ABD Dışişleri Bakanlığı’nın sitesinde açıklanan listede, Türkiye, Rusya, Çin, İran, Suudi Arabistan, Macaristan, Vietnam, Venezüella üzere ülkeler yer almadı. ABD Dışişleri Bakanlığı, doruğun üç temel başlığını, “otoriterliğe karşı savunma”, “yolsuzlukla mücadele”, “insan haklarına hürmetin teşvik edilmesi” olarak sıraladı. Tepe daha sonrasındaki bir yıllık sürecin akabinde Biden’ın dünya önderlerini verilen taahhütlerdeki ilerlemeyi kıymetlendirmek üzere bir defa daha toplanmaya davet edeceği söz edildi.
Tepeye Türkiye’nin davet edilemeyeceğine dair haberler geçtiğimiz aylarda gündeme yansımıştı. Açıklanan liste ile katılaşan bu sonucu, Maltepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Alakalar Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal ve Amerika üzerine araştırmalar yapan Yunus Emre Erdölen, Sputnik’e kıymetlendirdi.
‘Biden idaresinin dış siyasette başı net değil’
Prof. Dr. Ünal, “Zirveye davet edilmeyen ülkeleri alt alta getirdiğimizde mevcut epey kutuplu dünya tertibi ortasında kıymetli güç sahibi ülkeleri görüyoruz” sözlerini kullanarak değerlendirmelerine şunları ekliyor:
Yalnızca Türkiye değil hiç bir Türk cumhuriyeti yok. Azerbaycan yok, Orta Asya Türk cumhuriyetleri yok. Biden idaresinin rastgele bir dış siyaset konusunda başının net olduğunu söylemek mümkün değil. Biden ve takımı ırkçılık seviyesinde Türkiye aykırısı bir küme. Biden idaresi Carter idaresinden daha başarısız bir idare olarak tarihe geçecek. Bunun da örneklerini görüyoruz aslına bakarsanız, birinci 1 yılı harikulâde başarısız görünüyor ve Amerika’daki kamuoyu yoklamalarında vazifedeki bir idarenin popüleritesi açısından en düşük seviyelerde. Bu doruktan hiç bir şey çıkmaz. Bu, Biden’ın sanal dünyası.
‘Biden, Güney Asya ülkeleriyle Çin’e karşı bir abluka oluşturmaya çalışıyor’
Yunus Emre Erdölen ise tepenin hedefleri içinde ABD’nin Rusya ve Çin’e karşı geniş bir ittifak kurmak istemesinin olduğunu söylüyor ve şu biçimde devam ediyor:
Listede Filipinler ve Hindistan da var. Bu ülkeler demokrasi konusunda hayli önemli tenkitler alan insan hakları örgütlerinin epeyce önemli bir biçimde eleştirdiği ve demokrasi konusunda giderek puanı düşen iki ülke. Hatta Demokratlar da bu iki ülkenin liderliğini fazlaca sert bir biçimde eleştiriyor. Fakat ikisi de listede var. Zira Biden, Güney Asya ülkeleriyle Çin’e karşı bir abluka oluşturmaya ve Demokrasi Zirvesi’nde de bu ülkelerle olan ittifakını artırmaya çalışıyor.
‘Türkiye, ABD için fazlaca kıymetli ve stratejik bir ortak değil’
Türkiye’nin ABD tarafınca demokrasi konusunda sık sık kınandığını hatırlatan Erdölen, “Osman Kavala, Selahattin Demirtaş, Boğaziçi olayları, LGBT hakları, İstanbul Mukavelesi üzere biroldukca hususta biz Biden ve Dışişleri Bakanlığı’nın kınamasına maruz kaldık. İkili bağlar açısından çok gergin bir devir geçirdik. Lakin iki başkanın görüşmesinde de bu iletiler vurgulanmadı. Bütün bunlar ışığında demokrasi ikazları ve Türkiye’nin ABD gözünde demokrasi konusunda ekside ilerleyen bir ülke olmasından dolayı aslına bakarsan Türkiye’nin tepeye davet edilmeme ihtimali epeyce somut bir biçimde konuşuluyordu” dedi. Erdölen, şunları ekledi:
Lakin listeye baktığımızda ABD’lilerin demokratik olduğunu düşünmediği öbür ülkeler de var. Irak, Pakistan, Hindistan, Filipinler ve Polonya örneğin Türkiye ile birebir standartlarda değerlendirilmemiş. Burada demokrasi kriterinden ikinci bir kritere geçiyoruz. Bu ülkeler ile olan alakalar ABD için ne kadar kıymetli? ABD; Hindistan, Polonya, Filipinler, Irak üzere ülkelerle olan ilgilerini İran, Çin ve Rusya ekseninde ehemmiyet veriyor. Bu 3 ülkeye karşı bu ülkelerle geniş ittifak kurmak istiyor. Bu niçinle demokrasi ihtarını askıya alabiliyor. Türkiye, bilhassa ABD, Ortadoğu’dan önceliğini çektiğinden beri ABD için hayli değerli ve stratejik bir ortak değil. Bu niçinle Türkiye’ye yönelik demokrasi tenkitlerini art plana itecek bir çıkar ilgisi yok. Bundan dolayı fazlaca kolay bir biçimde liste dışı olduk. Macaristan’la bir arada NATO üyesi olarak davet edilmeyen iki ülke içindeyız.
