Greenpeace’in yayınladığı ‘Atık Oyunu’ başlıklı rapor, ithal edilen plastik atıkların yasadışı halde etrafa dökülmesi ve açık alanda yakılması kararı, Adana’daki beş bölgede tehlikeli kimyasallar ve ağır metaller tespit edildiğini ortaya koydu. Etrafa ve insan sıhhatine biroldukça ağır ziyan veren bu atıklar Türkiye’ye özel şirketler eliyle ithal ediliyor.
Birinci sırada İngiltere var
Greenpeace Akdeniz Biyoçeşitlilik Kampanya Başkanı Nihan Pak Ataş, Sputnik’e, Türkiye’nin hangi ülkelerden ne kadar atık ithal ettiğini şu biçimde anlattı:
2019 yılında Avrupa’dan Türkiye’ye gelen plastik atık ölçüsü 582 bin 296 tondu. 1 yılda plastik atık ithalatı yüzde 13 arttı. Türkiye’ye 2020 yılında en hayli plastik atık gönderen birinci beş ülke: İngiltere (209.642 ton), Belçika (137 bin 71 ton), Almanya (136 bin 83 ton), Hollanda (49 bin 496 ton) ve Slovenya (24 bin 884 ton) oldu. 2021 yılına ilişkin atık ihracat bilgileri hala küresel kaynaklarda açıklanmış değil lakin Çevresel Tesir Değerlendirmesi, Müsaade ve Kontrol Genel Müdürlüğü’ne nazaran 2021’de ithal edilen toplam plastik atık 685 bin 443 ton. Yani tüm düzenlemelere, frenlemelere karşın geçtiğimiz seniçin epeyce da farklı değil. Bunun en büyük sorumlularından biri son 3 sene yaklaşık 481 ton çöpünü aldığımız İngiltere. Ocak-Kasım 2021 içinde İngiltere,Türkiye’ye 117 bin 678 ton plastik atık ihraç etti. İngiltere’den Türkiye’ye ihraç edilen karışık plastik atık hacmi, Mayıs 2021’de Türkiye’nin getirdiği atık ithalatına ait kısıtlamanın akabinde dramatik biçimde düştü. Lakin Temmuz 2021’den bu yana sayıların her ay giderek arttığı gözleniyor. Kasım 2021 ihracat toplamı (4 bin 126 ton), Temmuz toplamının (484 ton) neredeyse on katı olarak gerçekleşti.
‘Biz çabucak hemen kendi atıklarımızın üstesinden gelemiyoruz’
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası İdare Şurası Lideri Ahmet Dursun Kahraman da Türkiye’nin atık kıymetlendirme teknolojisini de atıkları da bu Avrupa ülkelerinden aldığını belirterek, “Burada ne üzere bir yarar var ki onlar bunu kullanımını beceremiyor da bu iş bize kalıyor? Biz çabucak hemen kendi atıklarımızın üstesinden gelemiyoruz” tabirlerini kullandı.
Sputnik’e konuşan Kahraman, bu bahiste büyük bir pazar olduğunu söyleyerek şunları kaydetti:
Bu pazarın birinci lokomotifi Çin’di ve bu işi fazlaca büyük seviyelere çıkardılar. Bundan birkaç yıl evvel baktı ki kazın ayağı o denli değil bir ekip sınırlamalar getirmeye başladı. Bu sefer de gördüler ki bu sınırlamalar yasa dışı kimi yollara yol açtı. ötürüsıyla onun da tahlil olmadığını anlayınca bu işte çekildi. Oradaki pazar hissesini bölüşmek için Muson havzasındaki birkaç ülke ve Türkiye bu işe girdi. Muson havzasının ülkelerinin birkaçı da çekildi yahut sınırlamalar getirdi ama Türkiye bu işin merkezinde. Biz kendi atıklarımızın hakkından gelemezken bu biçimde bir ithalatın yanlış bir şey olduğunu vurguluyoruz. Kamuya öbür türlü aktarılsa da bunun art yüzü farklıdır. Adana’daki sonuç bunun bir göstergesi. ötürüsıyla derhal durdurulması gerektiğini düşünüyoruz.
