Bölgede Türkiye’yi tehdit nazarann Yunanistan, ABD ile bir arada işbirliğini genişletmeye ve ülkesinde ABD’nin askeri üsler inşa etmesine müsaade vermeye devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde, ABD-Yunanistan Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması’nın müddetinin uzatılması bu işbirliğinin genişleyerek devam edeceği manasına geliyor.
Yunanistan ve ABD, Ekim 2021’de Washington’da yenilenen Karşılıklı Savunma İş Birliği Mutabakatı’nı imzalamıştı. Mutabakatla Amerikan ordusunun Dedeağaç, Volos, Litohoro ve Girit’teki Suda Körfezinde bulunan üslerdeki faaliyetlerini artırıyor, ayrıyeten egemenlik ve toprak bütünlüğüne yönelik tehditlere karşı iki ülkenin ortak savunma yapmasını öngörüyor.
Miçotakis: Yunanistan bölgede ABD’nin baş ortağı ve muhatabı haline geliyor
Miçotakis de Yunan parlamentosunda yaptığı konuşmada, ABD’nin ‘bölgede baş ortağı ve muhatabı’ olmalarıyla övünüyor:
“Öncelikle, Amerika Doğu Akdeniz’deki varlığını genişletiyor ve yalnızca jeostratejik değil, bununla birlikte bölgedeki güç çıkarlarını da kabul ediyor. İkincisi, ülkemiz en bariz biçimde daha geniş bölgede ABD’nin baş ortağı ve muhatabı haline geliyor. Bu olay, Avrupa kıtasında gelişen ‘sıcak’ savaş ve büyüyen global güç şoku ile kendini gösterdiği istikrarsız durumu hesaba katarsak daha da büyük bir kıymet, daha da büyük bir kapsam kazanıyor.”
ABD Kongresi’nde de bir konuşma yapan Miçotakis 42 dakikalık konuşmasında 10’u ayakta olmak üzere, 37 kere alkışlandı. Kongre üyeleri, Kıbrıs ve Türkiye ile ilgili kelamları için Miçotakis’i 5 sefer alkışladı.
Miçotakis bu konuşmasında Türkiye’ye F-16’ların verilmemesini istedi, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz üzerinden Türkiye’yi suçladı.
Erdoğan: Artık benim için Miçotakis diye birisi yok
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 23 Mayıs’taki Kabine Toplantısı’nın akabinde yaptığı açıklamada, ABD ve Yunanistan işbirliğini sert sözlerle maksat aldı:
“Şu anda 10’a yakın üs var Yunanistan’da ve bu üslerle sanki Yunanistan kimi tehdit ediyor? Yahut bu üsler Yunanistan’da niçin kuruluyor? Şu anda Avrupa Birliği ülkelerine 400 milyar avro borcu olan bir Yunanistan var. Kendisiyle görüştük, kendisiyle yaptığımız toplantıda, ‘aramıza üçüncü ülkeleri sokmayalım’ diye mutabık kaldık. Buna karşın işte şurada geçen hafta bir Amerika seyahati oldu ve senatoda Türkiye’nin aleyhine ne gerekiyorsa bu konuşmaları yaptığı üzere, ‘F-16’ları sakın Türkiye’ye vermeyin’ demek suretiyle Amerika’ya bu türlü adeta telkinlerde bulundu. Artık biz, bu yıl Stratejik Kurul Toplantısı yapacaktık. Artık benim için Miçotakis diye birisi yok. Kendisiyle bu biçimde bir görüşmeyi de yapmayı asla kabul etmiyorum. Zira biz, kelamında duracak, kişiselyetli, onurlu siyasetçilerle yola gideriz. Bundan daha sonrasını Miçotakis kendisi düşünsün. Kimlerle görüşecekse, kimlere nerede, nasıl üsler kurduracaksa buyursun kurdursun. Biz, bize yeteriz. Biz, kendimize yeteriz. F-16’lar konusunda da o denli zannediyorum ki Amerika herbiçimde Miçotakis’in ağzına bakarak sonucunı vermeyecektir.”