Tepeye Türkiye’nin davet edilemeyeceğine dair haberler geçtiğimiz aylarda gündeme yansımıştı. Açıklanan liste ile katılaşan bu sonucu, Maltepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Alakalar Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal ve Amerika üzerine araştırmalar yapan Yunus Emre Erdölen, Sputnik’e kıymetlendirdi.
‘Biden idaresinin dış siyasette başı net değil’
Prof. Dr. Ünal, “Zirveye davet edilmeyen ülkeleri alt alta getirdiğimizde mevcut epey kutuplu dünya tertibi ortasında kıymetli güç sahibi ülkeleri görüyoruz” sözlerini kullanarak değerlendirmelerine şunları ekliyor:
Yalnızca Türkiye değil hiç bir Türk cumhuriyeti yok. Azerbaycan yok, Orta Asya Türk cumhuriyetleri yok. Biden idaresinin rastgele bir dış siyaset konusunda başının net olduğunu söylemek mümkün değil. Biden ve takımı ırkçılık seviyesinde Türkiye aykırısı bir küme. Biden idaresi Carter idaresinden daha başarısız bir idare olarak tarihe geçecek. Bunun da örneklerini görüyoruz aslına bakarsanız, birinci 1 yılı harikulâde başarısız görünüyor ve Amerika’daki kamuoyu yoklamalarında vazifedeki bir idarenin popüleritesi açısından en düşük seviyelerde. Bu doruktan hiç bir şey çıkmaz. Bu, Biden’ın sanal dünyası.
‘Biden, Güney Asya ülkeleriyle Çin’e karşı bir abluka oluşturmaya çalışıyor’
Yunus Emre Erdölen ise tepenin hedefleri içinde ABD’nin Rusya ve Çin’e karşı geniş bir ittifak kurmak istemesinin olduğunu söylüyor ve şu biçimde devam ediyor:
Listede Filipinler ve Hindistan da var. Bu ülkeler demokrasi konusunda hayli önemli tenkitler alan insan hakları örgütlerinin epeyce önemli bir biçimde eleştirdiği ve demokrasi konusunda giderek puanı düşen iki ülke. Hatta Demokratlar da bu iki ülkenin liderliğini fazlaca sert bir biçimde eleştiriyor. Fakat ikisi de listede var. Zira Biden, Güney Asya ülkeleriyle Çin’e karşı bir abluka oluşturmaya ve Demokrasi Zirvesi’nde de bu ülkelerle olan ittifakını artırmaya çalışıyor.
‘Türkiye, ABD için fazlaca kıymetli ve stratejik bir ortak değil’
Türkiye’nin ABD tarafınca demokrasi konusunda sık sık kınandığını hatırlatan Erdölen, “Osman Kavala, Selahattin Demirtaş, Boğaziçi olayları, LGBT hakları, İstanbul Mukavelesi üzere biroldukca hususta biz Biden ve Dışişleri Bakanlığı’nın kınamasına maruz kaldık. İkili bağlar açısından çok gergin bir devir geçirdik. Lakin iki başkanın görüşmesinde de bu iletiler vurgulanmadı. Bütün bunlar ışığında demokrasi ikazları ve Türkiye’nin ABD gözünde demokrasi konusunda ekside ilerleyen bir ülke olmasından dolayı aslına bakarsan Türkiye’nin tepeye davet edilmeme ihtimali epeyce somut bir biçimde konuşuluyordu” dedi. Erdölen, şunları ekledi:
Lakin listeye baktığımızda ABD’lilerin demokratik olduğunu düşünmediği öbür ülkeler de var. Irak, Pakistan, Hindistan, Filipinler ve Polonya örneğin Türkiye ile birebir standartlarda değerlendirilmemiş. Burada demokrasi kriterinden ikinci bir kritere geçiyoruz. Bu ülkeler ile olan alakalar ABD için ne kadar kıymetli? ABD; Hindistan, Polonya, Filipinler, Irak üzere ülkelerle olan ilgilerini İran, Çin ve Rusya ekseninde ehemmiyet veriyor. Bu 3 ülkeye karşı bu ülkelerle geniş ittifak kurmak istiyor. Bu niçinle demokrasi ihtarını askıya alabiliyor. Türkiye, bilhassa ABD, Ortadoğu’dan önceliğini çektiğinden beri ABD için hayli değerli ve stratejik bir ortak değil. Bu niçinle Türkiye’ye yönelik demokrasi tenkitlerini art plana itecek bir çıkar ilgisi yok. Bundan dolayı fazlaca kolay bir biçimde liste dışı olduk. Macaristan’la bir arada NATO üyesi olarak davet edilmeyen iki ülke içindeyız.