‘Engellenmemesinin niçini buradaki finans kaynağı’
“Atık ithalatı özel şirketler tarafınca gerçekleştiriliyor lakin direksiyonda siyasi irade var. Bunun engellenmemesinin niçini ise buradaki finans kaynağının yani rantın büyüsüdür” diye devam eden Kahraman, şunları ekledi:
Geçtiğimiz aylarda plastik atık ithalatına bir sonlandırma getirildi. Yalnızca 8 gün dayanabildiler daha sonra bir toplantı yapıldı, bu görüşmede sınırlama kaldırıldı. Toplantıya; atık konusundaki patronlar ve siyasi irade temsilcileri katıldı. Bu görüşmede Etraf Mühendisleri Odası yoktu. ötürüsıyla bunun sorumlusu sermaye güdümündeki siyasi iradedir.
Türkiye’ye gelen atıklar ne oluyor?
Greenpeace’den Nihan Pak Ataş, ayrıyeten, “Çoğu plastik geri dönüşmüyor. 1950’den bu yana üretilen plastiklerin yalnızca yüzde 9’u geri dönüştü. Bir de şayet yasadışı biçimde bertaraf edildiyse hem tabiat birebir vakitte insan sıhhatinde geri dönüşü mümkün olmayan hasarlara yol açıyor. Adana’da 5 bölgeden alınan toprak, kül ve ırmak tabanı çamuru örneklerinde birçoğunun plastiklerin yanması sırasında üretildiği bilinen epeyce geniş bir yelpazede zehirli kimyasalların bulunduğu tespit edildi” bilgisini paylaştı.
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası İdare Heyeti Lideri Kahraman da “Biz atıkları para ödeyerek almıyoruz onlardan para alıyoruz. ötürüsıyla buraya geldiğinde ortasından iki paralık bir menfaat sağlayabilirse o artısı oluyor geri kalanın ticari olarak bir manası yoktur. Onu ya bir yere bırakıyorlar ya yakıyorlar ya da gömüyorlar. Avrupa ülkeleri ise bunları çevresel zararlarından sakındıkları için satıyorlar” dedi.
Birinci sırada İngiltere var
Greenpeace Akdeniz Biyoçeşitlilik Kampanya Başkanı Nihan Pak Ataş, Sputnik’e, Türkiye’nin hangi ülkelerden ne kadar atık ithal ettiğini şu biçimde anlattı:
2019 yılında Avrupa’dan Türkiye’ye gelen plastik atık ölçüsü 582 bin 296 tondu. 1 yılda plastik atık ithalatı yüzde 13 arttı. Türkiye’ye 2020 yılında en hayli plastik atık gönderen birinci beş ülke: İngiltere (209.642 ton), Belçika (137 bin 71 ton), Almanya (136 bin 83 ton), Hollanda (49 bin 496 ton) ve Slovenya (24 bin 884 ton) oldu. 2021 yılına ilişkin atık ihracat bilgileri hala küresel kaynaklarda açıklanmış değil lakin Çevresel Tesir Değerlendirmesi, Müsaade ve Kontrol Genel Müdürlüğü’ne nazaran 2021’de ithal edilen toplam plastik atık 685 bin 443 ton. Yani tüm düzenlemelere, frenlemelere karşın geçtiğimiz seniçin epeyce da farklı değil. Bunun en büyük sorumlularından biri son 3 sene yaklaşık 481 ton çöpünü aldığımız İngiltere. Ocak-Kasım 2021 içinde İngiltere,Türkiye’ye 117 bin 678 ton plastik atık ihraç etti. İngiltere’den Türkiye’ye ihraç edilen karışık plastik atık hacmi, Mayıs 2021’de Türkiye’nin getirdiği atık ithalatına ait kısıtlamanın akabinde dramatik biçimde düştü. Lakin Temmuz 2021’den bu yana sayıların her ay giderek arttığı gözleniyor. Kasım 2021 ihracat toplamı (4 bin 126 ton), Temmuz toplamının (484 ton) neredeyse on katı olarak gerçekleşti.
