAE artık ortaya çıkma noktasında bir karar verdi ve birlikte girişmiş oldukları 2015 başında Yemen savaşında farklı bir projeksiyon ortaya koydu. Suudi Arabistan birleşik bütün bir Yemen’in denetimini sağlamayı savunurken, BAE bölünmüş bir Yemen siyasetini yürütmeye başladı. Bu koalisyon içerisinde de birtakım çatlaklar oluşturdu. Bin Zayed ile Bin Salman içinde hayli dostça görülen, abi-kardeş olarak kabul edilen bu alaka zedelendi. Daha yakın bir vakitte BAE Dışişleri Bakanlığı’nda hazırlanmış, Bin Salman’ın yetersiz olduğunu ve global siyaseti anlamakta zorlandığını lisana getiren bir rapor sızdı. Burada ana rekabet noktası bölgenin belirleyici gücü olmak. En net meselai Yemen üzerinden görüyoruz. Buna karşılık Bin Salman’ın da bir adımı oldu. Global şirketlerin bölgesel ofisleri Dubai ve Abu Dabi’dedir, bunları Riyad’a taşıma noktasında önemli atılımlar yaptı. BAE de bu ataklara karşı sessiz kalmadı. O da tutumunu ortaya koydu. Nispeten petrol üzerinden bir kriz yaşandı. OPEC’te de fikir ayrılığı yaşadılar. ötürüsıyla aslında epey enteresan bir tabloyla karşı karşıyayız. 2015’te Yemen’e karşı birlikte hareket eden, 2017’de Katar’a karşı birlikte hareket eden, bir daha 2013’ten daha sonra Türkiye’ye karşı birlikte cephe alan Körfez’in iki kıymetli ülkesi tüm arbede ettikleri ülkelerle barışırken kendileri içinde bir rekabet içerisine girdiler. Bu açıdan fevkalâde kıymetli. Körfez ülkeleri, Asya, Çin ile hatta Afganistan Taliban idaresiyle irtibat kurarken, Türkiye ile bağlantılarını tamir ederken, Afrika’da da benzeri hareketler içerisinde olmalarına karşın ortalarındaki fikir ayrılığının kısa vakitte nihayete ereceği kanaatinde değilim.”
‘Türkiye, Abu Dabi saldırısına karşı geçmiştekilerden daha net tutum aldı’
Bursa, Abu Dhabi’deki son hücum karşısında Türkiye’nin son senelerdakinin aksine saldırıyı kınayan net tavrına atıfta bulundu. Bunun bağlantılara verilen hassasiyetin sözü olduğunu belirten Bursa, Yemen krizinin de artık uzatığı ve BAE’nin kendini ayırarak alanda attığı adımların bir daha müzakere masasına oturmanın yolunu açabileceği görüşünde:
“Türkiye’de Husiler olarak söz edilen Ensarullah yahut SANA idaresi öncedenden de Abu Dhabi’ye emsal akınlar yaptı, havaalanını gaye aldı. Ama şimdiki ise daha kapsamlı bir atak. Türkiye’nin daha evvelki hücumlara karşı bu kadar net bir tutum almadığını söyleyebilirim. Lakin artık bağların gelişme evresinde olmasından dolayı net bir tutum aldı. Bu da Türkiye’nin BAE ile düzelen ilgilerine hassasiyetini ve verdiği ehemmiyeti gösteriyor. Yemen krizi oldukça uzadı ve uzun vakittir bir müzakere masası kurulamadı. BAE’nin son devirde Yemen alanında etkin olarak kendini vekil milis güçleri yönlendirmesi noktasında bu hücum gerçekleştirilmişti. Kimi adalara üsler kuruyor ve insansızlaştırıyor. Bu Yemen-BAE gerginliğinin denetimli olduğunu düşünüyorum. Zira olağan vakitte bir müzakere masasını kurmanız fazlaca mümkün olmayabilir. Lakin gerginlik ve kriz tırmandığı surece ‘Bu bu biçimde devam etmeyecek’ deyip tarafları bir masa etrafında toplama imkanınız var. Ben bu tırmanan gerginliğin müzakere masasının kurulmasına vesile olacağını düşünüyorum.”