Dendias: Polemiğe girmek için bir niye yok
Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Miçotakis’in ABD Kongresi’ndeki konuşmasında bilinen Yunan görüşlerinin haricinde bir şey söylemediğini, bu niçinle Türkiye’nin reaksiyonunu anlamadığını söylemiş oldu:
“Erdoğan’a birebir lisanda cevap vermek yahut polemiğe girmek için bir niye yok. Türkiye Cumhurbaşkanı’nın tavrını izah etme sürecine girmeyeceğiz, lakin Sayın Erdoğan’a tüm önderlere yakışır biçimde hürmetle atıfta bulunmaya devam edeceğiz. Gerginlik istemiyoruz, karşı tarafın dayatacağı biçimde reaksiyon vermiyoruz. Kendi konumlarımız var. Bu tuzağa düşmeyeceğiz. Fakat bu biçimde bir hakaret ortamında diyalog güç. Hava ihlalleri sürdükçe diyalog kurulması da güç. Gerginliklerin yatışmasını bekliyorduk lakin bu beklentilerimiz karşılıksız kaldı. Biz, milletlerarası hukuku savunacağız ve müttefiklerimize Yunanistan’ın tehdit altında olduğunu göstermeye devam edeceğiz.”
İstanbul buluşması olumlu geçmişti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 13 Mart’ta, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’i İstanbul’da ağırlamıştı. toplantıda, Türkiye ile Yunanistan içindeki uyuşmazlıklara karşın, irtibat kanallarının açık tutulması ve ikili ilgilerin güzelleştirilmesi konusunda mutabık kalınmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantıda ikili bağlarda yeni bir sayfa açmak gayesiyle Türkiye’nin attığı adımlara değinerek; Ege problemleri, azınlık, terörle gayret, yasadışı göç üzere konularda da ilerleme sağlama ve münasebetleri daha ileri bir noktaya taşıma inancını koruduğunu söz etmişti.
Sorunların samimi ve dürüst bir diyalog yoluyla çözülebileceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki komşu ülke olarak yalnızca kriz vakit içinderında değil, her vakit konuşmaları gerektiğini lisana getirmişti.
Ancak son kriz oluşan bu müspet havanın sonuna işaret ediyor. Çünkü son periyotta Ege’de iki taraf da birbirini hava alanını ihlal etmekle suçlamış ve savaş uçakları gözdağı olarak arkası arkasına havalanmıştı.
‘yinedan bir uzaklaşma periyoduna giriyoruz’
Galatasaray Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enis Tulça da Türk-Yunan bağlantılarında her vakit inişli çıkışlı periyotlar olduğuna dikkat çekerek şunları söylemiş oldu:
“İstişari görüşmeler ve müspet gündem devam etseydi, bu sonbaharda Beşinci Yüksek İstişare Kurulu toplanacaktı. Ancak Miçotakis’in ABD seyahatinde söylemiş olduği kelamlarına karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan fazlaca sert ve net açıklamasını haklı olarak getirdi. Yunan hükümeti sakin görünmeye çalışıyor fakat Yunan medyası ‘kriz geliyor’ diye yayın yapıyor. Miçotakis’in ABD’de dedikleri, Yunan dış siyasetinde epeydir Türkiye’ye karşı kullandığı telaffuzlar. ötürüsıyla burada bir yenilik yok. Ancak Mart ayındaki İstanbul buluşmasından daha sonra bunların söylenmesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kızdırdı. ötürüsıyla 2022 yılının ikili bağlarda daha ölçülü olumlu gündem ve bir ekip ilerlemeler diyalog manasında ve gelişeceği beklenirken artık tekrar bir uzaklaşma periyoduna giriyoruz.”
‘Endişem bu krizin bir kazaya evrilmesidir’
“Diplomaside umut hiç bir vakit kesilmez” ifadelerini kullanan Prof. Dr. Tulça, şu biçimde devam etti:
“Ancak şu evrede gördüğümüz kadarıyla bir Yunanistan, ülkenin anahtarlarını ABD’ye teslim etti. ABD ise Türk-Yunan sıkıntılarında Yunanistan tarafında taraf durumunu almış durumda. Dedeağaç’taki yığınak natürel ki Rusya’yı NATO yoluyla konvansiyonel çevreleme olarak görülebilir. Lakin Yunan tarafı bunu ‘Amerikalılar geldi, Türkler bize saldırınca koruyacaklar’ formunda sunuyor. Benim kaygım bu krizin bir kazaya evrilmesidir. Bu hava kuvvetlerinin müsabakası olabilir. bu biçimde bir müsabakanın çarpan bir tesirle bir çatışmaya dönüşmesi riski var. Geçmişte bunlar oldu iki taraf da kayıplar verdi. Lakin öbür taraftan alışılmış ki diyalog için diplomatlar ellerinden geleni yapacaktır. Yunanistan’ın tavrı tatsız bir periyodu bize tahlil ediyor. Türkiye her vakit barışçıl, her vakit diyalogtan yana. Türkiye’nin sürtüşmeler de dahi hiç bir vakit birinci ateşi açan taraf olmamaya uğraş ettiğini biliyoruz. Dikkat edilmesi gereken bir müddetçteyiz. Diplomasiye büyük iş düşüyor.”