‘Biz çabucak hemen kendi atıklarımızın üstesinden gelemiyoruz’
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası İdare Şurası Lideri Ahmet Dursun Kahraman da Türkiye’nin atık kıymetlendirme teknolojisini de atıkları da bu Avrupa ülkelerinden aldığını belirterek, “Burada ne üzere bir yarar var ki onlar bunu kullanımını beceremiyor da bu iş bize kalıyor? Biz çabucak hemen kendi atıklarımızın üstesinden gelemiyoruz” tabirlerini kullandı.
Sputnik’e konuşan Kahraman, bu bahiste büyük bir pazar olduğunu söyleyerek şunları kaydetti:
Bu pazarın birinci lokomotifi Çin’di ve bu işi fazlaca büyük seviyelere çıkardılar. Bundan birkaç yıl evvel baktı ki kazın ayağı o denli değil bir ekip sınırlamalar getirmeye başladı. Bu sefer de gördüler ki bu sınırlamalar yasa dışı kimi yollara yol açtı. ötürüsıyla onun da tahlil olmadığını anlayınca bu işte çekildi. Oradaki pazar hissesini bölüşmek için Muson havzasındaki birkaç ülke ve Türkiye bu işe girdi. Muson havzasının ülkelerinin birkaçı da çekildi yahut sınırlamalar getirdi ama Türkiye bu işin merkezinde. Biz kendi atıklarımızın hakkından gelemezken bu biçimde bir ithalatın yanlış bir şey olduğunu vurguluyoruz. Kamuya öbür türlü aktarılsa da bunun art yüzü farklıdır. Adana’daki sonuç bunun bir göstergesi. ötürüsıyla derhal durdurulması gerektiğini düşünüyoruz.
‘Engellenmemesinin niçini buradaki finans kaynağı’
“Atık ithalatı özel şirketler tarafınca gerçekleştiriliyor lakin direksiyonda siyasi irade var. Bunun engellenmemesinin niçini ise buradaki finans kaynağının yani rantın büyüsüdür” diye devam eden Kahraman, şunları ekledi:
Geçtiğimiz aylarda plastik atık ithalatına bir sonlandırma getirildi. Yalnızca 8 gün dayanabildiler daha sonra bir toplantı yapıldı, bu görüşmede sınırlama kaldırıldı. Toplantıya; atık konusundaki patronlar ve siyasi irade temsilcileri katıldı. Bu görüşmede Etraf Mühendisleri Odası yoktu. ötürüsıyla bunun sorumlusu sermaye güdümündeki siyasi iradedir.
Türkiye’ye gelen atıklar ne oluyor?
Greenpeace’den Nihan Pak Ataş, ayrıyeten, “Çoğu plastik geri dönüşmüyor. 1950’den bu yana üretilen plastiklerin yalnızca yüzde 9’u geri dönüştü. Bir de şayet yasadışı biçimde bertaraf edildiyse hem tabiat birebir vakitte insan sıhhatinde geri dönüşü mümkün olmayan hasarlara yol açıyor. Adana’da 5 bölgeden alınan toprak, kül ve ırmak tabanı çamuru örneklerinde birçoğunun plastiklerin yanması sırasında üretildiği bilinen epeyce geniş bir yelpazede zehirli kimyasalların bulunduğu tespit edildi” bilgisini paylaştı.
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası İdare Heyeti Lideri Kahraman da “Biz atıkları para ödeyerek almıyoruz onlardan para alıyoruz. ötürüsıyla buraya geldiğinde ortasından iki paralık bir menfaat sağlayabilirse o artısı oluyor geri kalanın ticari olarak bir manası yoktur. Onu ya bir yere bırakıyorlar ya yakıyorlar ya da gömüyorlar. Avrupa ülkeleri ise bunları çevresel zararlarından sakındıkları için satıyorlar” dedi.