Yunanistan ve ABD, Ekim 2021’de Washington’da yenilenen Karşılıklı Savunma İş Birliği Mutabakatı’nı imzalamıştı. Mutabakatla Amerikan ordusunun Dedeağaç, Volos, Litohoro ve Girit’teki Suda Körfezinde bulunan üslerdeki faaliyetlerini artırıyor, ayrıyeten egemenlik ve toprak bütünlüğüne yönelik tehditlere karşı iki ülkenin ortak savunma yapmasını öngörüyor.
Miçotakis: Yunanistan bölgede ABD’nin baş ortağı ve muhatabı haline geliyor
Miçotakis de Yunan parlamentosunda yaptığı konuşmada, ABD’nin ‘bölgede baş ortağı ve muhatabı’ olmalarıyla övünüyor:
“Öncelikle, Amerika Doğu Akdeniz’deki varlığını genişletiyor ve yalnızca jeostratejik değil, bununla birlikte bölgedeki güç çıkarlarını da kabul ediyor. İkincisi, ülkemiz en bariz biçimde daha geniş bölgede ABD’nin baş ortağı ve muhatabı haline geliyor. Bu olay, Avrupa kıtasında gelişen ‘sıcak’ savaş ve büyüyen global güç şoku ile kendini gösterdiği istikrarsız durumu hesaba katarsak daha da büyük bir kıymet, daha da büyük bir kapsam kazanıyor.”
ABD Kongresi’nde de bir konuşma yapan Miçotakis 42 dakikalık konuşmasında 10’u ayakta olmak üzere, 37 kere alkışlandı. Kongre üyeleri, Kıbrıs ve Türkiye ile ilgili kelamları için Miçotakis’i 5 sefer alkışladı.
Miçotakis bu konuşmasında Türkiye’ye F-16’ların verilmemesini istedi, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz üzerinden Türkiye’yi suçladı.
Erdoğan: Artık benim için Miçotakis diye birisi yok
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 23 Mayıs’taki Kabine Toplantısı’nın akabinde yaptığı açıklamada, ABD ve Yunanistan işbirliğini sert sözlerle maksat aldı:
“Şu anda 10’a yakın üs var Yunanistan’da ve bu üslerle sanki Yunanistan kimi tehdit ediyor? Yahut bu üsler Yunanistan’da niçin kuruluyor? Şu anda Avrupa Birliği ülkelerine 400 milyar avro borcu olan bir Yunanistan var. Kendisiyle görüştük, kendisiyle yaptığımız toplantıda, ‘aramıza üçüncü ülkeleri sokmayalım’ diye mutabık kaldık. Buna karşın işte şurada geçen hafta bir Amerika seyahati oldu ve senatoda Türkiye’nin aleyhine ne gerekiyorsa bu konuşmaları yaptığı üzere, ‘F-16’ları sakın Türkiye’ye vermeyin’ demek suretiyle Amerika’ya bu türlü adeta telkinlerde bulundu. Artık biz, bu yıl Stratejik Kurul Toplantısı yapacaktık. Artık benim için Miçotakis diye birisi yok. Kendisiyle bu biçimde bir görüşmeyi de yapmayı asla kabul etmiyorum. Zira biz, kelamında duracak, kişiselyetli, onurlu siyasetçilerle yola gideriz. Bundan daha sonrasını Miçotakis kendisi düşünsün. Kimlerle görüşecekse, kimlere nerede, nasıl üsler kurduracaksa buyursun kurdursun. Biz, bize yeteriz. Biz, kendimize yeteriz. F-16’lar konusunda da o denli zannediyorum ki Amerika herbiçimde Miçotakis’in ağzına bakarak sonucunı vermeyecektir.”
Dendias: Polemiğe girmek için bir niye yok
Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Miçotakis’in ABD Kongresi’ndeki konuşmasında bilinen Yunan görüşlerinin haricinde bir şey söylemediğini, bu niçinle Türkiye’nin reaksiyonunu anlamadığını söylemiş oldu:
“Erdoğan’a birebir lisanda cevap vermek yahut polemiğe girmek için bir niye yok. Türkiye Cumhurbaşkanı’nın tavrını izah etme sürecine girmeyeceğiz, lakin Sayın Erdoğan’a tüm önderlere yakışır biçimde hürmetle atıfta bulunmaya devam edeceğiz. Gerginlik istemiyoruz, karşı tarafın dayatacağı biçimde reaksiyon vermiyoruz. Kendi konumlarımız var. Bu tuzağa düşmeyeceğiz. Fakat bu biçimde bir hakaret ortamında diyalog güç. Hava ihlalleri sürdükçe diyalog kurulması da güç. Gerginliklerin yatışmasını bekliyorduk lakin bu beklentilerimiz karşılıksız kaldı. Biz, milletlerarası hukuku savunacağız ve müttefiklerimize Yunanistan’ın tehdit altında olduğunu göstermeye devam edeceğiz.”
İstanbul buluşması olumlu geçmişti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 13 Mart’ta, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’i İstanbul’da ağırlamıştı. toplantıda, Türkiye ile Yunanistan içindeki uyuşmazlıklara karşın, irtibat kanallarının açık tutulması ve ikili ilgilerin güzelleştirilmesi konusunda mutabık kalınmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantıda ikili bağlarda yeni bir sayfa açmak gayesiyle Türkiye’nin attığı adımlara değinerek; Ege problemleri, azınlık, terörle gayret, yasadışı göç üzere konularda da ilerleme sağlama ve münasebetleri daha ileri bir noktaya taşıma inancını koruduğunu söz etmişti.
Sorunların samimi ve dürüst bir diyalog yoluyla çözülebileceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki komşu ülke olarak yalnızca kriz vakit içinderında değil, her vakit konuşmaları gerektiğini lisana getirmişti.
Ancak son kriz oluşan bu müspet havanın sonuna işaret ediyor. Çünkü son periyotta Ege’de iki taraf da birbirini hava alanını ihlal etmekle suçlamış ve savaş uçakları gözdağı olarak arkası arkasına havalanmıştı.
‘yinedan bir uzaklaşma periyoduna giriyoruz’
Galatasaray Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enis Tulça da Türk-Yunan bağlantılarında her vakit inişli çıkışlı periyotlar olduğuna dikkat çekerek şunları söylemiş oldu:
“İstişari görüşmeler ve müspet gündem devam etseydi, bu sonbaharda Beşinci Yüksek İstişare Kurulu toplanacaktı. Ancak Miçotakis’in ABD seyahatinde söylemiş olduği kelamlarına karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan fazlaca sert ve net açıklamasını haklı olarak getirdi. Yunan hükümeti sakin görünmeye çalışıyor fakat Yunan medyası ‘kriz geliyor’ diye yayın yapıyor. Miçotakis’in ABD’de dedikleri, Yunan dış siyasetinde epeydir Türkiye’ye karşı kullandığı telaffuzlar. ötürüsıyla burada bir yenilik yok. Ancak Mart ayındaki İstanbul buluşmasından daha sonra bunların söylenmesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kızdırdı. ötürüsıyla 2022 yılının ikili bağlarda daha ölçülü olumlu gündem ve bir ekip ilerlemeler diyalog manasında ve gelişeceği beklenirken artık tekrar bir uzaklaşma periyoduna giriyoruz.”
‘Endişem bu krizin bir kazaya evrilmesidir’
“Diplomaside umut hiç bir vakit kesilmez” ifadelerini kullanan Prof. Dr. Tulça, şu biçimde devam etti:
“Ancak şu evrede gördüğümüz kadarıyla bir Yunanistan, ülkenin anahtarlarını ABD’ye teslim etti. ABD ise Türk-Yunan sıkıntılarında Yunanistan tarafında taraf durumunu almış durumda. Dedeağaç’taki yığınak natürel ki Rusya’yı NATO yoluyla konvansiyonel çevreleme olarak görülebilir. Lakin Yunan tarafı bunu ‘Amerikalılar geldi, Türkler bize saldırınca koruyacaklar’ formunda sunuyor. Benim kaygım bu krizin bir kazaya evrilmesidir. Bu hava kuvvetlerinin müsabakası olabilir. bu biçimde bir müsabakanın çarpan bir tesirle bir çatışmaya dönüşmesi riski var. Geçmişte bunlar oldu iki taraf da kayıplar verdi. Lakin öbür taraftan alışılmış ki diyalog için diplomatlar ellerinden geleni yapacaktır. Yunanistan’ın tavrı tatsız bir periyodu bize tahlil ediyor. Türkiye her vakit barışçıl, her vakit diyalogtan yana. Türkiye’nin sürtüşmeler de dahi hiç bir vakit birinci ateşi açan taraf olmamaya uğraş ettiğini biliyoruz. Dikkat edilmesi gereken bir müddetçteyiz. Diplomasiye büyük iş düşüyor.”